• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12557.56
    • RUB159.44
    • EUR14809.13
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +27°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    O‘zbekistonda xotin-qizlarni zulm va zo‘ravonlikdan himoyalovchi qonun kuchga kirdi. Asosiy jihatlar

    O‘zbekistonda oilaviy yoki jinsiy zo‘ravonlik sodir etgan shaxslarni javobgarlikka tortishga doir qonun qabul qilindi. Endilikda zo‘ravonlarga nisbatan jazo choralari ularning qilmishidan kelib chiqib belgilanadi.

    Prezident Shavkat Mirziyoyev xotin-qizlar va bolalar huquqlari, erkinliklari hamda qonuniy manfaatlarini himoya qilish tizimini takomillashtirishga doir qonunni imzoladi. Hujjat asosida Jinoyat va Maʼmuriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodekslarning tegishli moddalariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritiladi.

    Zo‘ravonlik — jinoyat

    So‘ngi vaqtda ijtimoiy tarmoq faollari tomonidan eng ko‘p murosasizlik, tanqidiy munosabatlar bildirilayotgan masala —zo‘ravonlik. Ayniqsa, aprel oyi boshida Xorazm viloyatida Adliya boshqarmasi boshlig‘i va tuman favqulodda vaziyatlar bo‘limi boshlig‘i tomonidan 3 nafar mehribonlik uyi tarbiyalanuvchisi 10 oy davomida zo‘rlab kelingani haqidagi xabar jamoatchilikni junbishga keltirdi. Shu kabi voqealar fonida zo‘ravonlikka qarshi jiddiy choralar ko‘rish zarurligi bot-bot takrorlab kelinadi.

    Maʼlumotlarga ko‘ra, 2021—2022-yillarda huquqni muhofaza qiluvchi organlarga ayol-qizlarga nisbatan tazyiq va zo‘ravonlik holatlari yuzasidan 72 mingdan ziyod murojaat kelib tushgan. Shundan 61 mingdan ortig‘i (85 foizi) oilada sodir etilgan zo‘ravonliklardir. Respublikada 2020-yilda 156 ta, 2021-yilda 243 ta nomusga tegish jinoyatiga qo‘l urilgan. Bularning barchasi zo‘ravonlikka qarshi kurashishni qonunchilik orqali mustahkamlashga bo‘lgan talabni oshirgandi. Bu bo‘yicha yangi qonunning qabul qilinishi aynan jamoatchilik faolligi va talabi natijasida amalga oshdi deyish mumkin.

    Prezident administratsiyasi sho‘ba mudiri Saida Mirziyoyeva Telegramdagi sahifasida ushbu qonun bilan ayollar va bolalarni zo‘ravonlikdan himoya qilish taʼminlanishiga ishonch bildirdi.

    Saida Mirziyoyeva  Foto: Telegram

    “Biz nihoyat tajovuzkorlarni javobgarlikka tortish orqali ayollarni oiladagi zo‘ravonlikdan himoya qila olamiz. Endilikda voyaga yetmagan shaxs bilan aloqa jamoat xavfi bo‘lmagan jinoyatlar toifasidan og‘ir jinoyat qatoriga o‘tdi. Biz voyaga yetmaganlar bilan jinsiy aloqa qilgan va qamoqdan qutulib qolmoqchi bo‘lganlar uchun bo‘shliqlarni yopamiz. Endi bu qilmish uzoq muddatga ozodlikdan mahrum etish bilan jazolanadi. Bu esa davlat har qanday zo‘ravonlikka qarshi qatʼiy kurashayotgani haqida jinoyatchilarga yaqqol ishora. Zo‘ravonlik — jinoyat. Zo‘ravonlik — bizning madaniyatimiz emas”, – deb yozgan u.

    Nomusga tekkanlik uchun jazo og‘irlashdi

    Qonun bilan Jinoyat kodeksiga bir qancha o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilmoqda. Xususan, nomusga tegish va jinsiy ehtiyojni zo‘rlik ishlatib, g‘ayritabiiy usulda qondirish jinoyatlari uchun 5 yildan 8 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish jazosi qo‘llanadi. Ilgari bunday jinoyat uchun jazo muddati 3 yildan 7 yilgacha bo‘lgan.

    Mazkur jinoyatlar nogironligi bo‘lgan shaxslarga, sobiq xotiniga, bir ro‘zg‘or asosida birgalikda yashayotgan shaxsga yoki umumiy farzandga ega bo‘lgan shaxsga nisbatan sodir etilishi, jabrlanuvchiga qarab turish yuklatilgan taʼlim, tarbiya, davolash yoki boshqa muassasaning xodimi tomonidan sodir etilishi jinoyatni og‘irlashtiruvchi holat deb topilishi nazarda tutilmoqda.

    Shu bilan birga, 18 yoshga to‘lmagan shaxslarni, yaqin qarindosh, sobiq xotin, bir ro‘zg‘or asosida birgalikda yashayotgan shaxs yoki umumiy farzandga ega bo‘lgan shaxsni jinsiy aloqa qilishga majburlaganlik uchun javobgarlik belgilandi. Mazkur jinoyatlar uchun 5 yildan 8 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinlanadi.

    Oilaviy zo‘ravonlik uchun javobgarlik belgilandi

    Xotiniga (eriga), sobiq xotiniga (sobiq eriga), bir ro‘zg‘orda yashayotgan shaxsga yoki umumiy farzandga ega shaxsga nisbatan:

    • mulk, taʼlim olish, sog‘liqni saqlash va (yoki) mehnatga oid huquqini amalga oshirishga to‘sqinlik qilish;
    • mol-mulkiga va shaxsiy ashyolariga qasddan shikast yetkazish;
    • ularning shaʼni va qadr-qimmatini tahqirlash, ularni qo‘rqitish, yaqin qarindoshlaridan ajratib qo‘yish, mazkur harakatlar uchun maʼmuriy jazo qo‘llanilganidan keyin sodir etilsa, BHMning 20 baravaridan 30 baravarigacha jarima yoki 160 soatdan 300 soatgacha majburiy jamoat ishlari yoki 2 yilgacha axloq tuzatish ishlari bilan jazolanadi.

    Agar yetkazilgan jarohat og‘irlashtiruvchi holatlarni keltirib chiqarsa, xususan, sog‘liqning uzoq vaqt (kamida 21 kun, ammo 4 oydan ko‘p bo‘lmagan davrda) yomonlashuviga yoki umumiy mehnat qobiliyatining 10 foizidan 33 foizigacha yo‘qolishiga sabab bo‘lgan qasddan badanga o‘rtacha og‘ir shikast yetkazish sodir etilsa, 2 yildan 3 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanishi mumkin.

    Foto: “Daryo”

    Voyaga yetmaganlar bilan jinsiy aloqa qilish javobgarlikka sabab bo‘ladi

    Qonunga ko‘ra, 16 yoshga to‘lmagan shaxs bilan jinsiy aloqa qilganlik uchun 3 yildan 5 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish jazosi qo‘llanadi. 16 yoshdan 18 yoshgacha bo‘lgan shaxs bilan moddiy qimmatliklar berish yoki mulkiy yoxud boshqacha tarzda manfaatdor etish orqali jinsiy aloqa qilganlik uchun esa 2 yildan 4 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish jazosi belgilandi.

    Shaxsning shaʼni va qadr-qimmatini kamsituvchi hamda inson hayotining sir tutiladigan tomonlarini aks ettiruvchi maʼlumotlarni oshkor qilganlik uchun ham javobgarlik belgilandi. Mazkur jinoyat og‘irlashtiruvchi holatlarda 3 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.

    Voyaga yetmaganlarga jinsiy tajovuz qilgan jazolanadi

    Voyaga yetmagan shaxs tavsiflangan yoki tasvirlangan pornografik mahsulotlar bilan muomala qilish, voyaga yetmagan shaxs ishtirokida qo‘shmachilik qilish, fohishaxonalar tashkil etish jinoyatlari jinoyatga tayyorgarlik yoki suiqasd bosqichida to‘xtatilganda, mazkur jinoyatlar uchun jazo tayinlashda yengillik berilmaydi. Quyidagi jinoyatlarni sodir etganlarga jazodan muddatidan ilgari shartli ozod qilish qo‘llanilmaydi:

    • 18 yoshga to‘lmagan jabrlanuvchi nomusiga tegish va uni jinsiy aloqaga majbur etish bilan bog‘liq jinoyatlar;
    • 16 yoshga to‘lmagan shaxs bilan jinsiy aloqa yoki unga uyatsiz-buzuq harakatlar qilish;
    • voyaga yetmagan shaxs tavsiflangan yoki tasvirlangan pornografik mahsulotlar bilan muomala qilish;
    • voyaga yetmagan shaxs ishtirokida qo‘shmachilik qilish, fohishaxona tashkil etish bilan bog‘liq jinoyatlar.

    Ayolni homilasini sunʼiy tushirishga majburlaganlik uchun javobgarlik kuchaytirilib, jarima miqdori BHMning 100 baravaridan 200 baravarigacha yoki 3 yildan 5 yilgacha muayyan huquqdan mahrum qilish yoki 300 soatdan 360 soatgacha majburiy jamoat ishlari yoki 2 yildan 3 yilgacha axloq tuzatish ishlari bilan jazolanishi belgilandi. Avvalgi tartibda BHMning 50 baravarigacha jarima yoki 300 soatgacha majburiy jamoat ishlari yoki 2 yilgacha axloq tuzatish ishlari nazarda tutilgandi.

    Shahvoniy shilqimlik qilganlik uchun javobgarlik

    Qonun bilan Maʼmuriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksga ham o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritildi. Jumladan, shahvoniy shilqimlik qilish, yaʼni shaxsga nisbatan uning uchun nomaqbul bo‘lgan, shaʼni va qadr-qimmatini tahqirlaydigan, shaxsning tashqi qiyofasi yoki qaddi-qomatini tavsiflashda, imo-ishora qilishda, teginishda, chaqirishda ifodalangan, shahvoniy xususiyatga ega bo‘lgan harakatlarni bir marta qo‘pol ravishda yoki bir necha marta sodir etish 15 sutkagacha maʼmuriy qamoqqa olishga sabab bo‘lishi mumkin.

    Voyaga yetmagan yoki mehnatga layoqatsiz shaxslarni moddiy taʼminlashdan bo‘yin tovlash, ota-onani moddiy taʼminlashdan bo‘yin tovlash kabi maʼmuriy qilmishlar:

    • 15 sutka muddatga maʼmuriy qamoqqa olishga;
    • 120 soatgacha haq to‘lanadigan jamoat ishlariga majburiy ravishda jalb etishga;
    • maʼmuriy jazolarning mazkur turlari qo‘llanilishi mumkin bo‘lmagan shaxslarga BHMning 20 baravari miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.

    Oilaviy (maishiy) zo‘ravonlik qilganlik uchun maʼmuriy javobgarlik belgilanib, mazkur huquqbuzarlik BHMning 10 baravaridan 20 baravarigacha jarima yoki 10 sutkagacha maʼmuriy qamoqqa olishga sabab bo‘ladi.

    Shuningdek, xotinini (erini), sobiq xotinini (sobiq erini), bir ro‘zg‘orda yashayotgan shaxsni yoki umumiy farzandga ega bo‘lgan shaxsni do‘pposlaganlik uchun BHMning 10 baravaridan 20 baravarigacha jarima yoki 15 sutkagacha maʼmuriy qamoq jazosi qo‘llanadi.

    Navbat qonun ijrosiga

    Yaqinda bo‘lib o‘tgan Senatning 39-yalpi majlisida mazkur qonun senatorlar tomonidan muhokam qilingandi. Majlisda parlament yuqori palatasi raisi Tanzila Norboyeva zo‘ravonlik og‘ir jinoyatligi odamlar ongiga chuqur o‘rnashsagina natija kutilganidek bo‘lishini aytgan.

    Tanzila Norboyeva  Foto: Senat

    “Qonunlarning qatʼiylashayotgani, javobgarlikning kuchaytirilayotgani yaxshi, lekin bu jamiyatimizda ayollar va bolalar huquqlarini himoya qilish, voyaga yetmaganlarga nisbatan zo‘ravonlikning oldini olish uchun zarur bo‘lgan oxirgi vosita emas. Bu normalar odamlarning tafakkuri va xotirasi bilan birga yuragidan ham joy olishi kerak. Butun jamiyat faol bo‘lishi lozim. Dunyoqarash o‘zgarishi zarur.

    Katta-kichik, ayol-erkak bo‘lsin — insonga, shaxsga nisbatan zo‘ravonlik qilish, uni tahqirlash, haq-huquqini poymol qilish aslo toqat qilib bo‘lmaydigan holat, og‘ir jinoyat ekanligi odamlar ongiga chuqur o‘rnashsagina natija kutilganidek bo‘ladi. Bu endi birgina huquqni muhofaza qiluvchi organlar yoki taʼlim-tarbiyaga masʼul tuzilmalarningina ishi emas, balki barchamizning vazifamizga aylanishi zarur”, — degan Senat raisi.

    Umuman olganda, qonun bilan xotin-qizlar va bolalar huquqlarini himoya qilishga qaratilgan ko‘plab muhim jihatlar qamrab olingan. Zo‘ravonlarga nisbatan qo‘llanadigan jazolar ham aniq belgilangan. Buyog‘iga natijalar qonun ijrosi bilan bog‘liq bo‘ladi.

    15.04.2023, 14:30   Izoh (0)   16138
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    O‘zbekistonning to‘rt tumanida elektr energiyasidan noqonuniy foydalanganlar 336,6 mln so‘m zarar yetkazdi 

    15.04.2023, 14:05

    Samarqandda Afg‘oniston masalasi: 7 ta davlat vazirlari “Tolibon”dan nimalarni so‘radi? 

    15.04.2023, 14:00

    Shavkat Mirziyoyev Gurbanguli Berdimuhamedov bilan telefon orqali muloqot qildi

    15.04.2023, 13:43

    Toshkentda spa-saloniga borgan erkak massajchining telefonini olib qochdi

    15.04.2023, 13:30

    O‘zLiDeP: Inson qadri ulug‘langan qomus

    15.04.2023, 13:30

    Toshkentning ayrim hududlarida gaz ta’minoti vaqtincha to‘xtatildi

    15.04.2023, 12:00
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Fitch Kapitalbankning reytingini "Ijobiy" prognoz bilan tasdiqladi


    Inflyatsiya va jamg‘armalar: Nega pul o‘z qiymatini yo‘qotadi?


    Qashqadaryo va Buxoroda amalga oshirilgan quyosh energiyasi loyihalariga 1 yil to‘lishi munosabati bilan rasmiy tadbir bo‘lib o‘tdi


    “AloqaBank” yoshlar bilan ishlashga oid dasturlarni kengaytirmoqda


    Kapitalbank investitsiyalari – O‘zbekiston yoshlari kelajagiga sarmoya


    Smart Business va UZCARD Farg‘ona tadbirkorlari uchun yangi imkoniyatlar eshigini ochmoqda 


    NRG Uzbekistan zamonaviy va keng majmua — Maftun Makon turar joy mavzesini qurish bo‘yicha ulkan loyihani amalga oshirmoqda


    “O‘zbekgidroenergo” AJning xalqaro kredit reytingi BB (barqaror) darajasiga ko‘tarildi


    Fitch Ratings “Biznesni rivojlantirish banki” ATB kredit reytingini oshirdi 


    Toshkentda Sting brendi homiyligida "Formula-1" filmining premyerasi bo‘lib o‘tdi


    Hududiy elektr tarmoqlari” AJ Fitch Ratings agentligining xalqaro kredit reytingini “BB, barqaror” darajasiga oshirdi


    HONOR ilhomlantiruvchi AI texnologiyalarga ega HONOR 400 seriyasini taqdim etdi


    NRG Uzbekistan 60 gektar maydonda "shahar ichida shahar" keng ko‘lamli turar-joy loyihasini ishga tushirmoqda


    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Faqat tekshirilgan foydalanuvchilar: nima uchun to‘lov ilovalari  shaxsni tasdiqlashni so‘raydi

     

    Tavsiya etamiz

    Isroil AQSHga hujum qilgan kun: o‘nlab amerikaliklarni o‘ldirish bu anglashilmovchilik edimi yoki fitna?

    2 iyul, 19:45

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Rossiya Afg‘oniston Islom Amirligini rasman tan oldi

    Dunyo | 3 iyul, 23:51

    Bolalar bilan urush haqida qanday suhbatlashish lozim?

    Dunyo | 3 iyul, 23:35

    Qoraqalpog‘istonda fuqaroning yonidan 250 grammdan ortiq opiy topildi

    O‘zbekiston | 3 iyul, 23:20

    “Daryo” dayjesti: 3-iyulning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 3 iyul, 23:05

    Samarqand no‘xat sho‘ragi patentlandi

    O‘zbekiston | 3 iyul, 22:50

    Dermatologdan ogohlantirish: “Ushbu xato SPF kremning foydasini yo‘qqa chiqaradi”

    Go‘zallik | 3 iyul, 22:40

    AQSHda 6 mlrd dollarlik ta’lim dasturlarini moliyalashtirish to‘xtatib qo‘yildi

    Dunyo | 3 iyul, 22:30

    Superliga. “Sho‘rtan” o‘z maydonida “Qizilqum”ga mag‘lub bo‘ldi

    Sport | 3 iyul, 22:26
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.