Niderlandiyada “suitsid uchun kukun”ni sotishda ayblanayotgan 28 yoshli Aleks S. (to‘liq ismi oshkor etilmagan) ustidan sud boshlandi. Sudning birinchi kunida ayblovchi tomon ushbu kukunni sotib olgan 33 kishi vafot etganini ma’lum qilgan. Ularning kamida 15 nafari aynan mazkur kukun sabab vafot etgan, deb xabar beradi Meduza.
Aleks S. 2021-yilning iyulida qo‘lga olingan. U Niderlandiyada 2013-yili asos solingan “So‘nggi iroda jarmiyati” a’zosi hisoblanadi. Ushbu jamiyat a’zolari voyaga yetgan insonlarning yengil va og‘riqsiz, shuningdek, boshqa inson yordamida o‘z joniga qasd qilish borasidagi huquqining tarafdorlaridir. Niderlandiyada 2002-yildan boshlab davolab bo‘lmas kasallikka chalingan insonlarning evtanaziyasiga va o‘z joniga qasd qilishda assistentlik uchun ruxsat berilgan, ammo buni faqatgina shifokorlar qat’iy qoidalar asosida amalga oshirishi kerak. Agarda o‘z joniga qasd qilishda oddiy inson yordam ko‘rsatsa, uning harakatlari jinoyat hisoblanadi va u uch yilgacha ozodlikdan mahrum etilishi mumkin.
2017-yili “So‘nggi iroda jamiyati” o‘z joniga qasd qilishga mos keladigan dori vositasini topganini ma’lum qilgan. OAVlarda unga “suitsid kukuni” yoki “agent X” deya ta’rif berilgan. Uning narxi 10 yevrodan arzonroq va u ichilganidan keyin bir soat ichida ta’sir ko‘rsatadi. Ta’kidlanishicha, uni ichgan bemor og‘riq his qilmaydi. Jamiyat o‘z ishtirokchilariga bu haqda ma’lumot berishi va bu qonunlarni buzish hisoblanmasligini bildirgan. Ammo keyinroq “So‘nggi iroda jamiyati” “agent X”ni tarqatishda ishtirok etishni boshladi, 2018-yilda esa Niderlandiya prokuraturasi bunga qarshi chiqqan.
Ayblov tomoniga ko‘ra, Aleks S. 2018—2021-yillar davomida “suitsid kukuni” bilan savdo qilgan va kamida 700 xaridorga sotgan. U mijozlar bilan Telegram va shifrlangan ProtonMail pochta servisi orqali muloqot qilgan. Mazkur dori vositasining porsiyasi dastlab 20 yevro turgan, keyinroq Aleks S. uni 30 yevrodan sotishni boshlagan. Taxminlarga ko‘ra, u dori savdosidan qariyb 55 ming yevro ishlab topgan.
Aleks S. “suitsid kukuni”ni har qanday insonga, biror-bir savol bermasdan sotgan. Sudda u buni prinsipial qarashlari sabab amalga oshirganini tushuntirgan: “Har qanday inson o‘z tanasiga egalik qila oladi. Biz hech kimga tegishli emasmiz va taqdirimizni o‘zimiz belgilaymiz. Men amalga oshirishni xohlagan yagona narsa — bu yordam berish imkoniyatini taklif etish edi, shu orqali o‘zim ham minnatdor bo‘lardim”.
Aleks S. “So‘nggi iroda jamiyati”ning “agent X”ni tarqatish sabab qo‘lga olingan yagona a’zosi emas. Sentabr oyida jamiyat raisi Yos van Veyk ham ushlangandi. U odamlarning o‘z joniga qasd qilishida yordam berishda va shu kabi ishlarni tashkillashtirishni boshqarishda gumonlangan, biroq hibsga olinmagan. Oktabr oyida jamiyatning yana ikki a’zosi qo‘lga olingan — “suitsid kukuni”ni olib-sotish bilan shug‘ullangan 72 yoshli ayol va 78 yoshli erkak.
Ishga aloqador so‘nggi shaxs — psixolog Vim van Deyk bo‘lib, u “So‘nggi iroda jamiyati”ga demensiya tashxisi qo‘yilgan ayoliga evtanaziya uchun ruxsat berilmagach, kelib qo‘shilgan. Yaqinda van Deyk 100 dan ortiq odamga “sutsid kukuni”ni sotganini tan olgan. Uning so‘zlariga ko‘ra, erkak jamoatchilikda suitsidni erkin tanlash huquqi borasida munozaralarni yuzaga keltirish uchun shunday yo‘l tutgan.
Izoh (0)