“Daryo” nashri 9-fevralda O‘zbekiston va jahonda sodir bo‘lgan eng muhim voqealarni e’tiboringizga havola etadi.
Starlink sun’iy yo‘ldoshlari Ukraina uchun cheklanadi, harbiy kuzatuv va amaliyotlar chegaralanadimi?
AQSHning SpaceX kompaniyasi Ukraina harbiylariga Starlink sun’iy yo‘ldosh internetidan dronlarni boshqarishda foydalanishni cheklash choralarini ko‘rdi, chunki xizmat “hech qachon qurol sifatida qo‘llanilmagan”. Bu haqda SpaceX prezidenti va bosh direktori Gvin Shotvell matbuot anjumani chog‘ida ma’lum qildi.
Dronlarni boshqarish uchun internetdan foydalanish SpaceX’ning Ukraina hukumati bilan tuzgan kelishuvi doirasiga kirmaydi, deb tushuntirdi Shotvell. Uning ta’kidlashicha, shartnoma gumanitar maqsadlarni — shifoxonalar, banklar va jangovar harakatlardan jabrlangan ukrainaliklarni keng polosali internet bilan ta’minlashga qaratilgan.
“Bilamizki, harbiylar ularni aloqa uchun ishlatishadi va bu normal holat. Ammo biz hech qachon undan tajovuzkor maqsadlarda foydalanish niyatida bo‘lmaganmiz”, — dedi Shotvell.
Rossiya bosqini boshlanganidan so‘ng yetkazib bera boshladi, ukrainaliklar kompaniya tomonidan quyi Yer orbitasiga chiqarilgan deyarli 4 ming sun’iy yo‘ldosh tarmog‘idan foydalanmoqda.
Ukraina Mudofaa vazirligi yanvar oyi oxirida dron va Starlink terminallari bilan jihozlanishi rejalashtirilgan “dunyodagi birinchi dronli zarba rotalari” yaratilayotgani haqida e’lon qilgandi.
Turkiya Suriyaga chegara punktlarini ochmoqchi
Turkiya tashqi ishlar vaziri Mevlut Chavusho‘g‘lining ma’lum qilishicha, Turkiya Suriyaning zilzilalardan vayron bo‘lgan shimoli-g‘arbidagi yana ikkita chegara darvozasini ochishni talab qilmoqda. Bu haqda Daily Sabah nashri xabar berdi.
Turkiya vitse-prezidenti Fuat Oktay bilan o‘tkazilgan qo‘shma matbuot anjumanida so‘zga chiqqan tashqi ishlar vaziri Suriya—Turkiya chegarasidagi Chilveg‘ozu nazorat punktining darvozalari allaqachon ochiq ekani, ammo davom etayotgan gumanitar falokat sharoitida bundan ko‘prog‘i zarurligini aytdi.
“Bu siyosiy emas, balki insonparvarlik masalasi” — deya Chavusho‘g‘li Anqara Suriyaga gumanitar yordamlarning Turkiya osmonidan o‘tishini ta’minlash uchun ham kerakli ko‘mak ko‘rsatayotganini ta’kidladi.
Ayni paytda Suriya davlat matbuoti va Suriya shimoli-g‘arbida faoliyat yuritayotgan qutqaruv xizmati ma’lumotlariga ko‘ra, zilzilalar qurbonlari soni 3 500 nafardan oshgan.
Mazkur vaziyatda Suriya Birlashgan Millatlar Tashkiloti va unga aʼzo barcha davlatlarni qutqaruv operatsiyalari hamda tibbiy xizmatlar, boshpana va oziq-ovqat bilan taʼminlashda ko‘maklashishga chaqirdi.
BMT Suriyaning shimoli-g‘arbiy qismiga yuk yetkazib berishning barcha yo‘llarini o‘rganayotganini ma’lum qildi.
Ayni vaziyatda tashkilot o‘zining favqulodda fondidan Turkiya va Suriyaga gumanitar yordam jo‘natish uchun 25 million dollar ajratdi.
Rossiyaga harbiy maxsulotlar yetkazayotgan davlatlar sanksiyalarga tushish arafasida
Katta yettilik davlatlari (G7 — Buyuk Britaniya, Germaniya, Italiya, Kanada, Fransiya, Yaponiya va AQSH) Rossiyaga harbiy mahsulotlar yetkazib berayotgani aytilayotgan Xitoy, Shimoliy Koreya va Eron kompaniyalariga nisbatan sanksiyalar qoʻllash imkoniyatini muhokama qilmoqda. Bu haqda Bloomberg manbalariga tayanib xabar berdi.
Nashr ma’lumotlariga ko‘ra, G7 davlatlari 24-fevral – Rossiyaning Ukrainaga keng ko‘lamli bosqini boshlanganiga bir yil to‘lishiga qadar ushbu sanksiyalar paketini kelishib olishga urinmoqda.
Shu bilan birga, Bloomberg manbalari bu cheklovlar hali shakllanish bosqichida ekani va G7 davlatlari bundan boshqa harakatlar qo‘llashi mumkinligini ham ta’kidladi.
Nashrning qo‘shimcha qilishicha, qora ro‘yxatga kiritilishi mumkin bo‘lgan kompaniyalar ham tasdiqlash bosqichida.
AQSH va boshqa g‘arb mamlakatlari ma’lumotlariga ko‘ra, Rossiya urushda Eronning jangovar dronlaridan foydalanmoqda. Shuningdek, “Vagner” xususiy harbiy kompaniyasi Shimoliy Koreya qurollaridan foydalanayotgani haqida ham xabarlar bor.
O‘zbekistonning tashqi qarzlari kamaya boshladi, bunga nimalar sabab bo‘ldi?
O‘zbekistonda tashqi qarzning yalpi ichki mahsulotga (YIM) nisbatan oʻsish choʻqqisi 2022-yilga toʻgʻri keldi va istiqbolda ravon pasayishi kutilmoqda. Xo‘sh, tashqi qarzimiz qanday omillarga asoslanib kamayadi?
Markaziy bankning maʼlumotlariga koʻra, 2022-yilning 9 oyida moliyaviy hisob uzoq yillar davomida ilk bor 0,5 mlrd dollar hajmida ijobiy shakllangani — faktdir.
Bu yilda Oʻzbekistonga toʻgʻridan-toʻgʻri xorijiy investitsiyalarning sof oʻsishi 1,7 mlrd dollarni tashkil etdi (2021-yilning 9 oyida 1,9 mlrd dollar).
2022-yilga kelib, mamlakat iqtisodiyotiga investitsiya kiritgan mamlakatlar soni 50 dan ortdi. Ularning orasida Rossiya, Xitoy, Turkiya, Germaniya, Janubiy Koreya kabi mamlakatlar yetakchilik qilmoqda.
Mamlakatga kirib kelayotgan investitsiyalar va kreditlar hajmi 2017-yilda 3,3 milliard dollarni tashkil etgan bo‘lsa, 2022-yil yakunida ushbu ko‘rsatkich uch barobar ortib, 9,8 milliard dollarga yetdi.
Buning natijasida xorijiy investitsiyalar va kreditlarning jami investitsiyalardagi ulushi 23,8 foizdan 40,5 foizgacha ortdi.
Izoh (0)