O‘zbekistonda yo‘l belgilarini ishlab chiqishda “Avtoyo‘l” monopoliyasi bekor qilinadi

11-fevral kuni Shavkat Mirziyoyev boshchiligida o‘tkazilgan videoselektor yig‘ilishida respublika bo‘yicha mavjud 3 mingga yaqin chorrahada svetoforlarning “yagona egasi” yo‘qligi ko‘rsatib o‘tildi, deb xabar beradi prezident matbuot kotibi Sherzod Asadov.

“Qaysi viloyat hokimi yoki ichki ishlar boshlig‘i ushbu korxonalarni borib, ularning muammolari bilan qiziqqan? Afsuski, hech kim”, — degan prezident yig‘ilishda. Respublika bo‘yicha mavjud 3 mingga yaqin chorrahada svetoforlarning “yagona egasi” yo‘qligi ko‘rsatib o‘tilgan.

Endi viloyat va tuman markazlaridagi yo‘l belgilari va ko‘rsatkichlari, svetoforlar, yoritgichlar o‘rnatish, yo‘l chiziqlar chizish, piyoda o‘tish joylarini belgilash, umuman yo‘l harakati vositalarini tartibga solishga Yo‘l harakati xavfsizligi tizimi mas’ul bo‘ladi. Sohadagi korxonalar hokimliklardan hududiy YXHBlarga o‘tkaziladi. O‘tkazishdan oldin viloyat hokimlariga korxonalarni texnika bilan ta’minlash topshirilgan.

Shuningdek, 2023-yil yakuniga qadar ushbu xizmatlar uchun autsorsingga ham yo‘l ochiladi, ya’ni raqobat bo‘ladi.

Bu boradagi ishlarni moliyalashtirish uchun YXHB tizimida “Xavfsiz yo‘l va xavfsiz piyoda” respublika va viloyat jamg‘armalari tashkil etilishi ma’lum qilingan. Jamg‘armalar har yili kamida 400 milliard so‘m tushadigan aniq manbalarga ega bo‘ladi.

Davlat rahbari misol tariqasida Farg‘ona viloyati tajribasini ko‘rsatib o‘tgan. Viloyat budjetidan 24 milliard so‘m ajratilib, 125 kilometr yo‘llarga yoritgich va nur qaytaruvchi vositalar, 24 ta piyoda yo‘laklariga svetofor, 107 tasiga “sun’iy do‘ngliklar” o‘rnatilgan. Natijada viloyatda umumiy avariyalar 31 foizga, o‘lim bilan bog‘liq holatlar 21 foizga, piyodalar ishtirokidagi hodisalar 37 foizga kamaygan.

Viloyat, tuman va shahar hokimlariga ichki ishlar boshliqlari bilan birga muammoli joylar, “avariya o‘choqlari”dan kelib chiqib, ularni bartaraf etish bo‘yicha oylik va choraklik manzilli dasturlarni ishlab chiqish vazifasi qo‘yilgan.

Ta’kidlanishicha, yo‘llardagi mavjud 400 mingta yo‘l belgilari va ko‘rsatkichlarining yarmi talabga javob bermaydi. Misol uchun, birgina Toshkent shahrida 15 mingta yo‘l belgilari yetishmaydi, 22 mingtasini yangilash talab etiladi.

Shuningdek, respublika bo‘yicha yo‘l belgilari va ko‘rsatkichlarini ishlab chiqaradigan 1 dona korxona (“Avtoyo‘l”ga qarashli “Avtoyo‘l belgi” korxonasi) mavjud bo‘lib, uning quvvatlari ehtiyojning 20 foizini ham qoplamaydi. Har bir viloyat hokimligida 1 tadan yo‘l belgilari va ko‘rsatkichlari, svetoforlar o‘rnatish, yo‘l chiziqlari chizishga mas’ul korxona bo‘lgani bilan ularning 80 foiz texnikasi eskirgan yoki yaroqsiz holda.

Yig‘ilishda Yunusobodning Yunus-ota ko‘chasida 2020-yilda 4 ta avtohalokat sodir bo‘lgan bo‘lsa, 1 dona svetofor o‘rnatish orqali 2021-yilda birorta avariya bo‘lmagani, Kichik halqa yo‘lining Lak-bo‘yoq korxonasi qarshisida qarama-qarshi yo‘lni ajratuvchi to‘siq o‘rnatish orqali avariyalarga barham berilgani misol qilib keltirilgan.

“Mana sizga ilmiy yondashuv va oddiy tahlil bilan yechim”, — dey di davlat rahbari. Poytaxt va yirik shaharlardagi markaziy ko‘chalarda tezlik cheklovlarini ilmiy asoslanib belgilash lozimligi qayd etilgan. Jumladan, maktab va bog‘chalar oldida tezlik 30 kilometrdan oshmasligi shart. Ayrim gavjum ko‘chalarda esa hozirgi 70 kilometr soatdan 60 kilometrgacha tushirish zarurati borligi ko‘rsatib o‘tilgan.