14 апрель куни Омбудсман ҳузуридаги қийноқларнинг олдини олиш бўйича Миллий превентив механизм доирасида Тошкент вилояти Зангиота туманидаги 21-сонли жазони ижро этиш муассасасига мониторинг ташрифи уюштирилди, деб хабар беради Олий Мажлиснинг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили матбуот хизмати.
Маълум қилинишича, 1600 ўринга эга бўлган Республикада ягона аёллар жазони ижро этиш муассасасида ҳозирда 500 нафардан ортиқ маҳкумалар сақланмоқда. Уларнинг 3 нафари вояга етмаганлар.
Омбудсман бошчилигидаги Эксперт гуруҳи аъзолари дастлаб маҳкума аёллар ётоқхонасини кўздан кечирган, улар учун яратилган шарт-шароитлар талаб даражасида, суҳбат давомида ҳам ҳеч бир маҳкума муассаса шароити ёки ходимлар муомаласидан шикоят қилмаган. Ойлик маошлари миқдори ҳақида сўралганида 400—700 минг сўмгача буюртмага қараб иш ҳақи олишларини, касал ва ёши катта маҳкумалар ишга жалб қилинмаслигини, касб-ҳунарга ўргатилган аёлларга сертификатлар берилиши қайд этилган.
Муассасада ўрнатилган тартибга кўра, маҳкумалар ва уларнинг яқинлари узоқ ҳамда қисқа муддатда учрашишлари мумкин. Учрашувлар муддати маҳкумаларни кўришга келганларнинг қариндошлик даражасига қараб белгиланади. Маҳкумалар ҳар 2 ойда бир марта яқинлари билан кўришиш имкониятига эга.
Эксперт гуруҳи аъзолари, шунингдек, маҳкумаларнинг асосий вақти ўтадиган ишлаб чиқариш ҳудудини ҳам кўздан кечирган. Муассаса раҳбарининг сўзларига кўра, ишга яроқли маҳкумаларнинг 60 фоизи 4 та ишлаб чиқариш цехида меҳнат қилади. 55 ёшдан катта ва болали маҳкумалар ишга жалб қилинмайди.
Мониторинг ташрифи давомида тиббий бўлим, кутубхона, ошхона ва янги қурилган тикувчилик цехи ва фуқаролар қабулхонасидаги шарт-шароитлар ҳам ўрганилган. Объектларни ўрганиш давомида тиббиёт ходимларининг ойлик маошлари камлиги сабабли муассасадаги 8 та шифокор ўрни вакант экани, ошхоналардаги идиш-товоқлар алмаштирилиши кераклиги аниқланган.
Таъкидланишича, муассаса ҳудудида замон талабларига жавоб берадиган ва қулайликларга эга бўлган янги тикув цехи қурилмоқда. Ушбу тикув цехида маҳкумлар меҳнат билан банд бўлишлари учун барча шарт-шароитлар ва меҳнат хавфсизлиги нормалари инобатга олинган. Тикув цехи шу ой якунида фойдаланишга топширилиши режалаштирилган.
Муассасада 2 та болалар уйи ташкил этилган бўлиб, у ерда 21 нафар она 3 ёшгача бўлган фарзанди билан 24 соат давомида бирга бўлиши учун имконият-шароитлар яратилган. Болалали маҳкумалар мажбурий ишга жалб қилинмайди, лекин ихтиёрий равишда ишлаш истагини билдирганлар фарзандларини тарбиячи ёки ҳамшираларга қолдириши мумкин.
Она ва болалар каравотлари ёнма-ён жойлаштирилган бўлиб, бола парвариши учун зарур бўладиган барча кийим-кечак, озиқ-овқат, витамин ва дори-дармон воситалари билан таъминланган. Муассасада сақланаётган она-болалар саломатлиги учун 20 та тарбиячи ва ҳамшира бириктирилган. Узоқ муддатга озодликдан маҳрум этилган маҳкумаларнинг фарзандлари 3 ёшдан кейин яқин қариндошлари ёки маҳкуманинг розилигига асосан болалар уйига топширилади.
Мониторинг ташрифи давомида Омбудсман ва Эксперт гуруҳи билан учрашиб, шикоят қолдириш истагини билдирган 20 дан ортиқ маҳкума билан якка тартибда суҳбатлар ўтказилиб, мурожаатлар қабул қилинган. Бундан ташқари 300 га яқин маҳкумалар билан оммавий тарзда қабуллар ўтказилган.
Ўрганиш давомида аниқланган камчиликларни бартараф этиш юзасидан тегишли муассаса раҳбарига зарурий тавсиялар берилди.
Мавзуга доир: Ўзбекистонда маҳкумларнинг омбудсманга йўллаган шикоятини қамоқхона раҳбарияти кўздан кечириши тақиқланиши мумкин
Олий Мажлис Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили Феруза Эшматова 2020 йилги ҳисобот эшитувида иштирок этмаганини таъкидлаб, унда қатнашган масъул ходимлардан бу борада қандай ишлар амалга оширилгани бўйича маълумот беришларини сўраган. Агар ўрганишлар амалга оширилмаган бўлса, 2021 йил ушбу масала ўрганиб чиқилишини билдирганди.
Изоҳ (0)