Иштаҳа йўқолиши, бўғимларда оғриқ ва хавфли ўпка касаллигининг 6 та белгиси

Ўпка фибрози – бу коронавируснинг хавфли асоратларидан бири, аммо у пневмония ёки вирусга чалинмаганларда ҳам ривожланиши мумкин. Пневмония, айниқса, коронавирус асоратлари туфайли ўпкада чандиқлар ҳосил бўлади. Ушбу ҳолат ва яна бошқа сабабларга кўра, ўпка фибрози касаллиги пайдо бўлиши мумкин.

Кўпинча мазкур касаллик 40 ёшдан ошган одамларда, асосан, эркакларда ривожланади. Зарарланган ҳудуд қанча катта бўлса, ўпканинг эластиклиги ва ўтиши мумкин бўлган ҳаво миқдори камаяди, қонга кислороднинг етиб бориши ҳам қийинлашади. Фиброзининг оқибатлари туфайли бемор вафот этиши ҳам мумкин. Шунинг учун касаллик аломатларини олдиндан кузатиб бориш ва даво чораларини кўриш тавсия этилади.

Фиброз нима?

Зарарланган ҳудудга қараб, фиброз бир томонлама – битта ўпка, икки томонлама – иккала нафас олиш органига ҳам таъсир қилади. Ёки фақат кичик жойга таъсир қилиши ҳамда ўпкани бутунлай эгаллаб олиши мумкин. Зарарланиш майдони қанчалик катта бўлса, касаллик шунчалик хавфли бўлади. Афсуски, зарарланиш ва чандиқлар ўпканинг бутун қисмига тарқалиши ҳам мумкин. Шунингдек, фибрознинг давоси топилмаган, фақатгина терапия, беморнинг аҳволини яхшилаш, чандиқ тўқималарининг тарқалишини секинлаштириш мумкин. Шунинг учун касалликни иложи борича эрта босқичида аниқлаш жуда муҳимдир.

Фибрознинг келиб чиқиш сабаблари

Кўпгина ҳолларда фиброз ривожланишининг аниқ сабабини аниқлаш мумкин эмас, аммо чандиқ тўқималарнинг пайдо бўлишига ёрдам берадиган баъзи омиллар мавжуд. Улардан энг кенг тарқалганлари қуйидагилар:

• нитрофурантоин ёки этамбутолни ўз ичига олган антибиотиклар, юрак уриши тартибсизлигини даволаш ва яллиғланишга қарши дориларни қабул қилиш;
• чекиш;
• экологиянинг яхши эмаслиги;
• дерматомиозит, полимиозит, волчанка, ревматоид артрит, саркоидоз, склеродермия ва пневмония;
• нурланиш терапияси;
• ирсият;
• вируслар, айниқса, герпес вируси – баъзи тадқиқотлар вирусли инфекциялар фиброз хавфини 3 бараварга оширишини тасдиқлаган.

Якуний ташхисни фақат бир неча текширувлардан сўнг шифокоргина белгилаши мумкин. Аммо касалликнинг ўзига хос аломатлари ҳам мавжуд бўлиб, у фибрознинг ривожланишидан огоҳлантириши мумкин:

• нафас қисилиши;
• қуруқ йўтал;
• чарчоқ;
• сабабсиз вазн йўқолиши;
• мушак ва бўғимда оғриқ;
• оёқ ва қўл бармоқлари учининг кенгайиши ва шишиши;
• иштаҳанинг йўқолиши;
• кўкрак қафасда оғриқ ва сиқилиш.