• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12778.12
    • RUB164.01
    • EUR14931.23
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +30°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Iqtisodiyot

    Iqlim o‘zgarishi sharoitida qanday omillar “yashil” elektr energiya ishlab chiqarishga ta’sir o‘tkazadi?

    O‘zbekistonda daryo, suv resurslaridan foydalangan holda “yashil” elektr energiyasini ishlab chiqarishga ta’sir etuvchi omillarni o‘rganildi. Bu haqda Prognozlashtirish va makroiqtisodiy tadqiqotlar instituti (PMTI) xabar bermoqda.

    Foto: “Minenergy.uz”

    Foto: “Minenergy.uz”

    Hozirgi vaqtda O‘zbekistonda yillik elektr energiyani ishlab chiqarish umumiy quvvati 12,9 GVtni tashkil etib, shundan 2,05 ming MVt qismi yoki 15,8 foizi GESlarning ulushiga to‘g‘ri kelmoqda.

    GESlar orqali elektr energiya ishlab chiqarishda bir qator omillar (o‘rtacha yillik suv oqimi, derivatsion kanal suv sarfi, eng yuqori va eng past harorat, yog‘ingarchilik) muhim rol o‘ynaydi.

    Ammo iqlim o‘zgarishi va tabiiy resurslarni (qor va yomg‘ir yog‘ingarchiliklari) prognoz qilishda noaniqliklar mavjud bo‘lgani sababli Gidroenergetika tarmog‘ida barqaror elektr energiya ishlab chiqarish hajmlarini rejalashtirishda ma’lum qiyinchiliklar kuzatiladi.

    GESlarda barqaror elektr energiya ishlab chiqarishni ishonchli rejalashtirishda muhim ahamiyatga ega omillarni aniqlash maqsadida O‘rta Chirchiq GESlar kaskadi misolida korrelyatsiya va regressiya tahlili amalga oshirildi.

    Boshqa omillarga qaraganda yillik o‘rtacha suv oqimi elektr energiyasini ishlab chiqarishni prognoz qilishda eng muhim ko‘rsatkich ekanligi aniqlandi. Ya’ni elektr energiya ishlab chiqarish hajmini aniqroq rejalashtirish bevosita suv oqimi omiliga bog‘liq bo‘ladi.

    Natijada, model tenglamasidan foydalangan holda, Chirchiq daryosidagi o‘rtacha yillik suv oqimi 1 birlikka ko‘paysa, boshqa omillar o‘zgarmagan holda (ceteris paribus farazi bilan), elektr energiyasini ishlab chiqarish 327,6 birlikka oshishini bashorat qilish mumkin.

    Foto: PMTI

    Foto: PMTI

    Ya’ni agar suv oqimi shartli ravishda yillik 10 mlrd metr kub ko‘rsatkichga yaqinlashsa, O‘rta Chirchiq GESlari kaskadi tomonidan elektr energiya ishlab chiqarish hajmi 4,4 mlrd kVt∙soatni tashkil etishini prognoz qilish mumkin.

    Iqtisodiy tarmoqlar uchun zarur elektr energiya resursini rejalashtirish bevosita suv oqimi hajmini prognozlashtirish imkoniyatlari va salohiyatiga bog‘liq. Bu borada ilg‘or jahon tajribasini o‘rganish mazkur prognozlarni yanada aniqroq qilish va resurs ta’minoti bilan bog‘liq optimal qarorlarni qabul qilish imkonini beradi.

    O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasiga asosan, 2026-yilga borib mamlakatda qayta tiklanuvchi energiya manbalarining hajmi 10 920 MVtga, jumladan gidroelektr stansiyalar hajmi esa 2 920 MVtga yetkazilishi ko‘zda tutilgan. “Yashil” elektr energiyasi ishlab chiqarishni 25 foizga yetkazilishi belgilangan.

    Ushbu maqsadli ko‘rsatgichlarga erishish uchun GESlar modernizatsiya qilinmoqda, shuningdek hududlar kesimida har birining quvvati 5 MVtgacha mikro GESlarni qurish bo‘yicha 200 ta biznes loyihalarni moliyalashtirish uchun xususiy investorlarni jalb qilish sxemasi tasdiqlandi.

    PMTI tadqiqotida ishlab chiqilgan model O‘rta Chirchiq GESlar kaskadida elektr energiya ishlab chiqarishni prognozida derivatsion kanaldagi suv sarfi, harorat va yog‘ingarchilik kabi omillarga qaraganda daryo suv oqimi eng muhim ta’sir etuvchi omil ekanligini aniqladi.

    22.09.2022, 21:24   Izoh (0)   12119
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Ipoteka kreditlari soni keskin oshdi: ko‘chmas mulk bozorida vaziyat qanday?

    22.09.2022, 21:19

    O‘zbekistonning qaysi hududlarida ko‘proq kitob sotib olinadi?

    22.09.2022, 14:03

    O‘zbekiston avtomobillarni sotishdan ko‘ra ko‘proq sotib olishda davom etmoqda

    22.09.2022, 00:23

    Xitoy va Rossiya asosiy hamkor: O‘zbekiston boshqa davlatlar bilan qanday savdo qilmoqda?

    21.09.2022, 22:21

    Iqtisodiy o‘sish prognozi: o‘ttiz yildan beri ilk bor rivojlanayotgan Osiyo davlatlari Xitoyni ortda qoldiradi

    21.09.2022, 20:09

    Rossiya avgust oyida Xitoyga rekord darajada ko‘p ko'mir va gaz yetkazib berdi

    21.09.2022, 19:45
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “InfinBANK” AJ Toshkentda yangi Bank xizmatlari markazini ochdi  


    SQB dan “TEZKOR+” krediti —  biznesingizni rivojlantirish uchun qulay yechim 


    “Tadbirkorlikni rivojlantirish kompaniyasi” ISO 9001 va ISO 37001 xalqaro sertifikatlarini qo‘lga kiritdi 


    Turizmdagi trendlar 2025: Xitoyda Markaziy Osiyoga – Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘izistonga qiziqish o‘smoqda


    Chiqim va kirim: nazorat sari ilk qadam


    Neo Insurance — sug‘urta bozoridagi raqamli o‘zgarishlarning 2 yillik natijasi 


    Ipoteka Bank OTP Group: “Quyosh” — parkentliklar uchun yangi mahalla markazi ishga tushirildi


    Beeline Uzbekistan hududlarda raqamli rivojlanishni jadallashtirmoqda


    Centrum Air 25-iyuldan Toshkent — Seul to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarini boshlaydi 


    Sun’iy intellekt bo‘yicha ikki diplomli ta’lim — UMFT & FAR EAST University hamkorligida


    Ipotekaga xonadon, sovg‘a sifatida esa — omborxona!


    Osteosarkoma: tashxislash, davolash va fanlararo yondashuv


    Mikrokreditbankda omonat karta joriy qilindi


    Kia O‘zbekiston bozorini egallamoqda: 2025-yilning birinchi yarmida rekord darajadagi sotuvlar


    Ipak Yo‘li Bankdan Tradeloan: xalqaro bitimlarni moliyalashtirish

     

    Tavsiya etamiz

    Matriarxat davri qaytadimi: nima uchun qiz farzand tarbiyalash trendga aylanmoqda?

    14 iyul, 13:07

    Oilasini qashshoqlik va ochlikdan qutqargan jangchi yigit: Arda Gyulerning kurashga to‘la hayot maktubi

    13 iyul, 22:15

    Kreml soyasidagi jumboqlar: sirli ravishda vafot etgan rossiyalik tadbirkor va amaldorlar

    10 iyul, 20:40

    Isroilning G‘azodagi qirg‘ini yagona emas: Insoniyat tarixidagi eng yirik genotsidlar qanday sodir bo‘lgandi?

    10 iyul, 19:12
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Trampning Moskva va Sankt-Peterburgga hujum qilishga undagani haqidagi xabarlar rad etildi

    Dunyo | 15 iyul, 23:35

    O‘qishni davlat oliygohlariga ko‘chirish uchun o‘tish ballari tasdiqlandi

    O‘zbekiston | 15 iyul, 23:25

    Dunyoning eng keksa marafonchisi YTH oqibatida vafot etdi

    Dunyo | 15 iyul, 23:10

    Ukrainada ko‘p fuqarolik qonuniylashtirildi

    Dunyo | 15 iyul, 22:55

    Banklarda so‘mdagi kredit foizlari ko‘tarildi

    O‘zbekiston | 15 iyul, 22:45

    AQSHda ofitser tanishuv ilovasi orqali Ukrainaga oid maxfiy ma’lumotlarni uzatgani aniqlandi

    Dunyo | 15 iyul, 22:35

    Safarda bolani nima bilan band qilish mumkin? Xotirjam sayohat qilish uchun 10 ta layfhak

    Farzand | 15 iyul, 22:23

    O‘zbekistonga eng ko‘p sayyohlar qaysi davlatlardan kelayotgani ochiqlandi

    O‘zbekiston | 15 iyul, 22:11
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.