Ўзбекистон Республикаси Кўзи ожизлар жамияти марказий бошқаруви раиси «Дарё» таҳририятига мурожаат йўллади. Мурожаатнинг асосий мазмуни 2018 йилнинг 29 июнида қабул қилинган «Ўзбекистон Республикаси Солиқ сиёсатини такомиллаштириш концепцияси тўғрисида»ги фармон билан бевосита боғлиқ.
Марказ кўриш бўйича I ва II гуруҳ ногиронларининг меҳнат билан бандлигини таъминлаш билан бирга ўз Устави ҳамда Республика қонунчилигида белгиланган мақсад ва вазифаларига кўра жамият тасарруфида ўқув ишлаб чиқариш корхоналарини ташкил этган. Бугун мазкур жамият қошида республика миқёсида 76 та корхона мавжуд бўлиб, унинг таркибида 1050 дан ортиқ кўриш бўйича ногиронлиги бор бўлган шахслар, 600 дан ортиқ соғлом фуқаролар меҳнат қилиб келмоқда. Ўзбекистон Республикасининг Солиқ кодексининг 358-модда 1-қисмига кўра ижтимоий аҳамиятга молик бу ўқув ишлаб чиқариш корхоналари ягона солиқ тўловчи сифатида давлат рўйхатидан ўтказилган ҳамда ягона солиқ тўловини тўлашдан озоқ қилинган.
Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 11 июндаги «Аҳолининг ижтимоий заиф қатлами бандлигини таъминлашни рағбатлантиришнинг ташкилий чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорида ҳам таркибида меҳнат шартномаси асосида ишлаётган ходимларнинг камида 30 фоизини ногиронлиги бўлган шахслар ташкил қиладиган тадбиркорлик субъектлари имтиёзлар ва преференциялар бериладиган алоҳида тоифадаги тадбиркорлик субъектлари сифатида кўрсатилган. Қолаверса, «Ногиронлиги бўлган шахсларни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида» фармони ҳам айни мазмунга қаратилган.
Жамият корхоналари бошқа ишлаб чиқариш субъектлари каби техник жиҳатдан ўзини ривожлантириши мумкин, аммо корхонада фаолият юритувчиларнинг асосий қисмини кўриш бўйича ногиронлиги бўлган шахслар ҳамда қўшимча ишчи кучи сифатида соғлом шахслар ташкил этади. Шу сабабдан корхона тўлиқ қўл меҳнатига асосланган. Шунга қарамай, корхона маҳсулотлари давлат томонидан берилган алоҳида имтиёз ва рағбатлар эвазига бозор маҳсулотлари таннархи билан бир хил нархда баҳоланиб келган.
2018 йилнинг 29 июнида қабул қилинган «Ўзбекистон Республикаси Солиқ сиёсатини такомиллаштириш концепцияси тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикасининг Президентининг фармонида белгиланган тартибида умумбелгиланган солиқ тўловида жамият корхоналарига берилган алоҳида имтиёзлар кўрсатилмаган.
Мазкур фармонга мувофиқ 2019 йилнинг 1 январь санасидан ўтган йил якунлари бўйича йиллик тушуми 1 миллиард сўмдан ошган ёки йил давомида белгиланган чегаравий миқдорга етган корхоналарни умумбелгиланган солиқларни тўлашга ўтказилган. Бундай тадбиркорлик субъектларининг барчаси учун юридик шахсларнинг мол-мулк солиғи, ер солиғи ва сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқни жорий этиш белгиланган. Шунинг билан бирга, қўшимча фойда солиғини ҳисоблаш ҳамда роялтй тўлаш тартибини такомилллаштириш назарда тутилган.
Кўзи ожизлар жамият тизимидаги корхоналарнинг аксарият қисмини тушуми 1 миллиард сўмдан ортиқ бўлган корхоналар ташкил этади. Бунда меҳнат қилувчиларнинг асосий қисми аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатлами бўлишидан қатъий назар, жорий йилнинг 1 январдан бошлаб жамият корхоналари ҳам умумбелгиланган солиқ тўлашга мажбур эканлиги кўрсатилган.
Кўзи ожизлар жамияти Марказий бошқаруви раиси А.Мадраҳимов суҳбат давомида қуйидагиларни таъкидлади: «Концепцияда белгиланган солиқларни тўлаш учун бизнинг корхоналаримиз замонавий ишлаб чиқариш тизимига ўтиши керак. Аммо корхоналарнинг асосий мақсади ногиронларни бандлигини таъминлаш ташкил этилган. Замонавий технологияларни жалб қилиш эса ногиронлиги бор шахларни ишсиз қолишига сабаб бўлади. Солиқ тизимини ривожлантириш концепциясида алоҳида имтиёзга эга тадбиркорлик субъектларига ҳозирга қадар берилган имтиёзларнинг назарда тутилмагани кўриш бўйича ногиронлиги бўлган шахсларнинг тақдирини савол остида қолдиради.
Биз бу ҳолатнинг англашилмовчилик эканига ишонамиз, тасодифий хато деб ҳисоблаймиз. Мамлакатда ислоҳотлар аввало инсон, унинг манфаатлари учун олиб борилмоқда. Бу солиқ тартиби эса ногиронлиги бор шахсларнинг кескин норозилигига сабаб бўлмоқда, олға ривожланиб бораётган бир жараёнда бу ярим қадам ортга қайтиш каби ҳолат назаримизда.»
А.Мадраҳимов мазкур масала юзасидан қатор давлат ташкилотларига қайта-қайта мурожаат қилган, аммо аниқ жавоб ололмаган. Масалага ечим берилиши ҳамда мутасаддиларнинг бунга қандай муносабат билдириши ҳозирча очиқ савол бўлиб турибди.
Изоҳ (0)