• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12939.93
    • RUB162.03
    • EUR14725.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +15°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Молия

    UzAuto Motors ва бошқа корхоналар акцияларини IPO’да кимлар ва қандай қилиб сотиб олиши мумкин бўлади?

    Куни кеча IPO орқали бир қанча йирик корхоналар сотувга қўйилиши маълум бўлди. Уларнинг орасида UzAuto Motors ҳам бор.

    Фото: «Ҳуқуқий ахборот» канали

    Фото: «Ҳуқуқий ахборот» канали

    IPO (Initial Public Offering) — бирламчи оммавий таклиф, акцияларни фонд бозори орқали сотиш жараёни. Бу корхона учун нафақат пул жалб қилиш, балки янги босқичга кўтарилиб, оммавий ва шаффоф бўлиш йўли дир. IPO’дан кейин деярли барча нарса ўзгаради — ҳисобот шаклларидан тортиб ривожланиш режаларигача.

    UzAuto Motors’нинг IPO билан боғлиқ режалари биринчи марта 2020 йил бошида маълум бўлганди. Компания ўшанда тайёргарлик жараёни, тахминан, 1,5–2 йил давом этишини айтган. Акцияларни маҳаллий ва энг йирик халқаро фонд биржаларига жойлаштириш режалаштирилгани ҳақида хабар берилганди.

    Ҳозирда компаниянинг ягона эгаси давлат ҳисобланади — UzAuto Motors 100 фоиз «Узавтосаноат» акциядорлик жамиятига тегишли, у эса ўз навбатида 100 фоиз Давлат активларини бошқариш агентлиги ихтиёрида.

     

    Олдинда ҳали IPO муддати ва аниқ шартларига ойдинлик киритиб олиш вазифаси турибди, лекин бу тажриба Ўзбекистонга мутлақо ёт эмас.

    Мамлакат тарихидаги биринчи IPO 2018 йилда «Кварц» шиша заводи акциялари сотувга қўйилиши билан бўлган. Ўшанда сотувга қўйилган акциялар умумий ҳажмининг 54 фоизи сотилиб, компания 7,5 млрд сўмдан ортиқ сармоя жалб қилганди.

    2019 йилда яна бир IPO бўлиб ўтди — бу сафар ўзбекистонликлар пластмасса маҳсулотларини ишлаб чиқарувчи энг йирик корхона «Жиззах Пластмасса» акцияларини сотиб олиш имкониятига эга бўлишди.

    Нима учун давлат йирик компанияларни сотувга қўяди?

    Устувор мақсадлардан бири — корхоналарнинг давлат молиясига қарамлигини камайтириш, компаниялар ривожи учун пул маблағларини жалб қилиш, капитал бозорини ривожлантириш.

    Ўзбекистон бозори IPO’га тайёр. Биз инфратузилмавий, техник ва ҳуқуқий механизмларни ишлаб чиқдик. Бундан ташқари инвесторлар ҳам катта қизиқиш билдирмоқда. Агар сиз акциялар пакетини босқичма-босқич сотувга қўйиб борсангиз, бу сизга корхоналарни ривожлантириш учун бўш маблағларни иқтисодий муаммоларга жалб қилиш имконини беради, — деган эди 2019 йилда Капитал бозорини ривожлантириш агентлиги вакиллари (ҳозирда бунга Молия вазирлиги жавобгар).

    IPO ўтказиш — хусусийлаштириш усулларидан бири. Сўнгги йилларда ҳукумат компанияларни кимошди савдоси ва аризалар қабул қилиш йўли билан сотиш орқали иқтисодиётдаги иштирокини камайтиришга ҳаракат қилмоқда.

    Аввалроқ «Дарё» сўнгги йилларда биргина Тошкентнинг ўзида бир қанча йирик компания ва бинолар, жумладан, «Ўзбекистон» меҳмонхонаси, Coca-Cola, ДХХ собиқ биноси ва бошқалар сотилгани ҳақида хабар берганди.

    IPO вақтида компания акцияларини кимлар сотиб олиши мумкин?

    Қоидага кўра исталган киши сотиб олиши мумкин. Мисол учун, «Кварц» IPO’си вақтида 3305 киши компаниянинг янги акциядорларига айланган.

    Акцияларнинг катта қисмини ушбу корхона жойлашган Фарғона вилояти аҳолиси сотиб олган. Улар умумий қиймати 5 млрд сўмдан ортиқ 1,7 миллионта қимматли қоғозларни харид қилган. Тошкент иккинчи ўринни эгаллаган — ўшанда пойтахтликлар томонидан салкам 2 млрд сўмга 655 минг акция қоғозлари сотиб олинган.

    Харид қилиш биржада брокерлар орқали амалга оширилади. Сотувга қўйишдан аввал компания одатда road-show уюштириб, ўзи ҳақида, шунингдек, ютуқлари, муваффақиятлари ва режалари тўғрисида ҳикоя қилиб бериш асносидаги бир қатор саёҳатлар ва тадбирларни ўтказади. Бундай тадбирлар давомида акцияларни сотиб олишга ариза топшириш ҳам мумкин.

    Акцияларни нима қилса бўлади

    IPO’да компания акцияларини сотиб олган шахс акциядорга айланиб, компания улушига эгалик қилади. У дивидендлар (компания фойдасининг бир қисми) олиш ҳуқуқига эга бўлади.

     

    Бироқ масаланинг бошқа жиҳатини ҳам кўздан қочирмаслик керак. Аризаларни йиғиш жараёнида обуналар сони ошиб кетиши мумкин — бу вазият акцияларга бўлган талаб таклифдан кўра ортиб кетганлигини англатади. У ҳолда қимматли қоғозлар нархи ҳам ошиши мумкин.

    Мурожаатлар кўплиги сабабли брокер ариза қаноатлантира олмаслиги ёки қисман қаноатлантира олмаслиги эҳтимоли мавжуд.

    Бундан ташқари, акцияларни IPO босқичида сотиб олиш хавфнинг ошиши билан боғлиқ. Компания томонидан жойлаштиришдан аввал белгиланган акция нархи жуда юқори бўлиб чиқиши мумкин — очиқ савдо бошланганидан сўнг сезиларли даражада тушади.

    Ушбу пасайишдан кейин ўсиш кузатилиши ёки кузатилмаслиги компаниянинг кейинги ҳаракатларига ва ўз фаолиятини қандай олиб боришига боғлиқ.

    18.01.2022, 20:10   Изоҳ (0)   16853
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Ўзбекистонда олтинни қандай сотиб олиш мумкин ва 2022 йилда бу яхши инвестиция бўла оладими?

    11.01.2022, 20:18

    Қарзлар ҳажмининг тез суръатда ўсиши Ўзбекистон иқтисодиётига хавф туғдириши айтилди

    10.01.2022, 18:59
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    “Akkermann цемент” халқаро форуми: қурилиш материаллари соҳасидаги муаммолар кенг таҳлил қилинди


    Тармоқда болалар хавфсизлиги : Octobankдан маслаҳатлар


    Оқтепа Лавашдан “Кулгили нархлар”: севимли таомлар — ҳар бир позиция 10 мингдан 20 минг сўмгача бўлган махсус нархларда


    Илғор қурилиш технологиялари асосида қад ростлаётган Қуйи Чотқол ГЭС


    Acıbadem шифохоналар тармоғида қон касалликларини замонавий даволаш усуллари: лейкоз ва бошқа касалликлар


    Kapitalbank ходимларининг рақамли кўникмаларини ривожлантирмоқда 


    APEX BANK Тошкентда Бош офис ва Марказий сотув офисини очди


    ANORBANK Хусусий секторни ривожлантириш бўйича Ислом корпорацияси билан 10 миллион АҚШ долларига тенг келишув имзолади


    Centrum Air Истанбул ва Ўзбекистоннинг уч шаҳри ўртасида тўғридан-тўғри рейсларни йўлга қўймоқда


    Ипотека Банк OTP Group ўзини ўзи банд қилганларга янги ипотека дастурини ишга туширди: ҳужжатларсиз, асаббузарликсиз, самарали натижалар билан


    Энг чуқур ғор, энг баланд кўприк ва энг сирли маскан – Наманганга борамиз


    UZTELECOM 10 Гбит/с тезликдаги уй интернетини фойдаланувчиларга тақдим этди


    InfinBANK Visa Direct орқали халқаро пул ўтказмаларига қўйилган лимитларни оширди 


    Жамғармалар билан қандай ишлаш зарур: банк омонатлари, акциялар ёки инвестицион пакетлар? (давоми)


    ZTE корхонаси GSMA М360 Евросиё форумида суний интеллект рақамли иқтисодиёт ривожига қўшаётган ҳиссаси ҳақида маълумот берди

     

    Тавсия этамиз

    Будапешт фасадлари: санъат кўчада яшайди (фото)

    27 май, 10:00

    Гестапо ва КГБ хизматида бўлган бухоролик “штирлиц”

    26 май, 19:00

    Аёл овчилардан илғор самолётларга қадар — Украина рус Shahed’ларини қандай овлайди?

    19 май, 20:10

    “Ленд-Лиз” ёрдами совға бўлмаган — Британия иккинчи жаҳон урушида берилган ёрдамни қандай қайтарган эди?

    19 май, 15:00
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Йил бошидан буён чегарадан қарийб 40 кг заргарлик буюмларининг ноқонуний олиб ўтилишига чек қўйилди – Божхона қўмитаси

    Ўзбекистон | 27 май, 22:05

    Назорат кучайса, меҳр камаядими? Олимлар қаттиққўл оналар фарзандига қандай таъсир қилишини аниқлади

    Аёллар саҳифаси | 27 май, 21:40

    Янгийўл тумани ва Янги Тошкент яқинида йирик юк станциялари барпо этилиши кутилмоқда

    Ўзбекистон | 27 май, 21:39

    Ўзбекистон Суперкубоги. “Насаф” пенальтидан урилган гол эвазига “Андижон”ни мағлуб этди

    Спорт | 27 май, 21:38

    Ўзбекистонда Яшил иқлим жамғармасининг минтақавий ваколатхонаси очилиши мумкин

    Ўзбекистон | 27 май, 21:25

    Тошкент вилоятида 22 ёшли қизни Россияга фоҳишалик учун олиб кетаётган аёл ушланди

    Ўзбекистон | 27 май, 21:10

    Ўзбекистонда беш йилда йирик сув иншоотлари ва магистрал қувурларга “ақлли” ҳисоблагич тизими ўрнатилади

    Ўзбекистон | 27 май, 20:55

    Наполеон Бонапартнинг қиличи Париждаги аукционда 4,7 млн еврога сотилди

    Лайфстайл | 27 май, 20:45
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.