Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати: «Тўйни қачон ва қандай ўтказиш ҳар кимнинг ўз иши, деган қараш нотўғри!»

ЎзА Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати Алишер Ҳамроевнинг тўй маросимлари ҳақида билдирган фикрини эълон қилди.

Тақдирида ота-она бўлиш саодати битилган ҳар бир киши борки, хатна тўйи қилиш, ўғил уйлантириш, қиз узатиш бурчини сидқидилдан адо этишни ният қилади. Тўй фақат бир оиланинг ширин ташвиши эмас, бундай маросимлар аслида жамият ўртасида шаклланган муносабатлар маҳсули – ижтимоий ҳодиса саналади. Шу жиҳатдан тўйни қачон ва қандай ўтказиш ҳар кимнинг ўз иши, деган қараш нотўғри.

Хусусан, никоҳ ва хатна моҳиятан диний тоифадаги маросимлардан бўлиб, уларни ўтказишнинг ўзига яраша шартлари мавжуд. Дин асрлар давомида бу каби тадбирлар ёрдамида рўй бераётган ижтимоий ҳодисаларни одоб-ахлоқ, иймон ва диёнат, ижтимоий-миллий меъёрларга йўналтиришга хизмат қилган.

Лекин шуни унутмаслик керакки, диний маросим билан тўйнинг фарқи бор. Мисол учун, қадимда никоҳ маросимига яқин қариндошлар, ёр-дўстлар, маҳалла аҳли чақирилган. Мақсад тўй сабабчилари бўлган икки ёшнинг бир-бирига маҳрамлигини билдириш бўлган. Шу сабабли никоҳ маросимида гувоҳлар бўлиши шарт ҳисобланади. Никоҳ ўқилиши, Қуръон тиловати эса бу риштанинг муқаддаслигидан, ахлоқ доирасида тузилаётганидан далолатдир.

Бугунчи? Бугун баъзи пул топиб ақл топмаган, маънавияти қашшоқ кимсалар тўй-ҳашамлар, маъракаларни ўтказиш бўйича худдики рақобатга киришган. Тўйдан тўйгача турли янги «маросим»лар ўйлаб топилаяпти. Тўйларимизда исроф кўплиги ҳам ҳақиқат. Гап фақат тўкин-сочин дастурхон ёки тўйга сарфланган харажатларда эмас, тўй соҳибининг бошқаларга кўрсатаётган «ибрати»нинг охири вой бўлаяпти. Оддий мисол: ён-атрофимизда соппа-соғ юрган айрим одамлар ҳали қаришга улгурмай, қон босимининг кескин ошиб кетиши, юрак хуружи ёки бошқа шунга ўхшаш касаллик билан оғриб қолаяпти. Тўшакка михланиб қолаётганлари ҳам йўқ эмас. Сабабини суриштирсангиз, катта тўй қиламан, деб қарзга ботган бўлади. Қарздан қутулишга тиришиб, ўзини ўтга, чўғга уради. Энди қарздан халос бўлай деган пайтда яна бир фарзандини уйлантириш ёки узатиш фурсати етган бўлади. Тан олиш керак, тўй-ҳашамлар билан боғлиқ ортиқча харажатлар неча-неча оилаларнинг иқтисодий аҳволига салбий таъсир кўрсатяпти. Пул-ку топилар, лекин бой берилган вақт, асаб, соғлиқни на сотиб, на топиб бўлади. «Фалончидан кам эмасман», «бир қойиллатиб тўй қилай..!» қабилида яшаш, қисқа умр маъно-мазмунини бир-икки кунлик ҳойу ҳавасга сарфлаш, нафақат моддий неъматлар, балки тўй эгаларининг маънавий исрофи ҳам эмасми? Тўйдан кутганимиз, умидимиз фақат фарзандларимизнинг бахту саодати бўлиши керакмасми аслида?

Алишер Ҳамроев, Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати