• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12559.26
    • RUB160.17
    • EUR14413.01
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +36°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Молия

    UzAuto Motors ва бошқа корхоналар акцияларини IPO’да кимлар ва қандай қилиб сотиб олиши мумкин бўлади?

    Куни кеча IPO орқали бир қанча йирик корхоналар сотувга қўйилиши маълум бўлди. Уларнинг орасида UzAuto Motors ҳам бор.

    Фото: «Ҳуқуқий ахборот» канали

    Фото: «Ҳуқуқий ахборот» канали

    IPO (Initial Public Offering) — бирламчи оммавий таклиф, акцияларни фонд бозори орқали сотиш жараёни. Бу корхона учун нафақат пул жалб қилиш, балки янги босқичга кўтарилиб, оммавий ва шаффоф бўлиш йўли дир. IPO’дан кейин деярли барча нарса ўзгаради — ҳисобот шаклларидан тортиб ривожланиш режаларигача.

    UzAuto Motors’нинг IPO билан боғлиқ режалари биринчи марта 2020 йил бошида маълум бўлганди. Компания ўшанда тайёргарлик жараёни, тахминан, 1,5–2 йил давом этишини айтган. Акцияларни маҳаллий ва энг йирик халқаро фонд биржаларига жойлаштириш режалаштирилгани ҳақида хабар берилганди.

    Ҳозирда компаниянинг ягона эгаси давлат ҳисобланади — UzAuto Motors 100 фоиз «Узавтосаноат» акциядорлик жамиятига тегишли, у эса ўз навбатида 100 фоиз Давлат активларини бошқариш агентлиги ихтиёрида.

     

    Олдинда ҳали IPO муддати ва аниқ шартларига ойдинлик киритиб олиш вазифаси турибди, лекин бу тажриба Ўзбекистонга мутлақо ёт эмас.

    Мамлакат тарихидаги биринчи IPO 2018 йилда «Кварц» шиша заводи акциялари сотувга қўйилиши билан бўлган. Ўшанда сотувга қўйилган акциялар умумий ҳажмининг 54 фоизи сотилиб, компания 7,5 млрд сўмдан ортиқ сармоя жалб қилганди.

    2019 йилда яна бир IPO бўлиб ўтди — бу сафар ўзбекистонликлар пластмасса маҳсулотларини ишлаб чиқарувчи энг йирик корхона «Жиззах Пластмасса» акцияларини сотиб олиш имкониятига эга бўлишди.

    Нима учун давлат йирик компанияларни сотувга қўяди?

    Устувор мақсадлардан бири — корхоналарнинг давлат молиясига қарамлигини камайтириш, компаниялар ривожи учун пул маблағларини жалб қилиш, капитал бозорини ривожлантириш.

    Ўзбекистон бозори IPO’га тайёр. Биз инфратузилмавий, техник ва ҳуқуқий механизмларни ишлаб чиқдик. Бундан ташқари инвесторлар ҳам катта қизиқиш билдирмоқда. Агар сиз акциялар пакетини босқичма-босқич сотувга қўйиб борсангиз, бу сизга корхоналарни ривожлантириш учун бўш маблағларни иқтисодий муаммоларга жалб қилиш имконини беради, — деган эди 2019 йилда Капитал бозорини ривожлантириш агентлиги вакиллари (ҳозирда бунга Молия вазирлиги жавобгар).

    IPO ўтказиш — хусусийлаштириш усулларидан бири. Сўнгги йилларда ҳукумат компанияларни кимошди савдоси ва аризалар қабул қилиш йўли билан сотиш орқали иқтисодиётдаги иштирокини камайтиришга ҳаракат қилмоқда.

    Аввалроқ «Дарё» сўнгги йилларда биргина Тошкентнинг ўзида бир қанча йирик компания ва бинолар, жумладан, «Ўзбекистон» меҳмонхонаси, Coca-Cola, ДХХ собиқ биноси ва бошқалар сотилгани ҳақида хабар берганди.

    IPO вақтида компания акцияларини кимлар сотиб олиши мумкин?

    Қоидага кўра исталган киши сотиб олиши мумкин. Мисол учун, «Кварц» IPO’си вақтида 3305 киши компаниянинг янги акциядорларига айланган.

    Акцияларнинг катта қисмини ушбу корхона жойлашган Фарғона вилояти аҳолиси сотиб олган. Улар умумий қиймати 5 млрд сўмдан ортиқ 1,7 миллионта қимматли қоғозларни харид қилган. Тошкент иккинчи ўринни эгаллаган — ўшанда пойтахтликлар томонидан салкам 2 млрд сўмга 655 минг акция қоғозлари сотиб олинган.

    Харид қилиш биржада брокерлар орқали амалга оширилади. Сотувга қўйишдан аввал компания одатда road-show уюштириб, ўзи ҳақида, шунингдек, ютуқлари, муваффақиятлари ва режалари тўғрисида ҳикоя қилиб бериш асносидаги бир қатор саёҳатлар ва тадбирларни ўтказади. Бундай тадбирлар давомида акцияларни сотиб олишга ариза топшириш ҳам мумкин.

    Акцияларни нима қилса бўлади

    IPO’да компания акцияларини сотиб олган шахс акциядорга айланиб, компания улушига эгалик қилади. У дивидендлар (компания фойдасининг бир қисми) олиш ҳуқуқига эга бўлади.

     

    Бироқ масаланинг бошқа жиҳатини ҳам кўздан қочирмаслик керак. Аризаларни йиғиш жараёнида обуналар сони ошиб кетиши мумкин — бу вазият акцияларга бўлган талаб таклифдан кўра ортиб кетганлигини англатади. У ҳолда қимматли қоғозлар нархи ҳам ошиши мумкин.

    Мурожаатлар кўплиги сабабли брокер ариза қаноатлантира олмаслиги ёки қисман қаноатлантира олмаслиги эҳтимоли мавжуд.

    Бундан ташқари, акцияларни IPO босқичида сотиб олиш хавфнинг ошиши билан боғлиқ. Компания томонидан жойлаштиришдан аввал белгиланган акция нархи жуда юқори бўлиб чиқиши мумкин — очиқ савдо бошланганидан сўнг сезиларли даражада тушади.

    Ушбу пасайишдан кейин ўсиш кузатилиши ёки кузатилмаслиги компаниянинг кейинги ҳаракатларига ва ўз фаолиятини қандай олиб боришига боғлиқ.

    18.01.2022, 20:10   Изоҳ (0)   16921
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Ўзбекистонда олтинни қандай сотиб олиш мумкин ва 2022 йилда бу яхши инвестиция бўла оладими?

    11.01.2022, 20:18

    Қарзлар ҳажмининг тез суръатда ўсиши Ўзбекистон иқтисодиётига хавф туғдириши айтилди

    10.01.2022, 18:59
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    “Moody’s Ratings” халқаро рейтинг агентлиги “Ўзбекинвест” компанияси рейтинги прогнозини “Ба2”- “ижобий” даражагача кўтарди


    “Ўзбекинвест” EISК АЖ ва Словакиянинг EXIMBANKА СР ўртасида ҳамкорлик тўғрисида битим имзоланди


    Paynet хизматлари энди Kapitalbank банкоматларида мавжуд


    "Эcо Expo Central Асиа 2025" доирасида халқаро экологик ташаббуслар бирлашмоқда


    Moody’s “Бизнесни ривожлантириш банки” рейтингларини “салбий”дан “барқарор”га ўзгартирди


    Ўзбекистон терма жамоасининг дунёдаги энг йирик спорт тадбирига чиқиши Kia брендининг мавқеини янада мустаҳкамлашга хизмат қилади 


    Бухоро, Ғиждувон, зиндон, мисвок ва мадраса – 100 саволга 1 жавоб


    AKFA Group “AKFA Medline Social” номли тиббий стартап қурилишини бошланганини эълон қилди 


    TBC Bank ва Баҳодир Жалолов фирибгарларга қарши жангга чиқди 


    Uzbekistan Airways Сеулга кунлик авиақатновларни таклиф қилади


    “Микрокредитбанк” АТБ IX Германия-Ўзбекистон бизнес форуми доирасида ОДДО БҲФ банк билан 50 миллион долларлик шартнома имзолади


    Технологиянинг янги босқичи — HUAWEI Мате ХТ ва HUAWEI Мате 70 Про билан танишинг


    Инвестиция нима ва у инсонларга нима учун керак?


    InfinBank пул ўтказмалари географиясини кенгайтирмоқда


    InfinBANK томонидан ХИСМК линияси бўйича тақдим этилаётган исломий молиялаштириш – бизнесни ривожлантириш учун ишончли ечим 

     

    Тавсия этамиз

    Вашингтон Теҳронга қарши ҳарбий кампаниядан Хитой ва Россияни жиловлашда фойдаланмоқчими? Минтақамизни нималар кутади?

    19 июн, 22:05

    Челябинскка қулаган метеорит — 540 килоли осмон жисми қандай топилган эди?

    19 июн, 13:31

    Қарийб ярим асрлик меҳнат ёхуд Эронни нима ракета державасига айлантирди?

    18 июн, 20:05

    Раддияга раддия: “Юксалиш” ҳаракати ва “Ўзсувтаъминот” АЖ бир-бирини ёлғон маълумот тарқатишда айбламоқда

    17 июн, 00:10
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    “Олтин тўп” учун асосий даъвогар номи ўзгарди — ТNТ Sports

    Спорт | 22 июн, 20:20

    АҚШ Эроннинг эҳтимолий жавоб ҳужумига тайёрланмоқда — NBC

    Дунё | 22 июн, 20:02

    Қозоғистонда самолёт қулаб тушди. Қурбонлар бор  

    Қозоғистон | 22 июн, 19:48

    Медведев бир қатор давлатлар Эронга “ядровий ўқ-дорилар” беришга тайёрлигини айтди

    Дунё | 22 июн, 18:19

    “Қўшнилар” баҳси, бразилияликлар ҳиссаси ва йирик ҳисобдаги ғалаба: “Навбаҳор” ва “ОКМК” ўйинидан фотогалерея

    Спорт | 22 июн, 18:00

    Сурияда Башар Асаднинг амакиваччаси қўлга олинди

    Дунё | 22 июн, 17:31

    Ҳусийлар АҚШнинг Эронга ҳужуми сабаб урушга қўшилганини эълон қилди

    Дунё | 22 июн, 16:55

    Эрон ядровий объектларига зарба: етакчилар қандай фикрда?

    Дунё | 22 июн, 16:24
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.