O‘zbekiston Markaziy banki tashkil etilganiga 30 yil to‘ldi

O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgach, 1991-yilda Konstitutsiyaga o‘zgartirishlar kiritilgach, O‘zbekiston SSR Davlat banki O‘zbekiston Davlat banki deb nomlangan va bundan salkam bir yil o‘tib, 1992-yil 2-iyulda esa O‘zbekiston Markaziy banki tashkil etilgan.

Uning zimmasiga mamlakat pul-kredit siyosatini olib borish, tijorat banklari, to‘lov tashkilotlari hamda bir necha nobank kredit tashkilotlari faoliyatini litsenziyalash, naqd pul muomalasini tashkil etish, valyutani tartibga solish, O‘zbekiston Respublikasining to‘lov balansini, xalqaro investitsiyaviy mavqeini, tashqi qarzini va zaxira aktivlarini o‘z ichiga olgan bank, pul-kredit statistikasini, tashqi sektor statistikasini shakllantirishni hamda e’lon qilishni amalga oshirish va boshqa qator vazifalar yuklatildi.

Hozirgi kunda Markaziy bank tasarrufida 14 ta hududiy bosh boshqarmalari va 10 ta tashkilotlarida minglab xodimlar faoliyat olib bormoqda.

Markaziy bankning tashkil etilishi milliy iqtisodiyotni bosqichma-bosqich yuksaltirish, bank-moliya tizimining mustahkamlanishida muhim rol o‘ynab, Markaziy bank mamlakatimizni rivojlantirishga qaratilgan barcha islohotlarning faol ishtirokchisi bo‘lib kelmoqda.

Markaziy bankning 30 yil davomida so‘m bilan bog‘liq islohotlari

O‘zbekistonning milliy valyutasi – so‘m 1994-yilning 1-iyulida muomalaga kiritilgan.

So‘m dastlab 1, 3, 5, 10, 20, 50 tiyinlik tangalar hamda 1, 3, 5, 10, 25, 50, 100 so‘mlik qog‘oz kupyuralar bilan bir vaqtning o‘zida muomalaga kirgan. 1997–2001-yillar oralig‘ida 200, 500, 1000 so‘mlik kupyuralar chiqarilgan.

2013-yilda O‘zbekistonda 5 ming va 10 ming so‘mlik pullar muomalaga chiqarildi. 2017-yilda o‘zbekistonliklarga birdaniga ikkita yangi kupyura – 50 va 100 ming so‘mlik pullar tanishtirildi. Oradan ikki yil o‘tib, 2019-yilda esa 100 ming so‘mlik pullar muomalaga chiqarildi.

2021-yil davomida 2 va 20 ming so‘mlik yangi nominaldagi pullar chiqarildi, 5, 10, 50 va 100 ming so‘mlik kupyuralarning yangi ko‘rinishdagilari paydo bo‘ldi.

2022-yil iyun oyida Markaziy bank so‘ming ramzini e’lon qildi. Biroq so‘m ramzi jamoatchilik tomonidan noroziliklarga uchradi.