• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12413.79
    • RUB154.86
    • EUR14468.27
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +25°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Moliya

    UzAuto Motors va boshqa korxonalar aksiyalarini IPO’da kimlar va qanday qilib sotib olishi mumkin bo‘ladi?

    Kuni kecha IPO orqali bir qancha yirik korxonalar sotuvga qo‘yilishi ma’lum bo‘ldi. Ularning orasida UzAuto Motors ham bor.

    Foto: “Huquqiy axborot” kanali

    Foto: “Huquqiy axborot” kanali

    IPO (Initial Public Offering) — birlamchi ommaviy taklif, aksiyalarni fond bozori orqali sotish jarayoni. Bu korxona uchun nafaqat pul jalb qilish, balki yangi bosqichga ko‘tarilib, ommaviy va shaffof bo‘lish yo‘li dir. IPO’dan keyin deyarli barcha narsa o‘zgaradi — hisobot shakllaridan tortib rivojlanish rejalarigacha.

    UzAuto Motors’ning IPO bilan bog‘liq rejalari birinchi marta 2020-yil boshida ma’lum bo‘lgandi. Kompaniya o‘shanda tayyorgarlik jarayoni, taxminan, 1,5–2 yil davom etishini aytgan. Aksiyalarni mahalliy va eng yirik xalqaro fond birjalariga joylashtirish rejalashtirilgani haqida xabar berilgandi.

    Hozirda kompaniyaning yagona egasi davlat hisoblanadi — UzAuto Motors 100 foiz “Uzavtosanoat” aksiyadorlik jamiyatiga tegishli, u esa o‘z navbatida 100 foiz Davlat aktivlarini boshqarish agentligi ixtiyorida.

     

    Oldinda hali IPO muddati va aniq shartlariga oydinlik kiritib olish vazifasi turibdi, lekin bu tajriba O‘zbekistonga mutlaqo yot emas.

    Mamlakat tarixidagi birinchi IPO 2018-yilda “Kvars” shisha zavodi aksiyalari sotuvga qo‘yilishi bilan bo‘lgan. O‘shanda sotuvga qo‘yilgan aksiyalar umumiy hajmining 54 foizi sotilib, kompaniya 7,5 mlrd so‘mdan ortiq sarmoya jalb qilgandi.

    2019-yilda yana bir IPO bo‘lib o‘tdi — bu safar o‘zbekistonliklar plastmassa mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi eng yirik korxona “Jizzax Plastmassa” aksiyalarini sotib olish imkoniyatiga ega bo‘lishdi.

    Nima uchun davlat yirik kompaniyalarni sotuvga qo‘yadi?

    Ustuvor maqsadlardan biri — korxonalarning davlat moliyasiga qaramligini kamaytirish, kompaniyalar rivoji uchun pul mablag‘larini jalb qilish, kapital bozorini rivojlantirish.

    O‘zbekiston bozori IPO’ga tayyor. Biz infratuzilmaviy, texnik va huquqiy mexanizmlarni ishlab chiqdik. Bundan tashqari investorlar ham katta qiziqish bildirmoqda. Agar siz aksiyalar paketini bosqichma-bosqich sotuvga qo‘yib borsangiz, bu sizga korxonalarni rivojlantirish uchun bo‘sh mablag‘larni iqtisodiy muammolarga jalb qilish imkonini beradi, — degan edi 2019-yilda Kapital bozorini rivojlantirish agentligi vakillari (hozirda bunga Moliya vazirligi javobgar).

    IPO o‘tkazish — xususiylashtirish usullaridan biri. So‘nggi yillarda hukumat kompaniyalarni kimoshdi savdosi va arizalar qabul qilish yo‘li bilan sotish orqali iqtisodiyotdagi ishtirokini kamaytirishga harakat qilmoqda.

    Avvalroq “Daryo” so‘nggi yillarda birgina Toshkentning o‘zida bir qancha yirik kompaniya va binolar, jumladan, “O‘zbekiston” mehmonxonasi, Coca-Cola, DXX sobiq binosi va boshqalar sotilgani haqida xabar bergandi.

    IPO vaqtida kompaniya aksiyalarini kimlar sotib olishi mumkin?

    Qoidaga ko‘ra istalgan kishi sotib olishi mumkin. Misol uchun, “Kvars” IPO’si vaqtida 3305 kishi kompaniyaning yangi aksiyadorlariga aylangan.

    Aksiyalarning katta qismini ushbu korxona joylashgan Farg‘ona viloyati aholisi sotib olgan. Ular umumiy qiymati 5 mlrd so‘mdan ortiq 1,7 millionta qimmatli qog‘ozlarni xarid qilgan. Toshkent ikkinchi o‘rinni egallagan — o‘shanda poytaxtliklar tomonidan salkam 2 mlrd so‘mga 655 ming aksiya qog‘ozlari sotib olingan.

    Xarid qilish birjada brokerlar orqali amalga oshiriladi. Sotuvga qo‘yishdan avval kompaniya odatda road-show uyushtirib, o‘zi haqida, shuningdek, yutuqlari, muvaffaqiyatlari va rejalari to‘g‘risida hikoya qilib berish asnosidagi bir qator sayohatlar va tadbirlarni o‘tkazadi. Bunday tadbirlar davomida aksiyalarni sotib olishga ariza topshirish ham mumkin.

    Aksiyalarni nima qilsa bo‘ladi

    IPO’da kompaniya aksiyalarini sotib olgan shaxs aksiyadorga aylanib, kompaniya ulushiga egalik qiladi. U dividendlar (kompaniya foydasining bir qismi) olish huquqiga ega bo‘ladi.

     

    Biroq masalaning boshqa jihatini ham ko‘zdan qochirmaslik kerak. Arizalarni yig‘ish jarayonida obunalar soni oshib ketishi mumkin — bu vaziyat aksiyalarga bo‘lgan talab taklifdan ko‘ra ortib ketganligini anglatadi. U holda qimmatli qog‘ozlar narxi ham oshishi mumkin.

    Murojaatlar ko‘pligi sababli broker ariza qanoatlantira olmasligi yoki qisman qanoatlantira olmasligi ehtimoli mavjud.

    Bundan tashqari, aksiyalarni IPO bosqichida sotib olish xavfning oshishi bilan bog‘liq. Kompaniya tomonidan joylashtirishdan avval belgilangan aksiya narxi juda yuqori bo‘lib chiqishi mumkin — ochiq savdo boshlanganidan so‘ng sezilarli darajada tushadi.

    Ushbu pasayishdan keyin o‘sish kuzatilishi yoki kuzatilmasligi kompaniyaning keyingi harakatlariga va o‘z faoliyatini qanday olib borishiga bog‘liq.

    18.01.2022, 20:10   Izoh (0)   17032
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    O‘zbekistonda oltinni qanday sotib olish mumkin va 2022-yilda bu yaxshi investitsiya bo‘la oladimi?

    11.01.2022, 20:18

    Qarzlar hajmining tez sur’atda o‘sishi O‘zbekiston iqtisodiyotiga xavf tug‘dirishi aytildi

    10.01.2022, 18:59
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “Trastbank” kichik biznesni rivojlantirish uchun 1 mlrd so‘mgacha kredit taklif etadi


    Universalbank o‘zini o‘zi band qilgan fuqarolar uchun yangi “Mikrokredit 300 ”ni ishga tushirdi 


    BI Group O‘zbekistonda turar joy binosining zilzilabardoshligini ochiq sinovdan muvaffaqiyatli o‘tkazdi


    Kelajak – bugungi qilgan harakatingiz samarasidir. O‘zingizga ishonch esa har qanday yutug‘ingizning boshlanishi 


    Imzo Glass mahsulotlari Buyuk Britaniyaga eksportga yuborildi


    Pepsi Taste Challenge 2025: Pepsi yana oldinda — O‘zbekistonda 59,28% ovozga sazovor bo‘ldi 


    Mobiuz Andijon, Namangan va Farg‘ona viloyatlarida 5G ning yangi imkoniyatlarini ochmoqda


    HONOR talabalarni qo‘llab-quvvatlovchi aksiyani e’lon qildi 


    Smart Business O‘zbekistonda UZCARD va Humo kartalarini qabul qilish uchun yagona yechimni taqdim etadi 


    UZTELECOM simli internetni modernizatsiya qilmoqda: abonentlar GPON va FTTx orqali 100 Mbit/s dan yuqori tezlikka ega bo‘ladilar


    Accor Toshkentda Swissôtel Tashkent ochilishini nishonlamoqda, shveysariya uslubidagi hashshamatni O‘zbekiston poytaxtiga olib kelmoqda


    Uzbekistan Airways bilan Istanbulga foydali parvoz qiling!


    “Biznesni rivojlantirish banki” 1 trln 273 mlrd so‘mlik ipoteka krediti ajratdi


    HAVAL O‘zbekistonda yangi modellarni namoyish etdi: HAVAL H6 Facelift va HAVAL H9 taqdimot kechasi


    Kapitalbank va Korporativ sport assotsiatsiyasi hamkorlik memorandumini imzoladi

     

    Tavsiya etamiz

    Yahudiylarning “Tarixiy vatan” va “Buyuk Isroil” haqidagi puch da’volari: Falastin aslida kimga tegishli?

    23 avgust, 13:22

    “Rusning sharmandali blitskrigi”. Urush taqdirini belgilab bergan Kiyev jangi qanday yakunlangan edi?

    22 avgust, 20:08

    Islom Karimovning sobiq matbuot kotibi “Otamdan qolgan dalalar” filmi taqiqlanish sababini oshkor qildi

    21 avgust, 11:58

    Turkiyada oyoq suyaklarini sindirib, bo‘yni o‘stirish operatsiyasi ommalashmoqda (foto)

    21 avgust, 11:52
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    NASA hamkorligida yaratilgan sun’iy intellekt Quyoshdagi chaqnashlarni 2 soat oldin prognoz qila oladi

    Dunyo | 23 avgust, 22:50

    “AQSH bosimiga qarshi birdammiz”: Xitoy Hindistonni qo‘llab-quvvatladi

    Dunyo | 23 avgust, 22:10

    Superliga. “Nasaf” “Surxon”dan ustun keldi, “OKMK” “Xorazm” darvozasiga 3 ta gol kiritdi

    Sport | 23 avgust, 21:50

    Xitoyda ko‘prik qulashi oqibatida 12 nafar ishchi halok bo‘ldi (video)

    Dunyo | 23 avgust, 21:35

    Rauf Parfi, Muhammad Yusuf va boshqa marhum ijodkorlar ordenlar bilan mukofotlandi

    O‘zbekiston | 23 avgust, 21:11

    Muftiy Nuriddin Xoliqnazarov “Oliy darajali imom Buxoriy” ordeni bilan taqdirlandi

    O‘zbekiston | 23 avgust, 20:46

    Ispaniyadagi plyajlar zaharli va noyob shilliqqurt sabab yopildi

    Dunyo | 23 avgust, 20:10
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.