Lui de Fyunes buyuk aktyor sanalsa-da, juda g‘alati odam bo‘lgan. G‘alatiligiga sabab, u ekranda qanday bo‘lsa, hayotda ham shundayligicha qolgan.
Fransuzlar aktyorning kelib chiqishi ispan ekaniga mutlaqo e’tibor bermay, uni millat faxri deb bilishgan. Jizzaki, janjalkash, kekchi bu kichkina odam suratga olish maydonchasida u yoqdan bu yoqqa yurar, oldidan chiqqan har bir kishini bir og‘iz achchiq so‘z bilan chertib olishga urinardi. Shu bilan birga, u hammaga aftini bujmaytiradigan boladek doim yuzini burishtirardi. Ha, bu inson buyuk aktyor Lui de Fyunes edi — orkestr-odam, komissar Jyuv, jandarm va boshqa yorqin komedik obrazlarini ko‘rgan tomoshabin yuziga har safar kulgi yuguradi.
Lui de Fyunes 1914-yil 31-iyulda Fransiyaning kichik Kurbevua shahrida tug‘ilgan. Bolaligidayoq kattalarni shunday ustalik bilan parodiya qilardiki, hamma hayratda qolardi.
Ammo u mashhurlikka osonlikcha erishmagan. Yaltiroq ko‘zli, yuz ifodasi juda harakatchan, tepakal pakana odam shaxsiy fojialari oralab ezgu maqsad sari qadam tashlardi.
Ulardan biri uning otasi bilan bog‘liq bo‘lib, u hamma pullarni olib, Venesuelaga qochib ketgan va o‘limini soxtalashtiradi. U yerda ota eski oilasini butunlay unutib, qaytadan turmush quradi. Lui otasining bu qilmishidan darrov xabar topmagan, lekin qashshoqlik va yo‘qchilik taqdiri uning boshiga tushgani kundek ravshan edi.
U boshdan kechirgan voqea ta’sirida bo‘lsa kerak, buyuk aktyor nihoyatda ziqna va tejamkor bo‘lib qoladi. Hattoki ba’zida bozorda sotuvchi bilan soatlab savdolashib, uni jazavaga tushirishgacha olib borardi.
Uning tejamkorligi hamda xo‘jayinlik fe’l-atvori oilani qo‘rquvda ushlab turar, uning roziligisiz qilingan har qanday xarid katta janjal bilan tugardi. Biroq har Yangi yil bayramida Lui de Fyunes gonorarlarini mehribonlik uyidagi bolalarga sovg‘a uchun sarflardi. Uning noaniq fe’li va injiqligi, aftidan, har doim shaxsiy ko‘ngilsizliklarga sabab bo‘lgan. Buyuk komediyachi jahon kinematografiyasida yulduzlik cho‘qqisiga ko‘tarilgunga qadar juda ko‘p kasblarda ishlagan.
Temirchi, vitrinalarni bezovchi, poyabzal tozalovchi — qanday ish bo‘lmasin Luidan tezroq qutulishga harakat qilishardi. Chunki u yoki bu lavozimda qisqa muddat ishlaganidan keyin hamisha, mubolag‘a qilib aytganda, butkul vayronagarchilik yuz berardi. Lui xayrlasha turib biror shumlik yoki sho‘xlik qilib ketishi aniq edi.
Onasi tufayli u pianino chalishni o‘rganib oladi. Restoranda pianinochi bo‘lib ishlaydi, bu ancha serdaromad kasb edi. Lekin odamlar bu yerga Lui de Fyunesning mohirona chalgan kuyi uchun to‘planishmasdi. Klavishlarni bosa turib Lui beixtiyor shunday aftini burishtirardiki, yig‘ilganlar beixtiyor miriqib kulardi. O‘zining xatti-harakati bilan u hatto o‘z to‘yini buzilishiga ham sabab bo‘lgan.
Kelinning qarindoshlari kuyovning masxarabozligidan norozi bo‘lishadi. Birinchi nikohi uzoq davom etmaydi, ikkinchi rafiqasi Jan Bartolomey de Mopassan (mashhur yozuvchi Gi de Mopassanning nevarasi) bilan esa umrining so‘ngigacha baxtli yashaydi.
40 yillik oilaviy hayot Luiga tinim va vazminlik baxsh etadi, u o‘zining shiddatli va tinib-tinchimaydigan fe’l-atvoridan bir amallab qutulish uchun doimo ana shunday xotirjamlik va ostoyishtalikka muhtoj edi. U kelishgan bo‘lmasa-da, ayollar borasida omadli edi. Uning boshqa erkaklarda bo‘lmagan o‘ziga xos jozibasi bor edi. Lui de Fyunes 55 yoshida fransuz radiosi boshlovchisi Masha Beranjeni telbalarcha sevib qoladi. Undan ikki baravar yosh otashin mallasoch qiz ham unga befarq emasdi. Bu munosabatlar haqida butun mamlakat bilar edi.
Albatta, Janna mashhur erining ishqiy sarguzashtlaridan xabardor edi. Lekin u erini juda yaxshi ko‘rar va keraksiz janjallar bilan unga ozor bermaslikka qaror qilgandi. Bu vaqtga kelib buyuk komediyachi yurak xurujini boshdan kechirgandi. Lui umrining so‘nggi kunlarigacha ikkala ayolga nisbatan his-tuyg‘ulari orasida yashaydi. Kichik, lekin buyuk odamning yana bir katta fojiasi ham, ehtimol, mana shunda bo‘lsa kerak.
Jizzaki va badgumon Lui de Fyunes o‘zining qo‘polligi, janjalkashligi va badfe’lligiga qaramay, nozik, ta’sirchan qalb egasi bo‘lgan. Uni sevadigan ayollar buni yaxshi tushunardi. Shunday qilib, Lui de Fyunes hatto umrining so‘nggi yillarida ham ba’zi rejissyorlarning uni aktyor emas, masxaraboz deb aytgan gaplarini kechira olmagan. Qirq yoshdan oshganida ham ko‘nglida alam bilan buning aksini isbotlashga harakat qiladi.
Olamshumul mashhurlik Lui de Fyunesga kech, lekin bir umrga keldi. U o‘tgan asrning eng yaxshi komik aktyorlaridan biriga aylandi. Buyuk komik 1983-yil 23-yanvar vafot etdi. Butun Fransiya sevimli kichkinagina kulgili kishisi, odamlarni xursand qilish, ularning hayotiga yaxshilik va kulgi olib kirishdek ulkan iste’dodiga ega bo‘lgan aktyorga motam tutdi.
Izoh (0)