• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +33°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Diyetolog vazn ortishiga olib keladigan 10 ta omilni ma’lum qildi

    Ortiqcha vaznni keltirib chiqaruvchi inson turmush tarzi bilan bog‘liq qator omillar mavjud. Quyidagi materialda ana shunday omillar xususida so‘z boradi.

    Uyqusizlik

    “Xronobiologiya” ilmiy yo‘nalishida sirkad ritmlar tushunchasi mavjud. Asosiysi, uyqu ritmi. U melatonin xronomormoni tomonidan boshqariladi. U pasayganda, tungi dam olish sifati avtomatik ravishda tushadi.

    Oqibatda, kech uxlash organizmda yog‘ almashinuvi jarayonini buzadi. Bu gormonal va ovqatlanish tartibining buzilishiga olib keladi. Uxlayotganimizda miyaning tungi ishini va organizmning o‘zini o‘zi yangilash jarayonlarini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan yog‘ning parchalanishi sodir bo‘ladi.

    Noto‘g‘ri vaqtda ovqatlanish

    Har bir organning maksimal va minimal faollik vaqti bor. Oshqozon ishi uchun eng yaxshi vaqt 7:00 dan 8:30 gacha. Nega? Bu davrda uglevodlar, yog‘lar va oqsillarni parchalaydigan barcha fermentlar ishlab chiqariladi.

    Ushbu tavsiyaga amal qilish juda muhim, chunki bu sog‘lig‘ingizga va hatto, vazningizga ijobiy ta’sir qiladi! Bu bir yarim soat ichida qabul qilingan oziq-ovqat faol hazm qilinadi va energiya beradi.

    Foto: Championat

    Ovqatlanish uchun eng yomon payt — 19:00 dan 21:00 gacha bo‘lgan vaqt oralig‘idir. Oshqozon siz yegan har bir narsa bilan “urishadi”. Kechki ovqatni 17:00 dan 18:30 gacha tanovul qiling va vazn kamayishiga e’tibor bering.

    Stress

    Kayfiyatimiz yaxshi bo‘lsa, bizda normal gormonal fon mavjud bo‘ladi. Qonda serotonin, dofamin va endorfinlar bo‘ladi. Ammo agar odam stressni boshdan kechirsa, u holda hujayralar safarbar qilinadi. Bu holatda har qanday oziq moddalar yog‘larga aylanadi va “zaxirada” saqlanadi.

    Shu bois bunday paytda ovqat yeb qo‘yishdan o‘zingizni tiyishga harakat qiling! Ovqatlanish lazzatini san’at zavqi va yoqimli narsalar haqida o‘ylash bilan almashtirgan ma’qul.

    Genetika

    Tana vaznini tartibga solishda genetika muhim rol o‘ynaydi. Uning ba’zi o‘zgarishlari metabolizm, ishtahaning me’yorda bo‘lishi va yog‘ birikishida ishtirok etadi. Shuning uchun ular vaznga sezilarli ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Bu bilan odamning semirishga moyilligi aniqlanadi. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, 66 foiz hollarda irsiyat tufayli qo‘shimcha vazn bilan bog‘liq muammolar yuzaga keladi.

    Ovqatlanish odatlari

    Har bir kishining kunlik iste’mol qiladigan kaloriyalar soni to‘g‘ridan to‘g‘ri vaznga ta’sir qiladi. Agar u organizmning ishlashi uchun zarur bo‘lganidan ko‘proq ovqat iste’mol qilsa, u yog‘ sifatida to‘planadi. Natija — qo‘shimcha kilogramm to‘plami.

    Foto: Championat

    Ko‘p shakar, tuz va yog‘ni o‘z ichiga olgan yuqori darajada qayta ishlangan oziq-ovqatlarni yaxshi ko‘radiganlar ortiqcha vaznga ega bo‘lishlari kafolatlanadi. Meva, sabzavot, don, dukkakli va proteinli mahsulotlarga boy parhez sog‘liq uchun ham katta foydadir.

    Shuningdek, zararli ovqatlanish odatlari — oziq-ovqatni tez iste’mol qilish va luqmani yetarli chaynamaslik. Bu bilan odam ortiqcha ovqatlanadi. Ovqatni sekin-asta yeyishni mashq qilish, ochlik va to‘yish belgilarini his qilish hamda porsiya o‘lchamiga e’tibor berish to‘g‘ri ovqatlanish va vaznni boshqarishga yordam beradi.

    Kasalliklar

    Surunkali kasalliklar ham vaznga ta’sir qiladi. Eng ko‘p uchraydigan holat gipoterioz bo‘lib, bunda qalqonsimon bez yetarli darajada gormonlar ishlab chiqarmaydi, bu esa kilogramm ortishiga olib keladi.

    Foto: Championat

    Bunda quyidagi kasalliklar ham rol o‘ynaydi: gipogonadizm (jinsiy gormonlar yetishmovchiligi), polikistik tuxumdon sindromi (PCOS) va giperkortizolizm (kortizol darajasining oshishi).

    Dori vositalari

    Ba’zi dorilar yon ta’sir sifatida kilogramm ortishiga olib keladi. Bularga antidepressantlar, kortikosteroidlar (gormonlar), og‘iz kontratseptivlari, antigistaminlar va gipertoniya dorilari kiradi. Ushbu dori-darmonlarni muntazam iste’mol qilish ishtahaga ta’sir qiladi.

    Foto: Championat

    Atrof-muhit

    Yaqinda o‘tkazilgan tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, atrof-muhit, urbanizatsiya va ijtimoiy-iqtisodiy holatning kuchayishi semirishning sabablaridandir. Iqlimi, geografik va moliyaviy sharoiti noqulay hududlarda aholining ovqatlanishi yomon.

    Avvalo, diyetada to‘liq proteinning yetishmasligi, bir qator vitamin va minerallar, shuningdek, kletchatkaga boy taomlarni me’yorda iste’mol qilmaslik holatlari mavjud. Bunday hududlarga yuqori kaloriyali ovqatlar yetkazib beriladi, bu esa harakatsiz turmush tarzi bilan birgalikda kilogramm ortishiga ta’sir qiladi.

    Tunda ishlash

    Kechasi smenada ishlash ham organizmning tabiiy sirkad ritmini buzishi mumkin. Bu gormonlar darajasi va metabolik jarayonlarning o‘zgarishiga olib keladi, ishtahaga ta’sir ko‘rsatadi. Noma’lum soatlarda odamlar yuqori kaloriyali ovqatlarni iste’mol qiladilar, bu esa ortiqcha vaznga olib keladi.

    Foto: Championat

    Ichak mikrobiomasi

    Ko‘pchilik laktobakteriyalar va bifidobakteriyalar haqida eshitgan. Ushbu ichak mikroblari ozuqa moddalarini hazm qilinib, so‘rilishiga yordam beradi. Agar ularning muvozanati buzilgan bo‘lsa, ovqat hazm qilish organida nosozliklar paydo bo‘ladi. Bunda odam ich qotishi, shish, disbakterioz, allergiya va semirishdan aziyat chekishi mumkin.

    04.05.2023, 16:30   Izoh (0)   11636
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Ozishga bel bog‘lagan bo‘lsangiz, hoziroq voz kechishingiz kerak bo‘lgan 7 ta odat

    03.04.2023, 11:35

    Ozishni boshlagan bo‘lsangiz, yemasligingiz kerak bo‘lgan 8 xil meva

    05.04.2023, 15:30

    Diyeta qilmasdan turib ozganlarning 7 ta hiylasi

    28.04.2023, 12:12

    Qora shokolad, shakari kam bo‘lgan mevalar: tishlarga zarar yetkazmaydigan shirinliklar bormi?

    04.05.2023, 14:46

    Umurtqa pog‘onasi churrasi: harakatsiz hayot tarzi bilan yashaydigan har bir kishi bilishi zarur bo‘lgan 3 ta alomat

    04.05.2023, 11:30

    Tashnalik, stress va zerikish: doimiy ochlik hissining sabablari va uni bartaraf etish choralari

    03.05.2023, 18:44
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda

     

    Tavsiya etamiz

    Kamchatkadagi hodisa yagona emas: so‘nggi 120 yilda ro‘y bergan eng kuchli megazilzilalar

    1 avgust, 18:20

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Kolumbiyaning sobiq prezidenti 12 yil uy qamog‘iga hukm qilindi

    Dunyo | 2 avgust, 16:20

    Suriya Ozarbayjondan gaz qabul qilib olishni boshladi

    Dunyo | 2 avgust, 15:45

    “Al-Hilol” Antuan Grizmanni sotib olishga yaqin turibdi

    Sport | 2 avgust, 15:35

    Putin Trampning ultimatumiga javob qaytarib, “Oreshnik” raketalari tizimli ravishda ishlab chiqarilayotganini aytdi

    Dunyo | 2 avgust, 15:25

    Shavkat Mirziyoyev Xitoy raisi Si Szinpinga hamdardlik bildirdi

    O‘zbekiston | 2 avgust, 15:06

    Yevropa shaharlari markazlarida ijara narxi qancha va so‘nggi 5 yil ichida qanchalik o‘zgargan?

    Sayohat | 2 avgust, 14:55

    Esports World Cup Chess. Magnus Karlsen mukofot jamg‘armasi 1,5 mln dollar bo‘lgan musobaqada chempionlikni qo‘lga kiritdi

    Sport | 2 avgust, 14:40

    O‘zbekistonliklar yarim yilda eng ko‘p qaysi davlatlarga safar qildi?

    O‘zbekiston | 2 avgust, 14:30

    Ozarbayjon matbuoti “TASS”ga javob tariqasida Kaliningradni Kyonigsberg deb atadi

    Dunyo | 2 avgust, 14:05
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.