“Mashinada chiroyli kiyinib, dadasi bilan ketayotgan bolalarni ko‘rib, havas qilaman”. Avtomashina g‘ildiragini qoraytirib, pul topayotgan andijonlik bola hikoyasi

Andijon viloyatida onasi tomonidan kaltaklanib, tilanchilik qilishga majburlab kelingani aytilgan bola voqeasi internetda ko‘plab muhokamalarga sabab bo‘ldi. Voqea yuzasidan tegrovga qadar tekshiruv boshlangani xabar berildi. Bosh prokuratura matbuot xizmati bola manfaatlarini ko‘zlab, Andijon tuman xalq ta’limi bo‘limi, bolalarni ijtimoiy himoyalash, vasiylik va homiylik organi tomonidan “Onalik huquqidan mahrum qilish to‘g‘risida” Fuqarolik ishlari bo‘yicha Andijon tumanlararo sudiga da’vo arizasi kiritgani ma’lum bo‘ldi.

Shu voqeadan so‘ng “Daryo” muxbiri Andijon shahrining Eski shahar hududida o‘z hayotini xavf ostiga qo‘yib bo‘lsa-da, chorrahalarda turib, avtomobillar g‘ildiragini qoraytirib berish xizmatini taklif qilayotgan bolalarni kuzatdi va ularning ayrimlari bilan suhbatlashdi.

“Daryo” muxbiri bilan suhbatda bo‘lgan Behruz Ahmadjonovning aytishicha, u 6-sinfda o‘qiydi. Bir necha yil avval ota-onasi ajrashgan. Behruz mashina g‘ildiraklarini qoraytirish orqali kuniga o‘rtacha 30-40 ming so‘mgacha pul ishlab topadi.

“Ota-onam ajrashgan. Oyim va singlim bilan buvimnikida yashaymiz. Shahardagi maktablarning birida 6-sinfda o‘qiyman. Darsdan chiqib, shu yerda tirikchilik qilaman. Hozir yozgi ta’tilda kunduzi boshqa joylarda ish qilsam, kechga yaqin g‘ildirak qoraytiraman. Bir kunda o‘rtacha 30-40 ming so‘m topishim mumkin. Gohida umuman ishlab topolmayman. Onam temirchilik bozorining orqasida joylashgan savdo majmuasida farroshlik qiladi. Ertalab ketib kechga yaqin qaytadi. Bola bo‘lsam ham onam bizni deb boshidan qiyinchiliklarni o‘tkazayotganini his qilaman. To‘g‘risini aytaman, onam borligi uchun men o‘zimni boy hisoblayman. Otasiz bo‘lsak-da, birovdan kam joyimiz yo‘q. Dadam tirik bo‘lsa ham bizdan umuman xabar olmaydi. Hattoki, aliment ham to‘lamaydi. Aslida bizga uning puli ham, boshqa narsasi ham kerak emas, otalik mehrini bersa bo‘lgani edi. Afsuski, eslab ham qo‘ymaydi. Gohida shularni o‘ylab, o‘zimni keraksiz odamdek his qilaman.

Eng sevimli fanim matematika. Uni yaxshi ko‘raman-u, lekin bilmayman, ko‘proq o‘rganishim uchun esa imkoniyatim yo‘q. O‘qiy desam bu yoqda onam qiynalyapti. Shuning uchun ishlashga majburman. Ish paytida ko‘p odamlarga duch kelaman. Mashina ichida chiroyli kiyinib, dadasi bilan birga ketayotgan bolalarni ko‘rib ularga havas qilaman. Hamma qatori mening ham olam-olam orzularim bor. Men ham o‘qishim kerak, deyman. Lekin qachonligini bilmayman. Maktabni, institutni a’lo baholarga tamomlab, jamiyatga foydam tegadigan inson bo‘lishni istayman. Ammo sharoitimiz bunga imkon bermaydi. Aytingchi, biz shu ahvolda qanday qilib orzularimizga erishamiz? Bizning hayotimiz ham yorug‘ kunlardan iborat bo‘larmikin?” — deydi Behruz Ahmadjonov.

Endigina 10 yoshni qarshilagan Otabekning aytishicha, otasi har kuni uyga ichib kelib janjal ko‘taradi, onasini uradi. Yaqinda dadasini davolash uchun shifoxonaga yotqizishgan. Tuzalishi uchun katta pul sarflangani uchun oilasi qarz bo‘lib qolgan. Qarzni uzish esa uning zimmasida.

“Nega men ham boshqa bolalar kabi baxtli emasman? Savolim sizni o‘ylantirishni boshladi-a? Ishoning o‘zimni boladek his qilmayman. Boshqalar kabi o‘ynab kulishni, maktabga chiroyli kiyinib borishni, ko‘proq kitob o‘qishni, birorta kasbni egallashni istayman. Lekin bular faqat orzu bo‘lib qoladiganga o‘xshaydi. Nega deysizmi? Yomonlash emas-u, dadam har kuni uyga ichib kelib, janjal ko‘taradi. Oyimni bizning ko‘z o‘ngimizda uradi. Bizning kelajagimiz unga qiziqmasdek tuyuladi. Bo‘lmasa topganini icharmidi? Yaqinda dadamni davolash uchun “bolnitsa”ga yotqizdik. Shifokorlar yozib bergan dorilar qimmat ekan. Shu sababli ancha pul sarfladik. Natijada hammadan qarz bo‘lib ketdik. Aniqrog‘i men qarz bo‘ldim. Bizga dadam ichishni tashlasa bo‘lgani. Qolgani bir gap bo‘lar. Ayni paytda oilada pul topayotgan faqat menman. Har kuni shu yerga chiqib, mashina g‘ildiraklarini tozalayman. Ishlash xavfli bo‘lsa-da, shunga majburman. Chunki kunimga 30-40 ming so‘mgacha pul tushishi mumkin. Bu biz uchun katta pul. Onam avval ishlardi, oxirgi paytlarda negadir ishga bormay qo‘ydi. Sabablarini esa aytmadi”, — deydi Otabek Odilov.

8-sinf o‘quvchisi Ro‘zimuhammadning holati ham Otabek va Behruznikidan kam emas. Uning aytishicha, “ballon” qoraytirish orqali bir kunda 100 ming so‘mgacha pul topishi mumkin. Biroq ayrim ichki ishlar xodimlari bolalar ishlab topgan pullarni olib qo‘yishadi.

“Soydagi trikotajni orqasida turamiz. Ertalabdan beri 10 ming so‘m ishlab topdim. Bu ketishda kechga qadar taxminan 100 ming ishlashim mumkin. Agar ‘militsiya’dagilar kelib qolmasa. Bo‘lmasa hammasi barbod bo‘ladi. Ular bizni ushlab olib, hattoki ‘senlarni quvlab benzinimiz ketdi’, deb topgan pulimizni ham tortib oladi. Lekin men kaltak yesam ham pulimni bermayman. Nega peshona teri bilan topgan pulimni ularga berishim kerak? Biz tilanchilik qilib yurganimiz yo‘q, halol mehnat qilib topyapmiz. Yosh bolalarning puliga ko‘z olaytirmasdan, ana baquvvat bo‘lsa-da, tilanchilik qilib yurgan kattalardan olsin. Ololmaydi, qo‘rqishadi. Bizni esa bola deb mensishmaydi. Yordam ham berishmaydi.

Ishonasizmi, endi 15 ga kirgan bo‘lsam ham to‘qqiz yildan beri qora mehnatdaman. Shu vaqtgacha qilmagan ishim qolmadi, desam yolg‘on bo‘lmas. Kosib, sartaroshga shogird tushdim. Ammo ustalarimning va boshqa tengdoshlarimning gaplari dilimni vayron qilgani uchun u yerlarga ham bormay qo‘ydim. Men bilan birovning ishi yo‘q. Chunki, ota-onam uch yoshimda ajrashib ketgan ekan. Shuning uchun otamni eslolmayman. Onam hozir Turkiyada, shukur hech bo‘lmasa kiyimlarim, yashashim uchun pul jo‘natib turibdi. Lekin menga uning onalik mehri kerak”, — deya yig‘laydi  Ro‘zimuhammad.

14 yoshli Oybekning aytishicha, pasport olishi bilan Rossiyaga ketmoqchi. Boisi, oilaviy sharoit hamda o‘qituvchilarining unga bo‘lgan munosabati uning ko‘nglini cho‘ktiradi.

“Oilada pensioner buvim, onam, akam va men yashaymiz. Asosan buvimning pensiyasiga kun kechiramiz. Onam kasal, uyda o‘tiradi, ishlashga imkoniyati yo‘q. Akam shahardagi ‘moyka’larning birida ishlaydi. Men esa ko‘chada bir amallab, pul topib uyga narsa olib kiraman. Rus tilini yaxshi ko‘raman, biroq bilmayman. O‘rganishim uchun esa pul kerak. Pasport olishim bilan Rossiyaga ketib, ishlab kelish niyatim bor. Balki o‘sha yerda o‘rganib olarman.

Hozir yoz kunlarida u yer, bu yerlardan ish chiqyapti. O‘shalarni qilib, pul topyapman. Ishonasizmi, maktabga qachon borganimni eslolmayman. Yangi o‘quv yilida ham bormasam kerak. Negaki o‘qituvchilarim meni bezdirib qo‘ygan. Ular menga nisbatan yaxshi munosabatda bo‘lmaydi. Hattoki o‘tgan yili pulini bermaganim uchun kitob ham bermadi. Aytingchi, boshqalardan nima kamim, nuqsonim bor? Shunday paytlarda kattalarni yomon ko‘rib ketaman”, — deydi 14 yoshli Oybek.