Пандемия Ўзбекистонда камбағал оилалар сонининг ортишига олиб келди — БМТ Тараққиёт дастури

COVID-19 пандемиясининг Ўзбекистондаги ижтимоий-иқтисодий оқибатлари: маҳалла вакиллари ва тадбиркорлик субъектлари орасида ўтказилган сўровнома социологик тадқиқотлар натижалари эълон қилинди, деб хабар бермоқда «Gazeta.uz» га БМТ Тараққиёт дастури идорасига таяниб.

Қайд этилишича, натижалар 11 ноябрь куни Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази (ИТИМ), Жаҳон банки, Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги, Ўзбекистоннинг «Тараққиёт стратегияси» маркази ва БМТТД иштирокида бўлиб ўтган видеоанжуманда эълон қилинган.

COVID-19 пандемиясининг уй хўжаликларига бўлган ижтимоий-иқтисодий таъсири бўйича тадқиқот 2020 йилнинг май июнь ойларида амалга оширилди ва унинг давомида Ўзбекистоннинг барча ҳудудларидаги маҳалла раҳбарлари билан сўровномалар ўтказилди. Сўровномаларда 3670 респондентлар иштирок этди, жумладан маҳалла раислари (84,7 фоиз), уларнинг ўринбосарлари (12,8 фоиз) ва маҳалла фаоллари (2,5 фоиз), шулардан 62,9 фоиз қишлоқ маҳаллалари вакилларидир.

Ижтимоий-иқтисодий оқибатларни бартараф этиш бўйича тавсиялар ичига қуйидагилар киритилди:

• Хусусий секторни зарурий маҳсулотларни импорт қилиш ёки маҳаллий даражада ишлаб чиқаришга рағбатлантириш мақсадида иқтисодий ва ижтимоий сиёсат чораларини ўзгартириш;
• Маҳаллаларда кичик хусусий корхоналарни ташкил этишни қўллаб-қувватлаш орқали ёшлар ва хотин-қизларни оилавий тадбиркорлик билан шуғулланишга рағбатлантириш;
• Зарурий ёрдамни олишда хотин-қизлар учун енгиллик яратиш, шунингдек уларни ташвишлантирувчи масалалар тингланишини таъминлаш;
• COVID-19 касаллигидан даволанган одамлар томонидан хатар йўқлигини оммавий ахборот воситалари таъкидлаб туришини таъминлаш.

Бир вақтнинг ўзида ўтказилган сўровномада, бутун Ўзбекистон бўйлаб тадбиркорлик субъектлари билан ўтказилган 887 та суҳбат асосида, COVID-19 пандемиясининг мамлакат даражасида кичик ва ўрта корхоналарга таъсири ўрганилди. Сўровнома давомида аниқланишича, туризм, меҳмонхона ва умумий овқатланиш соҳаларига мансуб кичик ва ўрта корхоналар ҳамда Сирдарё, Наманган, Навоий вилоятларида, Тошкент шаҳрида ва Қорақалпоғистонда жойлашган корхоналар энг кўп зарар кўрдилар, айни вақтда қишлоқ, ўрмон ва балиқчилик хўжаликларидаги корхоналар энг кам талафот кўрдилар. Пандемия даврида энг кўп қийинчиликларга учраган корхоналар қаторига иш жараёнларини кўчириш имконияти йўқлиги ёки интернетга уланиш имкони ёҳуд керакли ускуналар мавжуд эмаслиги сабабли масофавий ишлай олмаган корхоналар кирди.Мазкур маълумотлар COVID-19 оқибатларини камайтиришга қаратилган келажакдаги сиёсий механизмлар ва қонунчилик ҳужжатлари учун асос бўлиб хизмат қилиши лозимлиги, шунингдек улардан Ўзбекистоннинг пандемиядан сўнг келгуси тикланишида фойдаланиш кераклиги борасида таклифлар билдирилди.

Аввалроқ БМТ Тараққиёт дастурининг COVID-19 пандемияси аёлларнинг қашшоқлик даражасини кескин ошириши тўғрисидаги ҳисоботи ҳақида маълум қилинган эди.