Dasturxon atrofida kattalar bolalarga ko‘pincha hamma narsani oxirigacha iste’mol qilishga chaqiradi. Qolaversa, hammasi non bilan yeyishni ta’kidlaydi. Albatta, bu bolalikdan sog‘lom ulg‘ayish uchun yaxshi niyatdir. Ammo, afsuski, ratsion dasturiga oqilona kiritilgan bunday tavsiyalar to‘g‘ri ovqatlanish tizimini yaratishga xalaqit beradi. Natijada bolalikdagi ovqatlanish odatlari tufayli ulg‘aygandan keyin chiroyli qomat uchun uzoq vaqt davomida kuch sarflashga to‘g‘ri keladi, deb yozadi Marie Claire.
“Kim tez ovqatlanish” o‘yini
“Kim birinchi ovqatlansa, kuchi ko‘p bo‘ladi”– degan nasihatlar barchaga tanish holat. Kattalar bolalarni bir necha daqiqada yoki hatto soniyalarda ovqatlantirishga harakat qiladi. Ammo ular taomlarni tez iste’mol qilish ortiqcha ovqatlanishga olib kelishiga shubha ham qilmaydi.
Bu holatda to‘qlik signali shunchaki miyaga yetib borishga vaqt topa olmaydi va 10 daqiqadan so‘ng bola yana shuncha miqdorda ovqat iste’mol qilishi mumkin. Shuning uchun oshqozon-ichak trakti bilan bog‘liq muammolar, ortiqcha vazn paydo bo‘ladi. Ha, nonushta va tushlikni juda tez iste’mol qiladigan odamlarda buning isbotini ko‘rish mumkin.
Toza tarelka siyosati
Ba’zi bolalarga tarelka toza bo‘lgunga qadar dasturxondan turishga ruxsat berilmagan. Do‘q-po‘pisa, masxara, toza tarelkalar haqidagi allegoriya qo‘llaniladi, bu yerda barcha fikr ular bergan hamma narsani qanday yeyishni bilmagan bolaga qaratiladi. Shunday qilib bolada boshqa narsalar qatorida uyat va aybdorlik hissi paydo bo‘ladi. Natijada odam qandaydir mashaqqatli mehnatni isrof qilishdan qo‘rqib, qo‘shimcha ovqatni rad etmaydi, lekin oxir-oqibat u ortiqcha ovqatlanish, vazn muammolariga duch keladi.
Qo‘shimchasiga non
Hatto boshlang‘ich sinf darsliklarida ham bu mashhur ibora tez-tez takrorlangan: “Baliq — suv, rezavorlar — o‘t, non — hamma narsaning boshi”. Ota-onalar ham hamma narsani non bilan yeyishga majbur qiladi. Kotlet, makaron, sho‘rva, kartoshka pyuresi, hatto quritilgan mevali kompotni ham. Ajablanarlisi, ba’zi oilalarda hatto tarvuz, qovun yoki uzum ham non bilan birga beriladi. Bu shunchaki non va haqiqiy uglevodlardir. Nafaqat uglevodlarga, balki oqsil va yog‘larga ham boy. Organizm esa bunga dosh berolmaydi va qo‘shimcha vazn to‘plashni boshlaydi.
Yupanch uchun konfet
—“ Yig‘lama, yig‘lama, senga kulcha beraman!” – der edi buvilar. Ammo kulcha o‘rniga ular konfet beradi. Shunday qilib bolalikdan shirinliklar shunchaki shirinlik emas, balki tasalli va dalda o‘lchoviga aylanadi. Esingizda bo‘lsin, ancha vaqt oldin buzilgan asab tizimini shirinlik bilan davolagansiz. Keyinchalik shirinliklar iste’mol qilish organizmning ma’lum qismlarida yog‘ paydo bo‘lishiga olib keladi. Shuning uchun uglevodlar bilan taskin topishni to‘xtatish kerak. Umuman olganda, ovqatni his-tuyg‘ular bilan bog‘lamaslik zarur. Oziq-ovqat organizmga hayot baxsh etadi, ammo ong va ruhni oziqlantirmaydi.
Televizor bilan hamohang
Televizorda biror bir film yoki dasturni tomosha qilish asnosida nonushta, tushlik va kechki ovqatlar iste’mol qilish odatiy holga aylangan. Ko‘pgina ota-onalar hatto ovqatlanayotganda bolalar uchun multfilmlar qo‘yib beradi. Albatta, bu ham bolaning qancha ovqat iste’mol qilgani, qaysi vaqtda to‘yganini bilmasligiga olib keladi. Natijada yana ortiqcha vazn paydo bo‘ladi va bu odatdan voz kechilmasa, yillar davomida jiddiy muammolar yuzaga keladi.
Izoh (0)