Ўзбекистондаги сайтлар ва блогерларга изоҳларда қолдирилган тақиқланган маълумотлар бўйича хабарнома юборилади

Ўзбекистонда интернет ОАВ вакиллари ва блогерлар веб-саҳифаларига қонунга зид шарҳлар ёзилганда уларни аниқлаш ва зудлик билан ўчириб юбориш тартиби тасдиқланди.

Вазирлар Маҳкамасининг «Бутунжаҳон интернет тармоғида ахборот хавфсизлигини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида» 2018 йил 5 сентябрдаги 707-сонли қарорига қўшимчалар киритилган.

Маълум бўлишича, ҳукуматнинг 23 декабрдаги 807-сонли қарори билан веб-сайт, гуруҳ ва (ёки) мессенжер саҳифаси эгаси, шунингдек, блогерга Ўзбекистон қонунчилиги билан тарқатилиши тақиқланган ахборотни олиб ташлаш тўғрисида хабарнома юбориш тартиби тасдиқланган. Унга кўра, тартибнинг амал қилиши Ўзбекистон ҳудудида фойдаланиш имкони мавжуд бўлган ахборот ресурсларига нисбатан татбиқ этилади.

Тартибга кўра, Ўзбекистон Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлигининг Оммавий коммуникациялар масалалари бўйича маркази томонидан ахборот ресурсларида Ўзбекистон қонунчилиги билан тарқатилиши тақиқланган ахборотлар аниқланганда марказ томонидан 24 соатдан кечиктирмасдан ахборот ресурслари эгаси, шунингдек, блогерга Ўзбекистон қонунчилиги билан тарқатилиши тақиқланган ахборотларни олиб ташлаш тўғрисида хабарнома юборилади.

Хабарнома марказнинг расмий ахборот ресурслари (электрон почта, ижтимоий тармоқлар ёки мессенжерлардаги расмий саҳифа) орқали электрон шаклда юборилади. Унда Ўзбекистон қонунчилиги билан тарқатилиши тақиқланган ахборот жойлаштирилган ахборот ресурсининг номи, ахборот жойлаштирилган сана кўрсатилади; тақиқланган ахборотга ҳавола ва унинг экрандаги тасвири нусхаси илова қилинади. Шунингдек, қўшимча равишда ушбу ахборотни тарқатиш учун қонунчиликда белгиланган жавобгарлик тўғрисида маълумотлар келтирилиши мумкин.

Ахборот ресурси эгаси (блогер) хабарномани олган вақтдан бошлаб 24 соатдан кечиктирмасдан Ўзбекистон Республикаси қонунчилиги билан тарқатилиши тақиқланган ахборотни олиб ташлаши, шунингдек, бу тўғрисида марказни унинг расмий ахборот ресурслари орқали электрон шаклда ёки қоғоз шаклида хабардор қилиши лозим.

Шу билан бирга, қонунчиликда ОАВ ва блогерларнинг фойдаланувчилар томонидан қолдирилган изоҳларига жавобгарлиги белгиланмаган. Ҳозирга қадар улар ахборотлаштириш тўғрисидаги қонуннинг 12-1 моддаси бўйича жавогарликка тортилиши мумкин эди. Ушбу моддага кўра, веб-сайт ёки веб-саҳифа эгаси, жумладан, блогерлар ҳам «эълон қилишдан олдин маълумотларнинг тўғрилигини текширишга мажбурдир», шунингдек, «унинг ишончсизлиги аниқланган тақдирда зудлик билан эълон қилинган маълумотни ўчириб ташлаши керак». Ушбу мажбуриятларни бажармаган тақдирда, сайтга ёки саҳифага кириш чекланиши ва сайт эгаси ёки блогер жавобгарликка тортилиши мумкин.

Тақиқланган маълумотлар контентига қуйидагилар киради:

• Ўзбекистоннинг мавжуд конституциявий тузумини, ҳудудий яхлитлигини зўрлик билан ўзгартиришга даъват этиш;
• уруш, зўравонлик ва терроризмни, шунингдек, диний экстремизм, сепаратизм ва фундаментализм ғояларини тарғиб қилиш;
• давлат сири бўлган маълумотларни ёки қонун билан қўриқланадиган бошқа сирни ошкор этиш;
• миллий, ирқий, этник ёки диний адоват қўзғатувчи, шунингдек, фуқароларнинг шаъни ва қадр-қимматига ёки ишчанлик обрўсига путур етказувчи, уларнинг шахсий ҳаётига аралашишга йўл қўювчи ахборотни тарқатиш;
• гиёҳвандлик воситалари, уларнинг аналоглари, психотроп моддалар ва прекурсорларни тарғиб қилиш;
• порнографияни тарғиб қилиш;
• қонунга мувофиқ жиноий ва бошқа жавобгарликка сабаб бўладиган ҳаракатларни содир этиш.

Аввалроқ Ўзбекистонда ОАВ ходимлари, журналистлар медиа-маконда ўз ҳақ-ҳуқуқлари, баҳсли ҳодисалар бўйича фикрлари билан бўлишиб, шу фикрлар юзасидан малакали юристлар, адвокатлар хулосасини олиб боришлари учун янги платформа яратилиши ҳақида хабар берилганди.