Президент Шавкат Мирзиёев 15 апрель куни 2021 йилнинг 1 сентябрь куни фойдаланишга топширилиши режалаштирилган янги Самарқанд халқаро аэропортининг қурилиш ишлари билан танишди, деб хабар беради «Gazeta.uz».
Лойиҳага кўра, янги йўловчи терминали, учиш—қўниш йўлаги, самолётлар учун 26 та тураргоҳ ва бошқа объектларни қуриш режалаштирилган. Бугунги кунда узунлиги 3105 метр, эни 60 метр бўлган учиш—қўниш йўлагининг қурилиши якунланган, унга ёруғлик сигнал ва аэронавигацион қурилмалар ўрнатилмоқда.
Янги терминал замонавий дизайнга эга бўлиши ва соатига 800 йўловчига хизмат кўрсатиши (йилига 1,5 миллион йўловчи) кутилмоқда. Аэропортнинг олдинги хизмат кўрсатиш қобилияти 400 йўловчини ташкил этади.
Лойиҳа 238,2 миллиард сўмга баҳоланган бўлиб, уларнинг 200 миллиард сўми ҳозирда ажратиб бўлинган. Буюртмачи Самарқанд халқаро аэропорти, лойиҳачи — «Аэро-йўл лойиҳа», пудратчи — «Самарқанд йўлларидан мунтазам фойдаланиш» МЧЖ.
Самарқанддаги тадқимот маълумотларига кўра, ҳукумат қарори билан аэропорт ва аэродром мажмуасини (аэронавигация бундан мустасно) 20 йилгача давлат-хусусий шерикчилик доирасида модернизация қилиш ҳамда бошқариш ҳуқуқини бериш бўйича қарор қабул қилинган. Uzbekistan Airports компанияси давлат томонидан белгиланган шерик бўлса, хусусий компания — Air Marakanda МЧЖ ҚК.
Давлат-хусусий шерикчилик тўғрисидаги битимга кўра, Air Marakanda аэропорт инфратузилмасини ривожлантиришга 80 миллион доллар сармоя киритиши ва концессион йиғимларни (фойдадан улуш) тўлаши керак. Концессия — давлат мулкидаги объектларни инвестор ҳисобига реконструкция қилиш борасидаги битим бўлиб, даромад йиғиш орқали объектни бошқариш имкониятига эга бўлади.
Интернетда тарқалган Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 3 апрелдаги 176-сонли қарорида (манбанинг маълум қилишича, ҳужжат хизмат доирасида фойдаланиш учун мўлжалланган) давлат-хусусий шерикчилик (ДХШ) борасидаги битим имзолангани ва инвестиция миқдори 80 миллион доллар эканлиги тасдиқланган. Ҳужжатда тендерсиз, музокаралар ўтказиш йўли орқали Air Marakanda билан ДХШ борасида битим имзолаш белгиланган. Музокаралар айни вақтда қайси босқичда эканлиги номаълум, аммо компания ишни бошлаб юборган.
Шунингдек, компания аэродром, терминални бошқариш ва ер устида хизмат кўрсатишни мувофиқлаштиришга халқаро экспертни жалб этиш ниятида.
Бундан ташқари, амалда мавжуд бўлган авиакомпаниялар (Uzbekistan Airlines, Turkish Airlines, «Аэрофлот», Nord Wind, Red Wings, S7 Airlines, Ural Airlines, UTair) билан мунтазам парвозларни қайта йўлга қўйиш ва янгиларини жалб этиш (Asiana Airlines, Lufthansa, Air Astana, China Southern Airlines, «Ёқутистон», Somon Air, Kam Air, «Озарбайжон ҳаво йўллари», Almasria Universal Airline) режалаштирилган. Fly Dubai, Belavia, «Украина халқаро авиатармоқлари» ва Air Cairo билан меморандум имзоланган.
Air Marakanda юк ташувларини ривожлантириш ва нарх сиёсатини оптималлаштириш устида ишлашни режа қилган:- авиаёқилғи нархини пасайтириш;
- авиаёқилғи нархини бозор шароитида шакллантириш;
- истеъмолчиларга хизматлар нархини 20—30 фоизга пасайтириш;
- юқори учиш частотасига эга авиакомпаниялар учун аэропорт ставкалари ва йиғимларини пасайтириш.
Air Marakanda компанияси ҳақида
Air Marakanda компанияси 2020 йилнинг 9 апрелида Самарқандда рўйхатдан ўтказилган. Асосий фаолияти — ҳаво транспорти соҳасида хизмат кўрсатиш. Унинг раҳбари сифатида Ғайрат Илҳомович Неъматов кўрсатилган, ягона таъсисчиси — Кипрдаги Drupola Holdings Limited офшор компанияси.
Компаниянинг эгаси кимлиги тўғрисида маълумот йўқ, бироқ ушбу юридик манзилда (Αγίου Αθανασίου, 46, Interlink Hermes Plaza, Floor 4, Flat 400Α) Ferkensco Management Limited ва Eriell Holding Company Limited жойлашган.
Самарқандлик тадбиркор, Eriell Group нефтсервис компанияси (асосий акциядорлиги айтилган) ва Enter Engineering (Ўзбекистондаги энг йирик EPC пудратчилардан бири) бошқарув раиси Бахтиёр Фозилов 2020 йилнинг майида bne IntelliNews’га берган интервьюсида, шунингдек, Ferkensco компаниясига эгалик қилишини билдирган эди.
2020 йилнинг февралида Ferkensco «Самарқандкимё»нинг 100 фоиз акциясини «ноль» қийматда сотиб олиши ва унинг базасида янги кимёвий комплекс яратиши маълум бўлганди. Лойиҳа 2019—2030 йилларда кимё саноатини ривожлантириш дастурига киритилган бўлиб, унга кўра Кипр компанияси «Самарқандкимё» базасида аммиак, карбамид, аммоний сульфат ва меламин ишлаб чиқариш учун 450 миллион доллар инвестиция киритишни режалаштирган.
Бахтиёр Фозилов, шунингдек, Самарқанддаги эшкак эшиш канали ҳудудида туристик марказ ва Marakanda Hotel Group бренди остида бир нечта меҳмонхоналар қураётган Samarkand Touristic Centre компаниясининг 60 фоизига эгалик қилади (қолган 40 фоизи NBU Samarkand Invest’га тегишли).
Аэропортни бошқравга беришнинг бундан олдинги уринишлари
2019 йилнинг май охирларида Россиянинг «Новапорт холдинг» компанияси ва Ўзбекистон ҳужумати Урганчда Самарқанд, Наманган ва Урганч аэропортларини модернизация қилиш ҳамда ривожлантиришга доир инвестиция лойиҳаларига оид битимларни имзолаган эди. Кейинроқ «Новапорт» билан музокаралар ҳукумат аэропортни инвестор сўраганидек 30 йилга концессияга беришни истамагани учун боши берк кўчага кириб қолгани маълум қилинганди.Собиқ транспорт вазири Элёр Ғаниев 2020 йилнинг февралида ушбу вазиятга изоҳ берар экан, аэропортларни хориж компаниялар бошқарувига беришдаги ҳамкорлик тендер асосида йўлга қўйилишини билдирганди.
Изоҳ (0)