Инсульт – хавфли касалликлар орасида учинчи ўринни эгаллайди. Афсуски, ушбу касалликдан тузалган беморлар орадан беш-олти йил ўтиб, яна қайта касалликка чалиниш ҳолати кузатилади.
Инсульт касаллиги тўсатдан содир бўлмайди
Балки бу ёшда инсульт ҳақида ўйламаслик мумкиндир, аммо 35-64 ёшдаги аёллар эркакларга нисбатан 3 марта кўпроқ ушбу касалликка дуч келади. Статистика маълумотларига кўра, 60 фоиз инсультга чалинган аёл беморларнинг ҳаёти ўлим билан якун топади.
Аслида инсультга чалинган организмда нималар содир бўлади? Аввало, миянинг маълум бир қисмида қон айланиши камаяди ёки умуман тўхтайди. Бу қонда ҳосил бўлган тромблар мияда артерия ёки капиллярни тўсиб қўяди ёки қон томирлари мияда ёрилиб кетиши оқибатида келиб чиқади. Иккала ҳолатда ҳам миянинг зарарланган қисмидаги ҳужайралар кислород олишни тўхтатади ва ўлишни бошлайди. Кўпчиликда савол туғилади, нима учун аёлларда касал бўлиш хавфи юқори? Бунинг асосий сабабларидан бири асосан, ортиқча вазн. Ортиқча вазн эгалари учун ҳар қандай касалликнинг хавфи бир неча бора ошади. Шунинг учун ҳам ҳар ким қон босими, холестерин, қондаги қанд миқдори ва юрак уриш тезлигини кузатиб бориши жуда муҳимдир. Агар инсон вазнининг одатдагидан ортиқча эканлигини сезса, дарҳол шифокор билан маслаҳатлашиши зарур. Агар кўрик натижалари инсульт хавфини тасдиқласа, зудлик билан турмуш тарзини ўзгартириш ва даволанишни бошлаш керак. Дарҳақиқат, инсульт белгилари бир неча йиллар давомида шаклланиши мумкин. Бу давр мобайнида беморлар саломатликни тиклаш учун, албатта, улгуриши керак.
Мия учун фойдали маҳсулотларни истеъмол қилиш керак
Инсультнинг олдини олишда ҳар қандай озиқ-овқат дўконида ҳамёнбоп нархда сотиладиган лавлаги энг самарали маҳсулотлардан бири саналади. Ушбу сабзавот нитрит, қон босимини пасайтирадиган моддаларга бой. Баъзи мутахассислар лавлаги мияда қон айланишини яхшилаши ва қон томирларининг ўсишини рағбатлантириши мумкин, деб ҳисоблайди. Шунинг учун рационга лавлагини киритиш ва соғлом овқатланиш қоидаларига риоя қилиш тавсия этилади. Шунингдек, кўпроқ сабзавот, мева балиқ, ёғсиз гўшт, донли маҳсулотлар истеъмол қилиш керак. Тез овқатланиш ва шакар тановул қилишни иложи борича камайтирган маъқул.
Туз истеъмолини меъёрдан оширмаслик зарур
Тайёр бўлган таом устидан яна туз сепиб тановул қилиш жуда хавфли ҳисобланади. Танада тузнинг кўплиги қон босимининг кўтарилишига олиб келади, бу эса инсульт касаллигини келтириб чиқаради. Бугунги беморларнинг аксарияти қондаги шакар миқдорига эътибор беради-ю, аммо уларнинг оз қисми эса танадаги туз ҳақида ўйлайди. Бугунги кунда тезпишар таомлар, фастфуд ва консервалар том маънода туз билан тўлдирилган. Колбаса маҳсулотлари, дудланган гўшт, пицса ва лазаня – ҳар қандай ёшдан қатъи назар барча рад этиши керак бўлган овқатлардир. Тавсия этилган миқдорга кўра ҳар куни 5-6 грамм туз истеъмол қилиш етарли.
Инсультнинг асосий белгилари
Инсультнинг асосий аломатларидан бири бу қўл ва оёқларда кўпинча, бир томонида сезгирликни йўқотишдир. Аммо бу билан бемор инсультни бошдан кечирганми ёки бошқа бир касаллик туфайли ушбу ҳолат кузатилаётганига аниқлик киритиб олиши керак. Бунинг учун яна 4 асосий белгига эътиборли бўлиш лозим.
Табассум. Инсульт юз берган инсонда табассум пайтида оғизнинг бир бурчаги кўтарилади, иккинчиси пастга тушади.
Нутқ. Дудуқланиб, секин гапириш кузатилади.
Қўллар. Бемор икки қўлини бир текисда кўтара олмайди, чап томони пастроқ туради.
Тил. Одатда тил бир томонга осилгандек кўринади.
Агар ушбу белгиларнинг ҳеч бўлмаса бир донаси кузатилса ҳам, дарҳол шифокорга мурожаат қилиш керак.
Бемор тинчланишга ҳаракат қилиши керак
Қон босими кўтарилишига олиб келадиган сурункали стресс соғлиқ учун хавфли ҳисобланади. Иш ёки ёки уйдаги асабийлик инфарктга чалиниш эҳтимолини янада оширади. Сабаби сурункали стресс кундан кунга танани заифлаштириб боради, тана аъзоларида яллиғланишни келтириб чиқаради, кортизол гормонининг секрециясини кучайтиради, бу эса ҳужайраларнинг шикастланишига олиб келади. Инсоннинг руҳий ҳолатига эътибори жисмонан соғлом бўлишнинг гаровидир.
Изоҳ (0)