Ўзбекистон ва Қирғизистон баҳсли чегара ҳудудларни хатловдан ўтказишга келишиб олди

Қирғизистон Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси раиси Қамчибек Ташиев 24—25 март кунлари Тошкентда бўлиб ўтган Ўзбекистон ва Қирғизистон ҳукуматлари делегациясининг учрашуви якуни бўйича маълумотлар билан бўлишди. Бу ҳақда «AКИpress» агентлигига таяниб, «Gazeta.uz» хабар берди.

Эслатиб ўтамиз, Қирғизистон бош вазири Улуғбек Марипов Ўзбекистон ва Қирғизистон ўртасидаги икки томонлама ҳамкорлик бўйича ҳукуматлараро қўшма комиссиянинг навбатдаги йиғилишида қатнашиш учун 25 март куни Тошкентда келганди.

«Ўзбек-қирғиз чегарасидаги барча баҳсли ҳудудлар ҳал этилди. Эндиликда улар бўлмайди», — дейди Қамчибек Ташиев.

Ташиевнинг таъкидлашича, томонлар лойиҳа чизиғининг Кампирравот (Андижон) сув омбори ҳудудида 900 горизонтал остидан 312-рақамли чегара нуқтасидан 312/3-рақамли чегара нуқтасигача ўтиши тўғрисида келишиб олган. Қуйидаги шартлар бажарилса, тўғон Ўзбекистон ҳудудида қолади:

• Кампирравот сув омборининг сув ресурсларини биргаликда бошқариш тўғрисида ҳукуматлараро келишувни имзолаш. Бунда уни 900 горизонталдан юқорига тўлдирмаслик керак бўлади, фавқулодда вазият бундан истисно;
• Ўзбекистон томони Қирғизистон фуқароларини сувдан эркин ва тўсиқларсиз фойдаланишини таъминлаши керак бўлади. Бунга балиқчилик, суғориш, ҳайвонларга сув бериш ва бошқалар киради;
• Ўзбекистон томони сув омбори «пиёласи»нинг атрофида муҳандислик-техник қурилмаларни ўрнатмаслик мажбуриятини олади.

Қамчибек Ташиевнинг маълум қилишича, демаркация жараёнида Ўзбекистон Андижон вилоятининг Ўш вилояти Узген тумани ва Жалолобод вилоятининг Сўзак туманлари билан чегарадош ҳудуддаги 304 ва 312-рақамли чегара нуқталари оралиғидаги 1000 гектар ерни товон сифатида Қирғизистонга топширади.

Шу муносабат билан, томонлар Ўзбекистон ва Қирғизистон сув хўжалиги ташкилотларига Кампирравот сув омборининг сув ресурсларидан биргаликда фойдаланиш ва бошқариш бўйича ҳукуматлараро келишув лойиҳасини ишлаб чиқиш топшириғини берган.

Шунингдек, томонлар Шаҳрихонсой каналининг ҳудудларини (чап томони), 312 ва 312/3 чегара нуқталари ҳудудидаги Андижон сув омбори тўғонини, каналдан тўғон ўртасигача, Ўзбекистонга 50 гектар ерни қолдириб, хатловдан ўтказишга келишиб олган.

Ўзбекистон томони демаркация жараёни давомида Андижон вилояти ва Ўш вилояти Узген тумани билан чегарадош ҳудудда 304 ва 312-рақамли чегара нуқталари орасидаги 50 га ерни Қирғизистонга товон сифатида топширади.

Ўрта-Тўқай (Косонсой) сув омбори қурилиши учун ажратилган ерларнинг товони сифатида Кўк-Серек (Қорақўрғон) ҳудуди хатловдан ўтказилади, бунда 23 ва 24-рақамли чегара нуқталари орасидаги 105 га ер Қирғизистон ҳудудида қолади.

Икки мамлакат қуйидаги ҳудудларни ҳам хатловдан ўтказишга келишиб олишди:

• Баястан ҳудуди, 81 ва 82-рақамли чегара нуқталари орасидаги 212 гектар ер Қирғизистон ҳудудида қолади;
• Савай ҳудуди, 312/4 ва 312/6-рақамли чегара нуқталари орасидаги 100 гектар ер Қирғизистон ҳудудида қолади;
• Ункар-Тоо ҳудуди, 113 ва 114-рақамли чегара нуқталари орасидаги 35 гектар ер Қирғизистон ҳудудида қолади;
• демаркация вақтида Белес ҳудуди қайта хатловдан ўтказилади, 25 ва 27-рақамли чегара нуқталари орасидаги 25 гектар ер Қирғизистон ҳудудида қолади;
• қўшма дала тадқиқотларидан сўнг Гавасой ҳудуди хатловдан ўтказилади, бунда Кампирравот каналининг қурилмаган чап соҳили эвазига Қирғизистонга 8000 гектар ер қолдирилади.

Бундан ташқари, томонлар Чашма булоғидан биргаликда фойдаланиш бўйича ҳукуматлараро келишув лойиҳасини тайёрлашади. Томонлар ишчи гуруҳларга қўшма дала тадқиқотларини ўтказишини ва юқорида келтирилган ҳудудларни хатловдан ўтказиш бўйича таклиф тайёрлаш учун топшириқ берган.

Аввалроқ Қирғизистон Сўхга йўл очишга, Ўзбекистон эса Ункар-Тоони беришга тайёрлиги ҳақида Қирғизистон президенти матбуот котиби Галина Байтерек Садир Жапаровнинг Тошкентга давлат ташрифи сарҳисобида маълум қилганди. Кейинроқ бу ҳақдаги маълумот президент сайтидан ўчирилган, сўнг ўзгартирилган ҳолда қайта чиқарилган. Янгиланган мақолада Қирғизистон томон фақат авиаалоқаларни очишга тайёрлиги айтилган. Қирғизистон ҳукумати ваколатхонаси ҳам Ўзбекистоннинг Сўх анклавига коридор берилиши тўғрисидаги маълумотни рад этди.