• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +26°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Iqtisodiyot

    Rossiyada defolt yuz bersa nima bo‘ladi?

    Ukrainada “harbiy operatsiyalar” boshlanganidan so‘ng Rossiya Bankining chet eldagi xalqaro zaxiralarining katta qismi bloklandi. 

    Moliya vazirligi rahbari Anton Siluanovning so‘zlariga ko‘ra, Rossiya deyarli 300 mlrd dollarlik mablag‘lardan mahrum bo‘lgan – bu oltin-valyuta zaxiralarining deyarli yarmi degani. 

    Shundan so‘ng prezident Vladimir Putin Rossiyada yashovchi kreditorlar va sanksiyalarga qo‘shilmagan boshqa mamlakat kreditorlari qarz majburiyatlari bo‘yicha to‘lovlarni maxsus ruxsatnoma bilan rubl yoki dollarda olishlari mumkin bo‘lgan farmonni imzoladi. 

    Rossiyaga nisbatan sanksiyalarda qatnashuvchi mamlakatlar kreditorlari esa to‘lovlarni rublda, shu bilan birga, Rossiya banklarining maxsus hisob raqamlari orqali to‘lashlari mumkin bo‘ladi.

    Rossiyaning oltin-valyuta zaxiralari muzlatilganligi sababli to‘lovlarni valyutada amalga oshirish “ma’lum qiyinchiliklar”ni yuzaga keltirishi mumkin, dedi Siluanov 14-mart kuni. 

    Moliya vazirligi tomonidan tasdiqlangan Rossiya qarz majburiyatlarini bajarish tartibiga ko‘ra, vazirlik agent-banklarga to‘lovlarni obligatsiyalarni chiqarish shartlarida nazarda tutilgan muddat va valyutada to‘lash haqidagi to‘lov topshiriqnomalarini beradi. 

    Xalqaro reyting agentliklari bunday vaziyatda Rossiyaning tashqi majburiyatlarni to‘lash imkoniyatini salbiy baholadi. S&P, Moody’s va Fitch agentliklari mamlakat reytingini oldindan defolt darajasiga tushirdi, Fitch esa defolt yaqin ekanligini aytdi.  

    Mamlakatga nima uchun defolt xavfi yaqin kelmoqda? 

    Ba’zi suveren obligatsiyalar bo‘yicha kupon to‘lovlari rublda amalga oshirilishi mumkin, ammo yuridik shartnomaga muvofiq 117 mln dollarlik qarz majburiyatlari dollarda to‘lanishi kerak, deydi Rossiya iqtisodiyot mamlakati rektori Ruben Yenikolopov. 

    Valyuta qarzlarini rublda yopish shartnoma shartlarini buzish va avtomatik tarzda texnik defolt deb baholanadi, deydi u.

    Agarda to‘lovlar 15-aprel sanasigacha to‘lanmasa, Rossiyaning texnik defolti haqiqiy deb topiladi. 

    Bundan tashqari, buning oqibatida Rossiyaga kross-defolt (qimmatli qog‘ozlar egalari barcha obligatsiyalarni birdaniga va shu zahoti to‘lashni talab etishi) xavfi yaqin kelmoqda, bu jami 40 mlrd dollarni tashkil qiladi, deydi Markaziy bank sobiq rahbari Sergey Dubinin.

     Zaxiralar “muzlatilishi”gacha bu to‘lovlar Rossiya iqtisodiyotiga katta xavf tug‘dirmayotgan edi. Ayni vaziyatda esa bu – “fors major”, deb qo‘shimcha qiladi u. 

    Shu bilan birga, chet ellik sarmoyadorlar obligatsiya daromadlarini qarz valyutasida olish imkoniyati bilan cheklanadi. 

    AQSh Moliya vazirligining OFAC sanksiya bo‘limi 2022-yilning 25-maygacha Markaziy bank, Rossiya Moliya vazirligi va Rossiya milliy farovonlik jamg‘armasining qimmatli qog‘ozlari bo‘yicha to‘lovlarni qabul qilish uchun tranzaksiyalarni amalga oshirishga ruxsat beruvchi litsenziyani berdi. 

    Ammo bunday “imkoniyat”dan foydalanish mumkinmi yoki yo‘q hali noma’lum. 

    Fikrimcha, bunday maqsadlar uchun “muzlatilgan” aktivlardan foydalanishga ruxsat olish mumkin edi. Bundan-da yaxshirog‘i, kelishib olish ham mumkin edi, ammo bu yerda hammasini siyosiy qaror  hal qiladi, — deb hisoblaydi mutaxassis. 

    Oqibatlar 

    Hukumat va bank sektori uchun bo‘ladigan iqtisodiy oqibatlar uzoq muddatni ko‘zda tutadi: mamlakat defoltdan so‘ng ishonchsiz qarz oluvchiga aylanib, natijada tashqi qarzlar nafaqat hukumat, balki ma’lum kompaniyalar uchun ham “o‘ta yuqori” stavkalarni tashkil qiladi, deydi Yenikolopov. 

    Kompaniyalar xorijdan hech qanday kredit olmaydi. Biroq bu jarayon hozirning o‘zidan boshlanib bo‘lgan, barcha investitsiyalar tashqaridan to‘xtagan, – deb ta’kidlaydi u.

    Mutaxassisning fikriga ko‘ra, defolt sanksiyadan ko‘ra uzoqroq davom etuvchi oqibatlarni keltirib chiqaradi.

    Kross-defolt yuzaga kelsa, iqtisodiy nuqtayi nazardan vaziyatning o‘zgarishi amrimahol, deb davom ettiradi Dubinin. 

    Rossiya banklari bu holatda inqirozga uchramaydi – Markaziy bank ularning likvidligini saqlab qolish uchun qo‘ldan kelgan hamma narsani qiladi. 

    Rubl devalvatsiyasi allaqachon yuz berdi. Bundan keyin u davom etadi yoki regulyator kursni belgilab qo‘yadi. Keyinchalik inflyatsiya kuchayishi va budjet taqchilligi o‘sishi mumkin. Ammo 1998-yildagi kabi mislsiz oqibatlar kuzatilmaydi. Eng yomoni o‘tib ketdi, — deb davom ettiradi Markaziy bank sobiq rahbari. 

    Defoltning o‘zi hammasi tugadi degani emas, balki bor-yo‘g‘i yuridik tushuncha bo‘lib, emitent tomonidan obligatsiyalar chiqarilishining buzilishi, deydi yirik investitsiya kompaniyalaridan birida faoliyat yurituvchi tahlilchi ismini sir tutishlarini so‘rab.

    Defolt kross-defolt va kelgusi restrukturizatsiyaga olib keladi, ammo oqibatlarning qanday bo‘lishini oldindan aytish juda qiyin. Yevro obligatsiyalarni chiqarishning yarmidan ko‘pi – rossiyalik mahalliy egalar qo‘lida, deydi u.

    Ayni vaziyatning 1998-yildagidan farqi shundaki, Rossiya o‘z tashqi qarzlarini muntazam ravishda to‘lagan, defolt esa ichki majburiyatlarga kirgan, ammo hozirgi vaziyat aksincha tus olishi mumkin. 

    Bundan tashqari, ehtimoliy defolt sun’iy cheklovlar tufayli yuzaga keladi va bu faqat sanksiyalar natijasidir, deya davom etadi tahlilchi. 

    Shunday ekan, barcha iqtisodiy hodisalar bo‘lib o‘tdi. Bundan tashqari, 1998-yilning hozirgi vaziyatdan shunisi bilan ajralib turadiki, u paytda Rossiya dunyodan ajratilmagan va 2002-yilga keliboq u o‘z iqtisodiy ahvolini tiklab olgan edi. Hozirda esa bu jarayon anchayin ko‘p vaqtni talab etishi mumkin, — deb xulosa qiladi u. 

    Avvalroq Rossiyaning defolt bo‘lishi mumkin bo‘lgan uchta ssenariysi haqda xabar berilgan edi.

    16.03.2022, 20:20   Izoh (0)   43618
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Rossiya bug‘doy eksportini chekladi. Bu O‘zbekistonga qanday ta’sir qiladi?

    15.03.2022, 18:28

    “Biz uchun hozir yaxshi imkoniyat” — nima uchun va qanday O‘zbekiston rossiyalik IT-mutaxassislarni o‘ziga jalb qilishni boshladi?

    15.03.2022, 17:58

    Jahon oziq-ovqat tizimi barbod bo‘lish xavfi ostida — Bloomberg

    15.03.2022, 17:12

    Urush oqibatlari — dunyoda xalqaro parvozlar davomiyligi sezilarli oshdi

    14.03.2022, 21:25

    Rossiyaliklarning O‘zbekistonga ko‘chib o‘tishga bo‘lgan qiziqishi keskin oshdi

    14.03.2022, 19:28

    Xitoy Rossiyaning Markaziy Osiyodagi o‘rnini egallashi mumkin — TIME

    14.03.2022, 12:44
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    Sistit — bu uyat emas!


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    InfinBANK Visa Direct orqali xalqaro pul o‘tkazmalariga qo‘yilgan limitlarni oshirdi 


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi


    “Akkermann sement” xalqaro forumi: qurilish materiallari sohasidagi muammolar keng tahlil qilindi

     

    Tavsiya etamiz

    Hitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    YCHL. “PSJ” finalda “Inter” darvozasiga javobsiz 5 ta gol urib, chempionlikni qo‘lga kiritdi (video)

    Sport | 1 iyun, 07:59

    DNK orqali inson yuzini shakllantiruvchi texnologiya yaratildi

    Dunyo | 1 iyun, 07:30

    Toshkent viloyatidagi tezkor tadbirlarda qariyb 40 kg giyohvandlik vositasi, 30 dona qurol, 1,6 mingta tig‘li jism aniqlandi

    O‘zbekiston | 1 iyun, 06:20

    Nigeriyada suv toshqinlaridan halok bo‘lganlar 151 kishiga yetdi

    Dunyo | 1 iyun, 00:10

    BMT yadro agentligi: Eron uran zaxiralarini ko‘paytirmoqda

    Dunyo | 31 may, 23:50

    Jizzaxda 667 mln so‘mlik zargarlik buyumlarining noqonuniy savdosiga chek qo‘yildi

    O‘zbekiston | 31 may, 23:35

    Kelgusi hafta avvalida havo harorati 40 darajagacha ko‘tariladi

    O‘zbekiston | 31 may, 23:10

    Yomg‘ir suvini elektr energiyasiga aylantirish yo‘li topildi

    Dunyo | 31 may, 22:55
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.