Гулчеҳра-бегим Маҳмудова — Parfum Gallery дўконлар тармоғи асосчиси, Ўзбекистондаги биринчи тадбиркор аёл, санъатшунослик фанлари номзоди, ёзувчи, сценарийчи, продюсер. У 30 йилдан ортиқ шуғулланиб келаётган бизнеси қандай қурилганлиги ҳақида «Kommersant.uz»га интервьюсида ҳикоя қилади.
Parfum Gallery — 100 дан ортиқ люкс-брендлар: Chanel, Gucci, Boss, Dolce & Gabanna, Paco Rabbane, Lanvin, Carolina Herrera, Sisley, Ferragamo, Sospiro ва бошқаларнинг эксклюзив дистрибьютори. Компания Францияда шахсий бренди Begim Perfumes Treasure Collection атирлари: Samarkand Spirit for Him & for Her, Bukhara Spirit for Him & for Her, Ruby of Temur for Him & for Her, Kohinur Diamond for Him & for Her’ни ишлаб чиқаради. Гулчеҳра-бегим ўзининг асосий лавозими — она ва буви деб ҳисоблайди.
Ҳаммаси нимадан бошланган?
— Отам ота-онасидан эрта ажралган ва Бухорода қаровчисиз ўсган. Аркда ўзи каби кўча болалари билан ўсган ва бир ажойиб кунда Бухоро амири хазинасини топиб олиш ҳақида орзу қилган. Улғайгандан сўнг онамни учратган, севиб қолган, ўқиган ва ҳаётда муҳосиб ўрин эгаллаган. Мен муҳаббат ва эзгулик ҳукмрон бўлган оилада ўсдим, ота-онам бизга ўз туйғуларини тўлиғича етказган... Ҳар доим ушбу муҳаббат билан бўлишишни истардим — парфюмда, сценарийларда, фильмларда, китобларда, қўшиқларда.
Зардўзи чопон ва Ив Сен-Лорандан кўйлак
— 1984 йилдан 1985 йилга ўтар янги йил оқшомида клиник ўлимни бошдан кечирдим. Бир неча кундан кейин комадан чиққач, ҳаёт — бир лаҳза эканлигини тушундим... Шунда шу ерда ва ҳозир яшашга қарор қилдим. Докторлик ишим деярли тайёр бўлса-да, илмий тадқиқот ишларимни давом эттиришдан воз кечдим.
1980 йилда Хорижий мамлакатлар билан дўстлик жамияти халқаро кўргазмалар ташкилотчиси бўлиб ишга кирдим. Маданият кунларида усталаримиз халқ-амалий буюмлари ва Ўзбекистон фотокўргазмаларини четга олиб чиқардик. Маҳсулотларимизни четда илгари суриш учун «Анъана» кооперативини ташкил қилдим.
1984 йилда Марокашда СССР маданият кўргазмаси ўтказилаётган эди. Мусиқий ансамблнинг чиқишини ташкил этиш керак эди. Ўша вақтларда «Ялла» гуруҳининг «Учқудуқ» қўшиғи бутун мамлакат бўйлаб янграр эди. Ушбу гуруҳни юқори раҳбариятга таклиф қилдим ва Марокашга сафарни ташкил этдик.
Рабат, Касабланка, Танжер, Марокаш — «Ялла» гуруҳининг муваффақияти улкан эди. Янги йил арафасида Танжерда меҳмонлардан Ив Сен-Лоран, Майкл Жексон ва Элизабет Тейлор кутилайтган эди. Концерт белгиланган меҳмонхона эгасининг илтимоси билан «Ялла» гуруҳи Лайли ва Мажнун муҳаббати ҳақидаги халқ қўшиғи асосида «Жиннуни» қўшиғини яратди.
Ўша оқшом Ив Сен-Лоран ва унинг дўсти, Yves Saint Laurent модалар уйи асосчиларидан бири Пьер Берже билан танишдим. Мендаги зардўзи чопонча Пьерга жуда ёқиб қолди ва концертдан сўнг мен унга чопончани совға қилдим. Эртаси куни тонгда эса менга Ив Сен Лорандан кўйлак юборишди. Мен уни ҳанузгача сақлайман.
Begim ва Parfum Gallery’нинг яратилиши
— 1990 йилда турмуш ўртоғим билан Парижда Халқаро олимпия куни нишонланишида қатнашдик. Биз Хуан Антонио Самаранч (ХОҚ 1980—2001 йиллардаги президенти) билан суҳбатлашиб турганимизда бизга Ив Сен-Лоран яқинлашди ва Yves Saint Laurent’дан In Love Again атримни мақтади. Шундан сўнг мен ва чопоним ҳақида эслади. Ушбу «хушбўй» суҳбат тўлқинида парфюм маҳсулотларини Ўзбекистонга тўғридан-тўғри етказишга келишиб олдик (бунгача улар Москва орқали ўтарди). Шу кечнинг ўзида шартнома туздик.
Тошкентга қайтдик ва ўша пайтга келиб деярли фаолияти тўхтаган «Анъана» кооперативи янги хусусий компания Бегимга айланди.
Ярим йилдан сўнг Ц-2 да биринчи дўконни очдик. Уни безатиш учун Ив Сен-Лоран ўз дизайнерини юборди. Ишга синглим ва қизимни қўшдим ва биз француз парфюмериясининг тўла ҳуқуқли эксклюзив дистрибютерига айландик.
Унга катта маблағ киритдик. Ҳамма — отам, турмуш ўртоғим, дўстларим ёрдам беришди. Биз бошқалар эътиборига ҳавола этаётган брендларимизга муносиб бўлишимиз керак эди. Шунинг учун мебелга ҳам, муносиб меҳнат ҳақи ва ходимларни ўқитишга ҳам маблағ тикдик. Фирмамиз слоганини ўйлаб топдим «Amore — Bonte — Culture — Beaute» — «Муҳаббат — Эзгулик — Маданият — Гўзаллик».
Биринчи дўконни оча туриб, бутун бошли тармоғимиз бўлишини тасаввур ҳам қилмаганман.
Биринчи жўнатмалар учун Сен-Лоран билан 20 кунда ҳисоб-китоб қилдик. 20 кунда барча маҳсулотлар сотилиб кетди! Иккинчи юк йўлда эди, шунда кенгайиш лозимлигини тушундим.
Damas’лардаги конвертация
— Ҳар доим фақат миллий валютани конвертация қилиш билан боғлиқ қийинчиликлар бўлган. 1998 йилда ҳисобимизда пул йиғилиб қолди. Уни чет эллик ҳамкорларимиз билан ҳисоб-китоб қилиш учун конвертация қилишимиз лозим эди. Марказий банк бизга «Damas’лар харид қилиб, улар билан ҳисоб-китоб қилинг», дейишди. Кечирасиз-у Chanel ёки Dior’да бизнинг Damas’лар кимга керак?
Кимларга ёзиб, мурожаат қилмадик — ҳеч бири ёрдам бермади. Шунда 12 минг доллардан 12 та Damas сотиб олдик, бироқ уларни атиги 4 минг доллардан сотишга эришдик. Бутунлай хонавайрон бўлдик.
Кулгили ҳодисалар ҳам бўлган. Ёдимда, биз Versace Blue Jeans ва Red Jeans атирларини олаётган эдик. Бу номланишлар ҳужжатларда бор эди. Бироқ «Улар парфюмерияни декларацияда кўрсатиб, қизил ва мовий жинсилар киритмоқда» деган сўзлар билан юкимиз мусодара қилинди. Бу вазият билан икки ойга яқин баҳслашганмиз.
Ҳеч бир мамлакатда парфюмерия учун акциз солиғи йўқ
— Тақдимоти бутун дунё бўйлаб ўтган янги атир Gabrielle Chanel бўлган юк божхонада икки ойдан ортиқ ётди. Янги курс, 1 доллар учун 8 000 сўмдан божхона расмийлаштирувидан ўтказилса, унга 116 фоиз божлар қўшилса, маҳсулот таннархи нореал даражада баланд бўлиб кетади. Биз эса дистрибьютор сифатида дунё дўконларида белгиланган нархларни сақлаб қолишимиз керак.
Ҳеч бир мамлакатда, Ўзбекистондан ташқари, парфюмерия учун акциз солиғи йўқ. Бизда парфюмерия ишлаб чиқарилмайди, шунга мувофиқ маҳаллий ишлаб чиқарувчиларга рақобатчи бўла олмаймиз. Бир неча марта солиқ қўмитаси ва тегишли органлар қабулхоналарига мактуб ёздик. Яқинда акциз 50 фоиздан 20 фоизга камайтирилди. Бироқ бу ҳозирча чет эл валютаси янги курслари туфайли чакана нархлар муаммосини ҳал қилмайди... Янги қонунлар ва парфюмерияга акцизнинг бутунлай йўқ қилинишини сабр билан кутамиз.
Мен учун бизнесни ҳалол ва тўғри олиб бориш жуда муҳим — бу узоқ ишлаш ва муваффақият гарови. Муаммоларга дуч келганда, таслим бўлмаслик керак. Ҳар доим қонуний ечим топиш мумкинлигига ишончим комил.
Дунёда парфюмерия ва косметика сегменти фойдаланиш бўйича озиқ-овқат маҳсулотларидан кейинги ўринда туради. Мамлакатимизда яширин бозор ривожланган, у мақсадли аудиторияга расмийдек тақдим этилади.
Халқаро дистрибуция қоидалари мавжуд. Люкс брендларнинг ҳар бир сотув нуқтаси расмий портфолиода рўйхатдан ўтади. Ўзбекистон ҳудудида фақат Parfum Gallery портфолиомизда кўрсатилган маркаларнинг эксклюзив етказиб берувчиси ҳисобланади. Масалан, Gucci бренди маҳсулотини сотиш ҳуқуқини қўлга киритиш учун бошқа дўконлар уни Gucci розилиги билан биздан харид қилиши лозим. Бироқ бундай йўл тутилмайди. Кўпчилик люкс брендларни «яширин бозордан» сотиб олиб, уни харидорларга сотади.
Фаолиятини энди бошлаётган бизнесменларга маслаҳат
Биринчиси — бизнес ҳалоллиги ва шаффофлиги. Иккинчиси — қўрқмаслик, ҳар қандай бизнесда жасурлик керак. Учинчиси — ғоядан руҳланиш ва табиийки, ҳар бир ғояни ҳисоб-китоб қилиш ва молиявий асослантириш керак.
Ўзбекистон маданияти ва анъаналарига қизиққан чет эллик ҳамкорлар қандай қизиқарли замонавий фильмларимиз борлигини сўрашади. Шунда хаёлимга фильм суратга олиш фикри келди. «Севги марафони» фильми сценарийсини ёздим. Мусиқасини Ботир Зокировнинг ўғли Баҳодир Зокиров яратган. Энди меҳмонларга ушбу фильмни инглиз тилидаги таржимаси билан ҳадя қиламан.
Францияда Begim брендимиз парфюмини ярата туриб, бир талай тарихий материалларни ўрганиб чиқдим. Улар атирлар юраги ва «Биллур чилим шишаси» китобларим сериясига асос бўлди. У аёллар тақдири ҳақидаги саёҳат жанридаги мелодрама.
Яқинда юбилейимда дунёга даъват — Put Your Love on Baby’s Heart қўшиғини ёздим. Дунёни эзгулик ва муҳаббатга чорлагим келди, ахир дунёда юз бераётган ҳодисаларга қараб, фарзандларимиз келажаги учун қўрқиб кетамиз. Фарзандингиз бўлса, энг муҳими — унинг юрагига муҳаббат жойланг, шунда у ҳеч қачон қўлига қурол олмайди ва зўравонлик қилмайди.
Изоҳ (0)