Ukrainadagi urush boshlanmasidan oldin Rossiya Xitoydan umumiy tovar importining chorak qismini olgan. Ammo hozir bu ulush ortib bormoqda. Bu haqda “RBK” xabar berdi.
Rossiya hukumati tashqi savdo statistikasini nashr etishni to‘xtatgan, shuning uchun aniq faktlar mavjud emas. Shu sababli hozir ushbu import ulushi uchdan biridan ancha yuqori, ehtimol 40 foiz bo‘lishi kerak, — deydi iqtisodchi Iikka Korxonen.
Unga ko‘ra, import bo‘yicha Rossiya hozir Xitoyga Shimoliy Koreyadan keyingi eng qaram davlat hisoblanadi.
Yaqinda Rossiya Federal bojxona xizmati 2022-yilning yanvar—sentyabr oylarida mamlakatga tovarlar importi 180 milliard dollarni tashkil etganini ma’lum qildi. Biroq bahordan beri oylik ma’lumotlar oshkor etilmagan.
Rossiya iqtisodiyotining Xitoyga qaramligi vaqt o‘tishi bilan kuchayadi, — deb hisoblaydi Korxonen.
Norvegiya Mudofaa tadqiqotlari instituti dotsenti Ingrid Opdal bu fikrga qo‘shiladi:
Rossiyaning Osiyo bilan hamkorlikni kuchaytirishi Xitoyga avvalgidan ko‘ra ko‘proq qaramlikni keltirib chiqaradi.
Norvegiya xalqaro munosabatlar institutining katta ilmiy xodimi Arne Melchiorga ko‘ra esa, so‘nggi paytlarda Xitoyning sanoat salohiyati sezilarli darajada oshdi. Xitoy jadal rivojlanmoqda va ularning imkoniyatlari o‘sishda davom etadi.
Biroq hozircha Xitoydan import G‘arb komponentlari tanqisligini qoplash uchun yetarli emas.
Yevropa Ittifoqi yoki AQSHning sanksiyalar ro‘yxatiga kiritilgan Xitoy tovarlarini Rossiyaga yetkazib berish cheklovlardan holi bo‘lgan mahsulotlarga (masalan, maishiy elektronika) qaraganda sekinroq o‘smoqda.
Vaqt o‘tishi bilan Xitoy kompaniyalari Rossiya hozirda G‘arbdan sotib ololmaydigan ba’zi narsalarni ta’minlay oladi. Ammo bu vaqt talab etadi. Texnologik jihatdan eng ilg‘or mahsulotlarga kelsak, Xitoy hali ham Tayvan yoki Janubiy Koreya darajasida mikrochip ishlab chiqara olmaydi, — dedi Korxonen.
Unga ko‘ra, Rossiya iqtisodiyoti bunday yuqori texnologiyali mahsulotlarni sotib olmasa ham inqirozga yuz tutmaydi.
Opdalning fikricha, agar Rossiya G‘arb sanksiyalarini chetlab o‘tuvchi barqaror ta’minot zanjirlarini o‘rnatmoqchi bo‘lsa, Xitoy yordamisiz buni amalga oshirishning iloji yo‘q. Bunday sxemalarning xarajatlari esa yuqori. Bundan tashqari, ko‘plab Xitoy kompaniyalari AQSHning ikkilamchi sanksiyalaridan qo‘rqadi.
Avvalroq Xitoy iqtisodiyoti uchinchi chorakda kutilganidan ko‘proq o‘sgani haqida xabar berilgandi.