Uysmedia nashrining bosh muharriri Samal Ibrayeva yurist-sotsiolog, xalqaro ekspert Xalida Ajigulova bilan gender masalalari, nima uchun Qozog‘iston zo‘ravonlar va qotillar uchun “jannat” ekani haqida suhbatlashdi.
Mazkur intervyuda bugungi kunning eng dolzarb masalalaridan biri — ayollarga nisbatan zo‘ravonlik mavzusi ko‘tarilgani bilan ahamiyatli. Statistikaga ko‘ra, Qozog‘istonda har yili oilaviy zo‘ravonliklar oqibatida 400 kishi vafot etadi. Ammo bunday jinoyatlarni kamaytirish imkoniyatiga ega davlat tomonidan hech qanday chora-tadbirlar ko‘rilmayapti.
Ushbu mavzu Qozog‘istonning sobiq iqtisodiyot vaziri Kuandik Bishimbayev rafiqasini o‘ldirganlikda ayblanib, hibsga olinganidan so‘ng ko‘tarilmoqda. Suhatda Xalida bunday jinoyatlar siyosiy tagma’noga ega ekani, bunday voqealar doimiy sodir bo‘lishi va ayrim joylarda emas, butun Qozog‘istonda kuzatilishini aytdi.
O‘z navbatida ekspert O‘zbekistonda oilaviy zo‘ravonlikka qarshi kurashish hukumat darajasida olib borilayotgani, bu borada hatto qonun qabul qilinganini e’tirof etdi.
“Qozog‘istondan ko‘ra demokratiya kamroq hisoblangan O‘zbekistonda esa oilaviy zo‘ravonlik uchun jinoiy javobgarlik belgilandi. Shunday ekan O‘zbekiston Qozog‘istondan o‘zib ketdi, chunki mamlakatda oilaviy zo‘ravonlik, bolalarga nisbatan zo‘ravonlikka jinoiy javobgarlik belgilandi, ko‘pxotinlik, hatto uni targ‘ib qilish taqiqlandi.
Bilasizmi nima, ularni prezidentning qizi borasida omadi keldi. Davlat rahbarining qizini o‘zi hissiyotga boy inson, bu muammolar uni tashvishga soladi. Shu sababdan u bu mavzuni ko‘tardi va hech kim O‘zbekiston prezidentiga biror e’tiroz bildira olmadi. Bizning prezidentimizning ham uchta qizi bor edi. Ammo ulardan hech biri oilaviy zo‘ravonlikka oid muammolarni ko‘tarmagan. Biri doim qo‘shiq kuyladi, boshqasi muntazam brilliantlarni reklama qildi, oddiy xalq qanday yashayotgani esa ularni hech qachon tashvishlantirmadi”, — deydi Ajigulova.
Aprel oyida Shavkat Mirziyoyev xotin-qizlar va bolalar huquqlari, erkinliklari hamda qonuniy manfaatlarini himoya qilish tizimini takomillashtirishga doir qonunni imzolagandi. Hujjat asosida Jinoyat va Maʼmuriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodekslarning tegishli moddalariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritiladi.
Prezident yordamchisi (u vaqtda Prezident administratsiyasi sho‘ba mudiri) Saida Mirziyoyeva ushbu qonun bilan ayollar va bolalarni zo‘ravonlikdan himoya qilish taʼminlanishiga ishonch bildirgan edi.
“Biz nihoyat tajovuzkorlarni javobgarlikka tortish orqali ayollarni oiladagi zo‘ravonlikdan himoya qila olamiz. Endilikda voyaga yetmagan shaxs bilan aloqa jamoat xavfi bo‘lmagan jinoyatlar toifasidan og‘ir jinoyat qatoriga o‘tdi. Biz voyaga yetmaganlar bilan jinsiy aloqa qilgan va qamoqdan qutulib qolmoqchi bo‘lganlar uchun bo‘shliqlarni yopamiz. Endi bu qilmish uzoq muddatga ozodlikdan mahrum etish bilan jazolanadi. Bu esa davlat har qanday zo‘ravonlikka qarshi qatʼiy kurashayotgani haqida jinoyatchilarga yaqqol ishora. Zo‘ravonlik — jinoyat. Zo‘ravonlik — bizning madaniyatimiz emas”, – deb yozgan u.
Qonun bilan Jinoyat kodeksiga bir qancha o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritildi. Xotiniga (eriga), sobiq xotiniga (sobiq eriga), bir ro‘zg‘orda yashayotgan shaxsga yoki umumiy farzandga ega shaxsga nisbatan yetkazilgan jarohat og‘irlashtiruvchi holatlarni keltirib chiqarsa, xususan, sog‘liqning uzoq vaqt (kamida 21 kun, ammo 4 oydan ko‘p bo‘lmagan davrda) yomonlashuviga yoki umumiy mehnat qobiliyatining 10 foizidan 33 foizigacha yo‘qolishiga sabab bo‘lgan qasddan badanga o‘rtacha og‘ir shikast yetkazish sodir etilsa, 2 yildan 3 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanishi mumkin.
Izoh (0)