• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12910.15
    • RUB159.78
    • EUR14660.77
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +21°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Bolaning aqliy salohiyatini oshirishga yordam beradigan 7 ta samarali usul

    “Lisa.ru” nashri taqdim etgan bir nechta oddiy maslahatlar bolaning miya faoliyatini yaxshilashga va akademik muvaffaqiyatga erishishga yordam beradi.

    Foto: “Lisa.ru”

    Foto: “Lisa.ru”

    Nonushtani to‘g‘ri tayyorlang

    Bolani maktabga yuborishdan oldin ota-onalar odatda nonushta tayyorlaydi. Ammo o‘tkazib yuborilgan ertalabki ovqat fikrlash va o‘rganish qobiliyatiga salbiy ta’sir o‘tkazadi. Maktablari nonushta beriladigan mamlakat o‘quvchilarida xotira, e’tibor, matematik va og‘zaki qobiliyatlar boshqalarnikiga qaraganda farq qiladi, bu esa akademik yutuqlarga ijobiy ta’sir qiladi.

    Nonushta uchun eng foydali va ishtaha ochar mahsulotlarni tanlash tavisya etiladi. Bunday oziq-ovqatlar o‘sib borayotgan organizmni muhim vitamin va minerallar bilan ta’minlaydi, o‘quvchining aql-zakovati va tahlil qilish qobiliyatini charxlaydi, ularni quvvat bilan to‘ldiradi, ong faolligini oshiradi.

    Bolaning ratsionini nazorat qiling

    Oziqlanish miya faoliyatiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Shuning uchun ratsionga nima kiritish kerakligini bilish kerak.

    Yog‘lar. Bu juda muhim, chunki miya 60 foizdan iborat. Omega-3 yog‘ kislotalari eng ko‘p miqdorda dengiz baliqlari, yong‘oq va urug‘larda mavjud. Omega-3 ni muntazam iste’mol qilish, ayniqsa, intellektual stress davrida miya faoliyatini yaxshilaydi va o‘rganish qobiliyatini oshiradi.

    Hayvon oqsili. Ular go‘sht, baliq, tuxum va sut mahsulotlarida mavjud. Hayvon oqsillari bolani qimmatli aminokislotalar — triptofan va tirozin bilan ta’minlaydi. Ularsiz miyada hech qanday ma’lumot saqlanmaydi, tushkun kayfiyat va charchoq tark etmaydi.

    Uglevodlar. Ular miyani glyukoza bilan ta’minlaydi. Ammo shirinliklardan olingan uglevodlarga e’tibor qaratmaslik kerak: ular energiyaning keskin ko‘tarilishi, keyin esa zaiflik, charchoq va konsentratsiyani qiyinlashtiradi. Don va sabzavotlardagi sekin uglevodlarga esa asta-sekin glyukoza bilan to‘yintiradi.

    Antioksidantlar. Ushbu moddalar miya hujayralarini shikastlanishdan himoya qiladi. Mevalar antioksidantlarga boy bo‘lib, muntazam ravishda bolaning ratsioniga malina, klyukva, golubika va qorag‘at kiritish kerak.Shu bilan birga, bolaning ratsionidan konservantlar (ularning ko‘pi kolbasa, sosiska, dudlangan go‘sht), xushbo‘ylashtiruvchi moddalarni chiqarib tashlash lozim. Bu komponentlarning barchasi bolaning miyasida dopamin va serotonin almashinuviga yaxshi ta’sir ko'rsatmaydi.

    Bolaning yetarlicha uxlayotganiga ishonch hosil qiling

    Ma’lumotlarga ko‘ra, yaxshi uxlayotgan bolalarda uxlashda muammosi bo‘lgan tengdoshlariga qaraganda ortiqcha vazn va tushkunlikka tushish xavfi kamroq. Bundan tashqari, ular imtixonlarda yaxshi natijalarga erishadi va odatda faolroq hayot kechiradi. Yozgi ta’tildan so‘ng bola uchun kun tartibini o‘zgartirish qiyinmi, u yomon uyqu va dahshatli tushlardan shikoyat qiladimi? Stressni kamaytirish uchun maxsus uyqu tabletkalari yordam beradi. Shuningdek, yostiq ichiga tinchlantiruvchi giyohlardan ham solish mumkin, masalan, moychechak, yalpiz va limon.

    Bola yetarlicha suv ichadimi?

    Ko‘pgina bolalar oddiy suv ichishni xohlamaydi, ular gazli ichimliklar va xushbo‘y sharbatlarni afzal ko‘radi. Biroq olimlarning ta’kidlashicha, agar bola oddiy suv yoki mineral suvini yetarli darajada ichsa, uning diqqati, fikrlashi va xotirasi yaxshilanadi. Shu bilan birga, ozgina suvsizlanish ham kognitiv funksiyalarga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

    Faollik haqida unutmang

    Foto: “Lisa.ru”

    Foto: “Lisa.ru”

    Bolaning hamma vaqti uyda o‘tmasligini nazorat qiling, ularning kun tartibida yurish, o‘yinlar, darsdan tashqari sevimli mashg‘ulotlar uchun vaqt bo‘lishi kerak. Shu bilan birga, bola smartfonda ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarni tekshirish va o‘ziga yoqqan postlarni yoqtirish bilan emas, balki toza havoda faol rejimda dam olishi kerak. Sayrga chiqmaslik, kuni bilan televizor qarshisida o‘tirish natijasida dangasalik paydo bo‘ladi. Bunday turmush tarzi bolani kasal qiladi. Jismoniy faollik tufayli miya kislorod bilan yaxshiroq ta’minlanadi, ma’lumotni yanada samarali qabul qiladi va qayta ishlaydi.

    Shu bilan birga, jang san’ati, tennis va raqs xotira hajmini va fikrlash tezligini oshirishi, aerobik mashqlar (suzish, yugurish, yurish) miyaning tuzilishini o‘zgartirishi mumkinligi aniqlandi.

    Xushbo‘y hid taratuvchi chiroqlardan foydalaning

    Aromaterapiya xotira va diqqatni yaxshilaydi. Xushbo‘y hid taralib turadigan xonada bola uy vazifasini tezroq va aniqroq bajaradi. Shuning uchun ba’zida bu kabi vositalarga ham murojaat qilish kerak.

    Bolalar xonasini yorqin ranglarga bo‘yang

    Rang diqqat, xotira va umuman, bolaning ruhiyatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Agar bola o‘ta sho‘x va faol bo‘lsa, nafis ranglarni tanlash lozim — pushti, och yashil, ko‘k. Ular asab tizimini tinchlantiradi va sokinlik hissini yaratadi. Shuning uchun bolalar xonasi derazasi quyoshli tomonga qaragan bo‘lsa, juda foydali bo‘ladi. Aytgancha, sariq rang bolalar xonasida og‘ir va uyatchan bolalarda o‘ziga bo‘lgan ishonchni oshiradi.

    Mavzuga doir:

    • Bolaga qo‘shimcha ovqat berishni qanday tartibda boshlash kerak?
    • Qayt qilayotgan bolaga qanday yordam berish mumkin?
    • Bolalarni sabzavot iste’mol qilishga undashning 7 ta usuli

    12.09.2022, 15:50   Izoh (0)   19297
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Gemoglobin miqdorini qanday ko‘tarish mumkin? Ratsionga kiritish tavsiya etiladigan 9 ta mahsulot

    12.09.2022, 11:41

    Clean Sleeping nima va nega sog‘lom uyqu fitnes va parhezdan muhimroq?

    11.09.2022, 21:47

    Shokolad, go‘sht va achchiq taomlar: oziq-ovqat mahsulotlariga bo‘lgan tobelik qanday muammolardan darak beradi?

    10.09.2022, 09:57

    SSV: Odam papilloma virusini aniqlash uchun bepul skrining tekshiruvlari davom etmoqda

    09.09.2022, 00:55

    Kuz va qish mavsumida tez-tez iste’mol qilish tavsiya etiladigan D vitaminiga boy 6 ta mahsulot

    08.09.2022, 12:30

    Ulg‘ayganda salbiy ta’sir o‘tkazishi mumkin bo‘lgan bolalikdagi 8 ta odat

    07.09.2022, 20:53
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    HONOR kompaniyasi HONOR 400 Lite smartfonini taqdim etdi. Qiziq, u nimasi bilan lol qoldira oladi?


    Uklonda taksi haydovchilari uchun katta tadbir o‘tkazildi!


    Siberian Wellness — O‘zbekistonda 15 yil


    Kapitalbank 2024-yilgi Brand Awards International mukofotiga sazovor bo‘ldi


    OKMK 2,3 milliard dollar kredit mablag‘larini jalb qildi va 125 million dollar moliyaviy xarajatlarni iqtisod qildi


    Ziffler‘dan katta taqdimot: yangi qiyofa, zamonaviy dizayn va aqlli maishiy texnikalar


    Parvoz — katta shahar xarakteriga ega qulay biznes-klass turar joy


    UZCARD SHERDOR premium kartasi endi MKBANKda mavjud


    Silk Avia Shahrisabzga ko‘proq parvoz qiladi


    Mobiuz “MazzaFest”da yangi “Mazza” va “Mazza 2.0” tarif rejalarini taqdim etadi


    Moliyaviy firibgarlik: murakkab sxemalar bo‘yicha sodda tushunchalar 


    CHERY bilan o‘z orzungizni amalga oshiring: barcha modellar uchun boshlang‘ich to‘lov pasaytirildi! 


    InfinBANK Global Money Week 2025 da ishtirok etdi


    Moliyaviy savodxonlik maktab ostonasidan boshlanadi


    Coca-Cola 139 yillik ilhom, ajoyib kashfiyotlar, mashhur kampaniyalar va butun dunyo sevib qolgan ta’mni taqdim etmoqda 

     

    Tavsiya etamiz

    “AQSH yordam bermaganida, g‘alabaga erisha olmasdik” — Ikkinchi jahon urushida SSSR yutug‘ini ta’minlagan yashirin haqiqatlar

    10 may, 15:00

    “Ular o‘z vatani mustaqil bo‘lishi uchun kurashgan edi” — Turkiston legionining ayanchli tarixi

    8 may, 15:09

    Rashidov, gazli ichimliklar zavodi, Qizil maydon. 9-may — Toshkent tarixidan fotolavhalar

    7 may, 14:40

    Fazoviy poyganing boshlanishi — Gagarinning parvozi yolg‘on bo‘lganmi?

    6 may, 18:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Hindistonlik instabloger sahifasidagi folloverlari soni kamaygani tufayli o‘z joniga qasd qildi

    Layfstayl | 10 may, 23:30

    O‘zbekistonda bir yilda tadqiqotlar uchun qancha pul ajratilgani ma’lum qilindi

    O‘zbekiston | 10 may, 23:10

    O‘zbekiston va Rossiya harbiy hamkorlik rejasini imzoladi

    O‘zbekiston | 10 may, 22:45

    Superliga. “Paxtakor” Toshkentda “Buxoro”ni tor-mor etdi

    Sport | 10 may, 22:27

    Dunyoga mashhur videobloger Mr Beast o‘zbek tilini biladigan koordinator izlamoqda

    O‘zbekiston | 10 may, 22:25

    Yulduzlardan ko‘proq topadi: Zendaya, Beyonse va Rianna stilistlarining gonorari qancha?

    Layfstayl | 10 may, 22:15
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.