Toshkent shahri Sergeli tumanida 3-aprel kuni ayol o‘zi va uch nafar farzandini 9-qavatdan tashlab, joniga qasd qilgandi. “Daryo” mazkur holat yuzasidan psixolog Feruza Olimova bilan suhbat uyushtirib, undan ayollardagi psixologik jarohatlarni hal qilish muammolariga yechim so‘radi.
Feruza Olimovaning fikricha, bu kabi holatlarning oldini olish uchun ayollarni shaxs sifatida shakllantirish kerak.
“Shaxsning shakllanishi deganda faqat ilm olishni tushunish kerak emas. Eng avvalo, qiyin vaziyatlarda o‘zini qanday tutish, hayotda qanday oriyentir olish, atrof-muhitdagi qiyinchiliklar haqida tushunchalar berish, prognoz qila olishni o‘rgatish kerak. Mana shu xususiyatlar bizda bola kichkinaligidan boshlab ta’lim va tarbiyada shakllantirilishi lozim”, — deydi u.
Psixologning aytishicha, filitsid (farzandini o‘ldirish) qiladigan ayollarda bolalarcha xulq-atvor bo‘ladi, ular muammolarni hal qilishning boshqa yo‘llarini bilmaydi.
“Filitsid qiladigan ayollarda infantil (bolalarcha) xulq-atvor namoyon bo‘ladi. Ular muammolarni hal qilishda bolalardek ish tutadi: shantaj, muammodan qochish, tushkunlikka tushish. Bular inson murakkab shakllanganining belgilari hisoblanadi. Yaxshi hamki, bu kabi holatlar jamiyatda ko‘p uchramaydi. Lekin uchrayaptimi, demak jamiyatda oila instituti, bolaga tarbiya berish instituti krizisi borligini bildiradi. Agar bunaqa holatlar ko‘paysa, ijtimoiy sohada katta islohotlar qilish kerak. Birinchidan, oila institutida ota-ona va farzand o‘rtasidagi munosabatlarni uyg‘un ko‘rinishga keltirish, bolaning tarbiyasiga e’tibor berish, farzand tarbiyasi bilan onalikka tayyor bo‘lganda shug‘ullanish ma’qul”, — deya fikr bildirdi Feruza Olimova.
Mutaxassisning ta’kidlashicha, onalik instinkti (farzandini asrab-avaylash) erta turmush qurgan qizlarda hali namoyon bo‘lib ulgurmagan bo‘ladi.
“Masalan, qizlarni 16–17 yoshda turmushga berganda onalik instinktining o‘zi shakllanib ulgurmagan bo‘ladi. Bu narsa tug‘ilgandayoq berilib, duch kelgan payt ishlayveradigan narsa emas. Yoshi katta bo‘lganda, ko‘pincha 30 yoshlardan keyin onalik instinkti yaxshi ishlashni boshlaydi”, — dedi psixolog.
Feruza Olimova, bundan tashqari, bolalarda kichkinaligidan irodaviy xususiyatlarni shakllantirish, ta’lim berish, dunyoqarashini kengaytirish, kasb-hunarga o‘rgatish, e’tiqodni tarbiyalash kabi xususiyatlarni yo‘lga qo‘yish kerakligini aytdi.
Izoh (0)