2022-yil fevralda Belarus atom elektr stansiyasida (BelAES) jiddiy muammo aniqlangan. Bu haqda “Rosatom”ning ichki hujjatlariga tayanib, Bloomberg xabar berdi.
Xabarga ko‘ra, ikkinchi elektroblokning birinchi konturiga ion almashinadigan qatron kirgan. Bu yoqilg‘i agregatlarining shikastlanishi yoki ishdan chiqishiga olib kelishi mumkin edi. Muammo bilan tanish bo‘lgan Bloomberg mutaxassislariga ko‘ra, eng yomon ssenariyda reaktorning ishlashi paytida suvning tozaligini tartibga soluvchi ion almashinadigan qatronlar to‘planishi mumkin. Bu nafaqat reaktorning ishlashiga xalaqit beradi, balki erish xavfini ham oshiradi.
Shu sababli “Rosatom” ikkinchi energiya blokini ishga tushirishni vaqtincha qoldirgan. Konturning qatron bilan ifloslanishi sababi noma’lumligicha qolmoqda va yadroviy energiya xavfsizligini nazorat qiluvchi xalqaro organlar, masalan, MAGATE bu haqda xabardor qilinmagan.
Ismini oshkor qilmaslikni so‘ragan Rossiya reaktorlari konstruksiyalari haqida yaqindan ma’lumotga ega bo‘lgan uchta yadro muhandisining so‘zlariga ko‘ra, muammo ekspluatatsiya xatosi yoki VVER-1200 reaktorlarining konstruktiv xususiyati bilan bog‘liqligini tekshirish muhim.
Bloomberg’ga intervyu bergan yevropalik rasmiylarning ta’kidlashicha, “Rosatom”ning Belarus atom elektr stansiyasining ikkinchi energoblokining yopilishi ta’mirlash ishlarida yuzlab million dollar yo‘qotish va obro‘-e’tibor xavfiga olib kelishi mumkin.
BelAES, Butunjahon yadro operatorlari assotsiatsiyasi (WANO) ham elektron pochta va telefon qo‘ng‘iroqlariga javob bermadi. “Rosatom” stansiyani boshqarmasligini va shuning uchun WANO’ni bunday hodisalar haqida xabardor qilish uchun javobgar emasligini aytdi.
“Biz stansiyani, xususan, ikkinchi energoblokni ishga tushirish vaqtida ogohlantiruvchi hodisalar ro‘y bermaganini ta’kidlaymiz”, — deyiladi xabarda.
Kreml matbuot kotibi Dmitriy Peskov AESda tizimlarni ishga tushirish va sinovdan o‘tkazish haqida Putinga ma’lumot berilmaganini aytdi.
“U yerda hech qanday noxush hodisa bo‘lmagan”, — dedi Peskov
Bloomberg qo‘lida bo‘lgan hujjatlar, shuningdek, “Rosatom” Belarus atom elektr stansiyasini qurish jarayonida ishchi kuchi yetishmasligi va taʼminot zanjiri muammolariga duch kelganini ko‘rsatadi, bu Yevropa rasmiylarining fikricha, yadro xavfsizligiga taʼsir qilishi mumkin.
Loyiha menejerlari ishchilarni muddatidan oldin ishlashga majbur qilgan — masalan, muhim sovitish quvurlarini rekord darajada 69 kun ichida ulagani uchun payvandchilarni maqtagan. Boshqa hujjatlar noto‘g‘ri jihozlarni yetkazib berish va kechikishlar bilan bog‘liq.
Mutaxassislarning ta’kidlashicha, xalqaro tartibga soluvchilar Belarus AES qurilishi bilan bog‘liq muammolarning xavfsizlik oqibatlarini to‘liq tushunish uchun ko‘proq shaffoflikka muhtoj. Bunday ma’lumotlar bo‘lmasa, “Rosatom”ning VVER-1200 reaktorlari bo‘yicha savollar tug‘iladi.
Litva razvedkasi maʼlumotlariga ko‘ra, 2022-yil fevral oyida reaktorning birlamchi konturida suvning kimyoviy tarkibida o‘zgarishlar aniqlangan: u qatron bilan ifloslangan.
Yadro yoqilg‘isini chiqarish bilan konturning zanglashiga olib keladigan quvurlarni mexanik tozalash kerak edi. Yoqilg‘i agregatlari tozalangan. Ulardan ba’zilari yangilari bilan almashtirilgan. Yadro fizigi Andrey Ojarovskiy konturli blokning qatronlar bilan ifloslanishi juda xavfli ekanini ta’kidladi.
Izoh (0)