• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +28°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Iqtisodiyot

    Rossiyada defolt yuz bersa nima bo‘ladi?

    Ukrainada “harbiy operatsiyalar” boshlanganidan so‘ng Rossiya Bankining chet eldagi xalqaro zaxiralarining katta qismi bloklandi. 

    Moliya vazirligi rahbari Anton Siluanovning so‘zlariga ko‘ra, Rossiya deyarli 300 mlrd dollarlik mablag‘lardan mahrum bo‘lgan – bu oltin-valyuta zaxiralarining deyarli yarmi degani. 

    Shundan so‘ng prezident Vladimir Putin Rossiyada yashovchi kreditorlar va sanksiyalarga qo‘shilmagan boshqa mamlakat kreditorlari qarz majburiyatlari bo‘yicha to‘lovlarni maxsus ruxsatnoma bilan rubl yoki dollarda olishlari mumkin bo‘lgan farmonni imzoladi. 

    Rossiyaga nisbatan sanksiyalarda qatnashuvchi mamlakatlar kreditorlari esa to‘lovlarni rublda, shu bilan birga, Rossiya banklarining maxsus hisob raqamlari orqali to‘lashlari mumkin bo‘ladi.

    Rossiyaning oltin-valyuta zaxiralari muzlatilganligi sababli to‘lovlarni valyutada amalga oshirish “ma’lum qiyinchiliklar”ni yuzaga keltirishi mumkin, dedi Siluanov 14-mart kuni. 

    Moliya vazirligi tomonidan tasdiqlangan Rossiya qarz majburiyatlarini bajarish tartibiga ko‘ra, vazirlik agent-banklarga to‘lovlarni obligatsiyalarni chiqarish shartlarida nazarda tutilgan muddat va valyutada to‘lash haqidagi to‘lov topshiriqnomalarini beradi. 

    Xalqaro reyting agentliklari bunday vaziyatda Rossiyaning tashqi majburiyatlarni to‘lash imkoniyatini salbiy baholadi. S&P, Moody’s va Fitch agentliklari mamlakat reytingini oldindan defolt darajasiga tushirdi, Fitch esa defolt yaqin ekanligini aytdi.  

    Mamlakatga nima uchun defolt xavfi yaqin kelmoqda? 

    Ba’zi suveren obligatsiyalar bo‘yicha kupon to‘lovlari rublda amalga oshirilishi mumkin, ammo yuridik shartnomaga muvofiq 117 mln dollarlik qarz majburiyatlari dollarda to‘lanishi kerak, deydi Rossiya iqtisodiyot mamlakati rektori Ruben Yenikolopov. 

    Valyuta qarzlarini rublda yopish shartnoma shartlarini buzish va avtomatik tarzda texnik defolt deb baholanadi, deydi u.

    Agarda to‘lovlar 15-aprel sanasigacha to‘lanmasa, Rossiyaning texnik defolti haqiqiy deb topiladi. 

    Bundan tashqari, buning oqibatida Rossiyaga kross-defolt (qimmatli qog‘ozlar egalari barcha obligatsiyalarni birdaniga va shu zahoti to‘lashni talab etishi) xavfi yaqin kelmoqda, bu jami 40 mlrd dollarni tashkil qiladi, deydi Markaziy bank sobiq rahbari Sergey Dubinin.

     Zaxiralar “muzlatilishi”gacha bu to‘lovlar Rossiya iqtisodiyotiga katta xavf tug‘dirmayotgan edi. Ayni vaziyatda esa bu – “fors major”, deb qo‘shimcha qiladi u. 

    Shu bilan birga, chet ellik sarmoyadorlar obligatsiya daromadlarini qarz valyutasida olish imkoniyati bilan cheklanadi. 

    AQSh Moliya vazirligining OFAC sanksiya bo‘limi 2022-yilning 25-maygacha Markaziy bank, Rossiya Moliya vazirligi va Rossiya milliy farovonlik jamg‘armasining qimmatli qog‘ozlari bo‘yicha to‘lovlarni qabul qilish uchun tranzaksiyalarni amalga oshirishga ruxsat beruvchi litsenziyani berdi. 

    Ammo bunday “imkoniyat”dan foydalanish mumkinmi yoki yo‘q hali noma’lum. 

    Fikrimcha, bunday maqsadlar uchun “muzlatilgan” aktivlardan foydalanishga ruxsat olish mumkin edi. Bundan-da yaxshirog‘i, kelishib olish ham mumkin edi, ammo bu yerda hammasini siyosiy qaror  hal qiladi, — deb hisoblaydi mutaxassis. 

    Oqibatlar 

    Hukumat va bank sektori uchun bo‘ladigan iqtisodiy oqibatlar uzoq muddatni ko‘zda tutadi: mamlakat defoltdan so‘ng ishonchsiz qarz oluvchiga aylanib, natijada tashqi qarzlar nafaqat hukumat, balki ma’lum kompaniyalar uchun ham “o‘ta yuqori” stavkalarni tashkil qiladi, deydi Yenikolopov. 

    Kompaniyalar xorijdan hech qanday kredit olmaydi. Biroq bu jarayon hozirning o‘zidan boshlanib bo‘lgan, barcha investitsiyalar tashqaridan to‘xtagan, – deb ta’kidlaydi u.

    Mutaxassisning fikriga ko‘ra, defolt sanksiyadan ko‘ra uzoqroq davom etuvchi oqibatlarni keltirib chiqaradi.

    Kross-defolt yuzaga kelsa, iqtisodiy nuqtayi nazardan vaziyatning o‘zgarishi amrimahol, deb davom ettiradi Dubinin. 

    Rossiya banklari bu holatda inqirozga uchramaydi – Markaziy bank ularning likvidligini saqlab qolish uchun qo‘ldan kelgan hamma narsani qiladi. 

    Rubl devalvatsiyasi allaqachon yuz berdi. Bundan keyin u davom etadi yoki regulyator kursni belgilab qo‘yadi. Keyinchalik inflyatsiya kuchayishi va budjet taqchilligi o‘sishi mumkin. Ammo 1998-yildagi kabi mislsiz oqibatlar kuzatilmaydi. Eng yomoni o‘tib ketdi, — deb davom ettiradi Markaziy bank sobiq rahbari. 

    Defoltning o‘zi hammasi tugadi degani emas, balki bor-yo‘g‘i yuridik tushuncha bo‘lib, emitent tomonidan obligatsiyalar chiqarilishining buzilishi, deydi yirik investitsiya kompaniyalaridan birida faoliyat yurituvchi tahlilchi ismini sir tutishlarini so‘rab.

    Defolt kross-defolt va kelgusi restrukturizatsiyaga olib keladi, ammo oqibatlarning qanday bo‘lishini oldindan aytish juda qiyin. Yevro obligatsiyalarni chiqarishning yarmidan ko‘pi – rossiyalik mahalliy egalar qo‘lida, deydi u.

    Ayni vaziyatning 1998-yildagidan farqi shundaki, Rossiya o‘z tashqi qarzlarini muntazam ravishda to‘lagan, defolt esa ichki majburiyatlarga kirgan, ammo hozirgi vaziyat aksincha tus olishi mumkin. 

    Bundan tashqari, ehtimoliy defolt sun’iy cheklovlar tufayli yuzaga keladi va bu faqat sanksiyalar natijasidir, deya davom etadi tahlilchi. 

    Shunday ekan, barcha iqtisodiy hodisalar bo‘lib o‘tdi. Bundan tashqari, 1998-yilning hozirgi vaziyatdan shunisi bilan ajralib turadiki, u paytda Rossiya dunyodan ajratilmagan va 2002-yilga keliboq u o‘z iqtisodiy ahvolini tiklab olgan edi. Hozirda esa bu jarayon anchayin ko‘p vaqtni talab etishi mumkin, — deb xulosa qiladi u. 

    Avvalroq Rossiyaning defolt bo‘lishi mumkin bo‘lgan uchta ssenariysi haqda xabar berilgan edi.

    16.03.2022, 20:20   Izoh (0)   43737
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Rossiya bug‘doy eksportini chekladi. Bu O‘zbekistonga qanday ta’sir qiladi?

    15.03.2022, 18:28

    “Biz uchun hozir yaxshi imkoniyat” — nima uchun va qanday O‘zbekiston rossiyalik IT-mutaxassislarni o‘ziga jalb qilishni boshladi?

    15.03.2022, 17:58

    Jahon oziq-ovqat tizimi barbod bo‘lish xavfi ostida — Bloomberg

    15.03.2022, 17:12

    Urush oqibatlari — dunyoda xalqaro parvozlar davomiyligi sezilarli oshdi

    14.03.2022, 21:25

    Rossiyaliklarning O‘zbekistonga ko‘chib o‘tishga bo‘lgan qiziqishi keskin oshdi

    14.03.2022, 19:28

    Xitoy Rossiyaning Markaziy Osiyodagi o‘rnini egallashi mumkin — TIME

    14.03.2022, 12:44
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    ZARMED Universiteti: 200 ta grant sizni kutmoqda


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda

     

    Tavsiya etamiz

    Trampning Falastinga nisbatan noxolis siyosati: AQSH YUNESKO a’zoligidan nega chiqyapti?

    2 avgust, 18:35

    Kamchatkadagi hodisa yagona emas: so‘nggi 120 yilda ro‘y bergan eng kuchli megazilzilalar

    1 avgust, 18:20

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Bojxona qo‘mitasi Qirg‘iziston chegarasida tirbandlik yuzaga kelishidan ogohlantirdi

    O‘zbekiston | 2 avgust, 21:00

    ZARMED Universiteti: 200 ta grant sizni kutmoqda

    Reklama | 2 avgust, 20:15

    Tramp Oq uyda hashamatli tantanalar zali qurib, uni AQSHga sovg‘a qilmoqchi

    Layfstayl | 2 avgust, 20:55

    Andijonda “otpuska”dagi o‘qituvchilar maktab taʼmirlayotgani aytilmoqda

    O‘zbekiston | 2 avgust, 20:44

    Rekord sarmoyalar: gigant texnologik kompaniyalar 2025-yilda sun’iy intellekt uchun 115 mlrd dollar sarfladi

    Dunyo | 2 avgust, 20:40

    Tramp tahdidlariga qaramay Hindiston Rossiyadan neft xarid qilishda davom etadi — hind rasmiylari

    Dunyo | 2 avgust, 20:10

    Xitoyda robot kino va dramaturgiya yo‘nalishida aspiranturaga qabul qilindi

    Texnologiyalar | 2 avgust, 19:50

    O‘zbekistonda har beshta sud qaroridan bittasi ijro etilmagani aytildi

    O‘zbekiston | 2 avgust, 19:38
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.