15 август жума куни Аляскада АҚШ ва Россия президентларининг сўнгги 4 йилдан ортиқ вақт ичидаги биринчи юзма-юз учрашуви бўлиб ўтди.
Дональд Трамп ва Владимир Путин АҚШнинг Анкориждаги Элмендорф-Ричардсон ҳарбий-ҳаво базасида “учга уч” форматда музокаралар олиб борди. Учрашувни иккала томон ҳам конструктив ва самарали деб баҳолади, аммо Украинадаги урушни тўхтатиш бўйича келишувга эришилмади. “Дарё” икки давлат раҳбари учрашувининг асосий жиҳатлари ҳақида сўзлайди.
Аляскадаги саммит арафасида Украина президенти Владимир Зеленский Россия ва АҚШ президентларининг учрашуви “Киев, Москва ва Вашингтон иштирокида адолатли тинчлик ва раҳбарларнинг уч томонлама форматдаги мазмунли мулоқоти учун ҳақиқий имконият яратишига” умид билдирди. Шунингдек, у Аляскадаги саммитдан сўнг Франция президенти Эммануэл Макрон билан учрашишга келишиб олгани маълум қилинди.
Ёпиқ музокаралар қандай бошланди
Трампнинг самолёти Анкорижга Тошкент вақти билан тахминан соат 23:20 да қўнди, 23:40 га яқин Путин самолёти ҳам етиб келди. Давлат раҳбарлари қизил гиламда учрашишди, сўнгра Трампнинг машинасига ўтириб, биргаликда тадбир ўтказиладиган жойга йўл олишди.
Тахминан соат 00:20 да “уч кишилик” шаклдаги музокараларнинг ёпиқ қисми бошланди. Россия томонидан раҳбарларга Ташқи ишлар вазири Сергей Лавров ва Путиннинг ёрдамчиси Юрий Ушаков, Америка томонидан эса давлат котиби Марко Рубио ва Трампнинг махсус вакили Стив Уиткофф иштирок этди. Уиткофф бундан аввал раҳбарият топшириғи билан Кремль билан музокаралар олиб бориш учун бир неча бор Москвага ташриф буюрганди.
Трамп ва Путиннинг матбуот анжумани
Музокаралар деярли уч соат давом этди, шундан сўнг Путин ва Трамп журналистлар олдига чиқиб, қўшма матбуот анжумани ўтказди. Биринчи бўлиб Россия раҳбари саккиз дақиқалик нутқ сўзлади. У, хусусан, АҚШни “яқин қўшни” деб атади, бироқ сўнгги йилларда мамлакатлар ўртасидаги муносабатлар “совуқ уруш давридан бери энг паст нуқтага тушиб қолганини” таъкидлади.
Шу муносабат билан, Трамп билан учрашуви “ҳақиқатан ҳам зарур эди”, дейди Путин.
Шунингдек, Россия президенти Украинадаги уруш музокараларнинг “асосий масалаларидан бири”га айланганини айтди. У Трампнинг мамлакат учун хавфсизлик кафолатлари зарурлиги ҳақидаги нуқтаи назарига қўшилди, бироқ “Украинадаги воқеалар Россия миллий хавфсизлигига жиддий таҳдидлар билан боғлиқлиги” ва можарони ҳал қилиш учун “инқирознинг барча сабаблари бартараф этилиши кераклиги” ҳақидаги фикрларини яна бир бор такрорлади.
Трампнинг нутқи тўрт дақиқадан камроқ давом этди. У дарҳол делегациялар “тўлиқ келишувга эриша олмаганини” ва “афсуски, ҳозирча битим йўқлигини” билдирди. Шу билан бирга, АҚШ президенти учрашувда “сезиларли натижалар қўлга киритилгани” ва Украинадаги урушни тинч йўл билан ҳал қилиш имконияти “жуда юқори” эканини таъкидлади. Шунингдек, у Зеленский ва НАТОдаги ҳамкорларга қўнғироқ қилиб, музокаралар тафсилотларини айтиб беришга ваъда берди. Охирида у Путин билан яқин келажакда яна учрашишга умид билдирди. Россия президенти буни Москвада амалга оширишни таклиф қилди.
“Эҳтимол шундай бўлар”, деди Трамп.
Деярли матбуот анжумани тугаши биланоқ икки давлат раҳбари Аляскани тарк этди. Ваҳоланки, дастлаб кенгайтирилган делегациялар билан ишчи тушлик режалаштирилган эди. Унда Россия Федерацияси Мудофаа ва Молия вазирликлари раҳбарлари Андрей Белоусов ва Антон Силуанов, шунингдек, Пентагон раҳбари Пит Хегсет ва АҚШ Молия вазирлиги раҳбари Скотт Бессент иштирок этиши кўзда тутилган эди. Аммо, у амалга ошмади.
Трамп саммитдан кейин интервью берди
АҚШ президенти Fox News телеканалига берган ярим соатлик интервьюсида музокаралар кунини “10 баллдан 10 балл” деб баҳолади. Унинг сўзларига кўра, қўшма матбуот анжуманидан сўнг у Кремль раҳбари билан яккама-якка “жуда самимий” суҳбатлашган. Трамп яна урушни тўхтатиш бўйича келишувга эришиш энди Владимир Зеленскийга боғлиқ эканини қўшимча қилган. У Украина президентига Путин билан битим тузишни маслаҳат берди. Россияга қарши янги санкциялар ҳақида эса Трамп яқин 2-3 ҳафта ичида ўйламасликка ваъда берди.
Изоҳ (0)