Pandemiya O‘zbekistonda kambag‘al oilalar sonining ortishiga olib keldi — BMT Taraqqiyot dasturi

COVID-19 pandemiyasining O‘zbekistondagi ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari: mahalla vakillari va tadbirkorlik subyektlari orasida o‘tkazilgan so‘rovnoma sotsiologik tadqiqotlar natijalari e’lon qilindi, deb xabar bermoqda “Gazeta.uz” ga BMT Taraqqiyot dasturi idorasiga tayanib.

Qayd etilishicha, natijalar 11-noyabr kuni Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi (ITIM), Jahon banki, Mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash vazirligi, O‘zbekistonning “Taraqqiyot strategiyasi” markazi va BMTTD ishtirokida bo‘lib o‘tgan videoanjumanda e’lon qilingan.

COVID-19 pandemiyasining uy xo‘jaliklariga bo‘lgan ijtimoiy-iqtisodiy ta’siri bo‘yicha tadqiqot 2020-yilning may-iyun oylarida amalga oshirildi va uning davomida O‘zbekistonning barcha hududlaridagi mahalla rahbarlari bilan so‘rovnomalar o‘tkazildi. So‘rovnomalarda 3670 respondentlar ishtirok etdi, jumladan mahalla raislari (84,7 foiz), ularning o‘rinbosarlari (12,8 foiz) va mahalla faollari (2,5 foiz), shulardan 62,9 foiz qishloq mahallalari vakillaridir.

Ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarni bartaraf etish bo‘yicha tavsiyalar ichiga quyidagilar kiritildi:

• Xususiy sektorni zaruriy mahsulotlarni import qilish yoki mahalliy darajada ishlab chiqarishga rag‘batlantirish maqsadida iqtisodiy va ijtimoiy siyosat choralarini o‘zgartirish;
• Mahallalarda kichik xususiy korxonalarni tashkil etishni qo‘llab-quvvatlash orqali yoshlar va xotin-qizlarni oilaviy tadbirkorlik bilan shug‘ullanishga rag‘batlantirish;
• Zaruriy yordamni olishda xotin-qizlar uchun yengillik yaratish, shuningdek ularni tashvishlantiruvchi masalalar tinglanishini ta’minlash;
• COVID-19 kasalligidan davolangan odamlar tomonidan xatar yo‘qligini ommaviy axborot vositalari ta’kidlab turishini ta’minlash.

Bir vaqtning o‘zida o‘tkazilgan so‘rovnomada, butun O‘zbekiston bo‘ylab tadbirkorlik subyektlari bilan o‘tkazilgan 887 ta suhbat asosida, COVID-19 pandemiyasining mamlakat darajasida kichik va o‘rta korxonalarga ta’siri o‘rganildi. So‘rovnoma davomida aniqlanishicha, turizm, mehmonxona va umumiy ovqatlanish sohalariga mansub kichik va o‘rta korxonalar hamda Sirdaryo, Namangan, Navoiy viloyatlarida, Toshkent shahrida va Qoraqalpog‘istonda joylashgan korxonalar eng ko‘p zarar ko‘rdilar, ayni vaqtda qishloq, o‘rmon va baliqchilik xo‘jaliklaridagi korxonalar eng kam talafot ko‘rdilar. Pandemiya davrida eng ko‘p qiyinchiliklarga uchragan korxonalar qatoriga ish jarayonlarini ko‘chirish imkoniyati yo‘qligi yoki internetga ulanish imkoni yohud kerakli uskunalar mavjud emasligi sababli masofaviy ishlay olmagan korxonalar kirdi.Mazkur ma’lumotlar COVID-19 oqibatlarini kamaytirishga qaratilgan kelajakdagi siyosiy mexanizmlar va qonunchilik hujjatlari uchun asos bo‘lib xizmat qilishi lozimligi, shuningdek ulardan O‘zbekistonning pandemiyadan so‘ng kelgusi tiklanishida foydalanish kerakligi borasida takliflar bildirildi.

Avvalroq BMT Taraqqiyot dasturining COVID-19 pandemiyasi ayollarning qashshoqlik darajasini keskin oshirishi to‘g‘risidagi hisoboti haqida ma’lum qilingan edi.