• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12586.41
    • RUB160.42
    • EUR14758.82
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +28°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Xitoy o‘z iqtisodiyotini G‘arbdan himoya qilishga harakat qilmoqda

    2000-yilda Xitoy juda oz sonli mamlakatlarning eng yirik savdo sherigi edi. Hozirda u 60 dan ortiq mamlakatning eng yirik hamkori hisoblanadi. Bu haqda The Economist ma’lumot berdi.

    Foto: Alvaro Bernis

    Foto: Alvaro Bernis

    1985—2015-yillarda Xitoyning Amerikaga mahsulot eksporti 125 baravarga oshdi. 2001-yildan 2020-yilgacha qisman bog‘liq bo‘lgan ishlab chiqarish natijasida Xitoyda yalpi ichki mahsulotning o‘sishi kishi boshiga o‘rtacha 8 foizdan oshdi.

    Ammo Xitoy hukumati qanday foyda bo‘lishidan qat’i nazar, globallashuvdan butunlay rozi bo‘lmagan.

    Prezident Sining fikricha, Xitoy liberal demokratik davlatlarga, jumladan, Yevropa va Yaponiyaga, ayniqsa, Amerikaga haddan tashqari qaram bo‘lib qolgan.

    Xavflardan biri shundaki, G‘arb 2007—2009-yillardagi moliyaviy inqirozga o‘xshash yana bir iqtisodiy sekinlashuvni boshdan kechirishi, Xitoy tovarlari va xizmatlariga talabni kamaytirishi mumkin.

    Rossiyaga qarshi sanksiyalardan ko‘rinib turibdiki, G‘arb davlatlari Xitoyni zaiflashtirish uchun o‘z iqtisodiy kuchlaridan foydalanishi mumkin.

    Bunday xavf-xatarlarning oldini olish uchun prezident Si Xitoyning jahon iqtisodiyotidagi o‘rnini o‘zgartirmoqchi.

    Birinchisi, hukumat strategik deb hisoblagan tarmoqlarda — texnologiya va energiya — hech kim Xitoyning iqtisodiy yuksalishiga to‘sqinlik qilolmasligi uchun boshqaruv pozitsiyasini yaratishdir.

    Xitoy global ta’minot zanjiridagi hal qiluvchi roli uning avtokratik tizimini xorijiy hujumlardan himoya qilishga yordam berishini biladi.

    Ikkinchi maqsad Xitoyning savdo va moliya sohasidagi potensial dushman bo‘lgan G‘arb hamkorlariga kamroq tayanishi va o‘z vataniga yaqinroq bo‘lgan yangi hamkorliklarni rivojlantirishdir.

    Foto: Alvaro Bernis

    Foto: Alvaro Bernis

    Xitoy G‘arb chetlab o‘tgan Rossiya bilan ishtiyoq bilan do‘stlashdi. Shuningdek, u jahon yalpi ichki mahsulotining deyarli uchdan bir qismini tashkil etuvchi Osiyoning 15 mamlakati ishtirokidagi ancha sayoz, ammo keng ko‘lamli savdo bitimiga ham qo‘shildi.

    Janubi-Sharqiy Osiyodagi siyosatchilar, biznes rahbarlari va boshqalar o‘rtasida shu yil boshida e’lon qilingan so‘rovnoma qatnashchilarining 77 foizi Xitoyni mintaqadagi eng nufuzli iqtisodiy kuch deb atagan.

    Shunga qaramay, yirik G‘arb iqtisodiyotlari Xitoyga ta’sir o‘tkazishda davom etmoqda.

    Xitoy bilan eng yaqin iqtisodiy aloqalarga ega bo‘lgan davlatlar hali ham G‘arbda yoki G‘arbga yo‘naltirilgan: Amerika, Janubiy Koreya, Singapur, Germaniya va Yaponiya.

    Prezident Si hukmronligi davrida esa aksariyat G‘arb davlatlarining iqtisodlari Xitoy bilan chambarchas bog‘lanib qolgan. Misol uchun, Germaniyaning Xitoydagi to‘g‘ridan to‘g‘ri investitsiyalari ikki baravar ko‘paygan.

    Xitoylik uzoq muddatli sarmoyadorlar Avstraliyaga yalpi ta’sirini ikki baravar oshirdi. Ayni paytda Xitoyning Indoneziya va Rossiya kabi o‘z ta’sir doirasiga tushishi kutilayotgan davlatlar bilan aloqalari zaiflashdi.

    Xitoyning eksport tarmoqlari ham o‘z mahsulotlariga bo‘lgan G‘arb talabiga juda bog‘lanib qolmoqda. Xitoy bilan yaqinroq savdo aloqalarini rivojlantirmoqchi bo‘lgan davlatlar Amerika, Yevropa va Yaponiyaning ulkan bozorlarini almashtirish uchun juda kichik.

    Bir vaqtning o‘zida ko‘proq yuqori texnologiyali tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish va ularning boy mamlakatlarga emas, balki kambag‘al mamlakatlarga sotiladigan ulushi oshishini kutish qiyin.

    So‘nggi yillarda Xitoy o‘z maqsadlariga xayrixoh deb hisoblagan davlatlar bilan yaqinroq moliyaviy aloqalarni rivojlantirishga harakat qilmoqda. Bunga o‘z valyutasidan xalqaro miqyosda foydalanishni targ‘ib qilishga urinish kiradi.

    Maqsad Xitoyning dollarga qaramligini kamaytirishdir. Shu maqsadda Xitoy asta-sekin obligatsiyalar bozorini xorijiy investorlar uchun ochdi.

    Xitoy firmalari bu yil Rossiya tovarlari importi uchun yuanda to‘lashdi, bu Rossiyaga G‘arb sanksiyalarining ta’sirini kamaytirish va yuanning xalqaro obro‘sini oshirish orqali yordam beradi.

    Xitoyning o‘zini o‘zi ta’minlaydigan iqtisodiyotga intilishi, o‘z nuqtai nazaridan to‘liq muvaffaqiyatli bo‘lmadi.

    Global miqyosda yuan bir nechta boshqa valyutalar uchun “langar” hisoblanadi. Markaziy bank tomonidan kelishilgan yangi yuandagi svoplar soni keskin sekinlashdi.

    Tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, Xitoy bank tizimi Amerika bilan solishtirganda global moliyada hali ham kichik rol o‘ynaydi.

    Avvalroq Xitoy siyosati sababli global iqtisodiyot ham xavf ostida ekanligi haqida xabar berilgan edi.

    30.05.2022, 20:28   Izoh (0)   23598
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Turkiya yangi iqtisodiy inqirozga yuz tutmoqda

    30.05.2022, 20:07

    Pyotr Poroshenko uchinchi urinishda Ukrainadan chiqib ketishga muvaffaq bo‘ldi

    30.05.2022, 19:43

    Xitoyning kovid cheklovlari yengillashishi sababli bitkoin o‘sib bormoqda

    30.05.2022, 18:43

    “Rossiya noyob defolt yoqasida” — tahlilchilar

    30.05.2022, 18:40

    Nursulton Nazarboyev prezidentlikdan keyin “global yadroviy xavfsizlik” bilan shug‘ullanayotganini ma’lum qildi

    30.05.2022, 18:38

    Germaniya sobiq prezidenti Gauk Ukrainaga qurol yetkazib berishni qo‘llab-quvvatladi

    30.05.2022, 18:30
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Savdo, fintex va “yashil” loyihalar: Octobank Xitoy bilan hamkorlikni qanday yo‘lga qo‘ymoqda


    “S&P” O‘zbekiston Milliy Bankining rеyting prognozini “ijobiy”ga ko‘tardi 


    Toshkentda Sting brendi homiyligida "Formula-1" filmining premyerasi bo‘lib o‘tdi


    BYD Astana Motors rasmiy dilerlik tarmog‘i Toshkentdagi barcha beshta dilerlik markazida "Best Buy Day" tadbirini o‘tkazadi


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


    Toshkent va Bangkok o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aviaqatnov: Centrum Air yangi xalqaro yo‘nalishni ishga tushiradi 


    “Wyndham Garden Charvak” kurort majmuasi qurilishi qanday kechayotganini ko‘rsatdi


     Navoiy innovatsiyalar universiteti: zamonaviy bilim sari ishonchli qadam 


    BI Group va Asakabank O‘zbekistonda tijorat ko‘chmas mulki uchun biznes ipotekasini ishga tushirdi


    Qayerga investitsiya kiritish mumkin? Qanday aktiv turlari mavjud? 


    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Qashqadaryoning Chimyoni – Miraki haqida siz bilmagan faktlar


    American University of Technology (AUT) 28-iyun - Ochiq eshiklar kuniga taklif etadi


    Qashqadaryo va Buxoroda amalga oshirilgan quyosh energiyasi loyihalariga 1 yil to‘lishi munosabati bilan rasmiy tadbir bo‘lib o‘tdi


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi

     

    Tavsiya etamiz

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Kolumbiyada ko‘chki sabab halok bo‘lganlar soni 22 nafarga yetdi (video)

    Dunyo | 28 iyun, 23:10

    Iyul oyining ilk kunlarida havo harorati 42 darajagacha ko‘tariladi

    O‘zbekiston | 28 iyun, 22:45

    Superliga. “Qizilqum” so‘nggi daqiqalarda gol urib, mag‘lubiyatdan qutilib qoldi

    Sport | 28 iyun, 22:41

    Ukraina: Odessada qurbonlar soni 14 nafarga yetdi

    Dunyo | 28 iyun, 22:20

    Italiyaning ko‘plab shaharlarida jazirama sabab “qizil” ogohlantirish e’lon qilindi

    Dunyo | 28 iyun, 21:55

    30 dan ortiq dron urib tushirildi — Rossiya Mudofaa vazirligi

    Dunyo | 28 iyun, 21:25

    “Istanbul Rossiya va Ukraina tinchlik muzokaralarining uchinchi raundini o‘tkazishga tayyor” — Turkiya

    Dunyo | 28 iyun, 21:05

    Superliga. “Navbahor” Namanganda “Mashʼal”ga javobsiz oltita gol urdi

    Sport | 28 iyun, 21:04
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.