Коронавирус пандемияси давридаги чекловлар нафақат қонуний бизнесга, балки гиёҳванд моддалар савдосига ҳам таъсир кўрсатди, деб ёзмоқда Meduza The New York Times’га таяниб. Хусусан, чегараларни кесиб ўтишдаги чекловлар АҚШга гиёҳванд ва уни тайёрлаш учун кимёвий моддалар етказиб берилувчи халқаро йўлларнинг ёпилишига олиб келди. Шу сабабли сотувчиларнинг даромади пасайиб, гиёҳванд моддаларнинг нархи сезиларли даражада (баъзилари икки бараварга) кўтарилди. Айрим штатларда эса гиёҳванд моддалар савдоси деярли тўхтаб қолди.
Бироқ NYT’нинг ёзишича, йирик гиёҳванд модда савдогарлари «ишбилармонлик, топқирлик ва қонунбузарлик» уйғунлигидан фойдаланган ҳолда вазиятга тезда мослашиб олди. Нашр Мексиканинг Синалоа наркокартелига яқин бўлган манбалар, АҚШ ва Лотин Америкасидаги ҳуқуқ-тартибот идора вакиллари билан суҳбатлашиб, йирик наркокартеллар инқирозда оддий халқаро корпорациялар каби йўл тутганини аниқлади. Масалан, айрим ходимлар — ҳайдовчи, омбор ишчилари ва картел хавфсизлик ходимлари сонини қисқартирган. Инқироз шароитида бу уларга тўлов қобилиятини енгиллаштирган.
Шунингдек, гиёҳванд моддаларни истеъмолчиларга етказиб бериш учун айланма йўлларни ўйлаб топган. Бошқа усуллар қатори сув йўли орқали, шу жумладан енгил тезюрар қайиқлар ёрдамидан кўпроқ фойдаланишни бошлаган. Гиёҳванд моддаларнинг бир қисми юк кемалари ёрдамида қонуний товарлар орасида олиб ўтилган. Асосан Жанубий Америкадан Мексикага ва Лотин Америкасидан Европага борувчи рейсларда жўнатилган.
Бундан ташқари, Мексикадан келтириш учун чегаралар остидан кавланган туннеллардан кўпроқ фойдаланиш бошланган. Айрим ҳолларда гиёҳванд модда савдогарлари аллақачон қаровсиз қолган маршрутларни тиклаган. Мексика ва АҚШ чегараларида ишловчи махсус агентлар эса The New York Times’га наркотикларни дронлардан фойдаланиб олиб ўтишга уриниш ҳоллари мунтазам равишда аниқланаётганини билдирган. «Бир йил аввал бундай ҳолатлар аниқ бўлмаганди… Ишончим комилки, биз ҳаммасини ҳам тутиб олмаяпмиз», — деб таъкидлаган агентлардан бири нашр билан суҳбатда.
Яна бир янгилик АҚШ фуқароларини оммавий ёллаш бўлди. Пандемиядан олдин картеллар кўпинча бошқа мамлакат фуқароларидан кўпроқ фойдаланган — улар туризм ёки шоппингни баҳона қилиб Мексика ва АҚШ чегарасидан ўтган. Аммо коронавирус туфайли чет эл фуқароларининг АҚШга кириши кескин чекланди. Энди гиёҳванд моддалар савдоси билан шуғулланадиганлар америкалик ва грин-карта эгалари — кўпинча гиёҳванд моддалар истеъмол қилувчилар ёки пандемия шароитида иқтисодий қийинчиликларга дуч келган фуқаролардан фойдаланмоқда.
Вашингтондаги Миллий мудофаа университети профессори Селина Реалуё журналистлар билан суҳбатда гиёҳванд модадалар ташиш билан боғлиқ муаммолар фонида АҚШда уларни ишлаб чиқариш учун тўлиқ жиҳозланган лабораториялар сони кўпайганини таъкидлаган. Бундан ташқари, улар гиёҳванд моддалар билан боғлиқ транзакцияда криптовалюта ва даркнетдан аввалгидан кўра кўпроқ фойдаланишни бошлагани сабабли жиноятчиларни аниқлаш жараёни қийинлашди. «Улар шунчаки тезроқ мослашмоқда», — деб таъкидлаган Реалуё.
Изоҳ (0)