Андижон вилоятида онаси томонидан калтакланиб, тиланчилик қилишга мажбурлаб келингани айтилган бола воқеаси интернетда кўплаб муҳокамаларга сабаб бўлди. Воқеа юзасидан тегровга қадар текширув бошлангани хабар берилди. Бош прокуратура матбуот хизмати бола манфаатларини кўзлаб, Андижон туман халқ таълими бўлими, болаларни ижтимоий ҳимоялаш, васийлик ва ҳомийлик органи томонидан «Оналик ҳуқуқидан маҳрум қилиш тўғрисида» Фуқаролик ишлари бўйича Андижон туманлараро судига даъво аризаси киритгани маълум бўлди.
Шу воқеадан сўнг «Дарё» мухбири Андижон шаҳрининг Эски шаҳар ҳудудида ўз ҳаётини хавф остига қўйиб бўлса-да, чорраҳаларда туриб, автомобиллар ғилдирагини қорайтириб бериш хизматини таклиф қилаётган болаларни кузатди ва уларнинг айримлари билан суҳбатлашди.
«Дарё» мухбири билан суҳбатда бўлган Беҳруз Аҳмаджоновнинг айтишича, у 6-синфда ўқийди. Бир неча йил аввал ота-онаси ажрашган. Беҳруз машина ғилдиракларини қорайтириш орқали кунига ўртача 30-40 минг сўмгача пул ишлаб топади.
«Ота-онам ажрашган. Ойим ва синглим билан бувимникида яшаймиз. Шаҳардаги мактабларнинг бирида 6-синфда ўқийман. Дарсдан чиқиб, шу ерда тирикчилик қиламан. Ҳозир ёзги таътилда кундузи бошқа жойларда иш қилсам, кечга яқин ғилдирак қорайтираман. Бир кунда ўртача 30-40 минг сўм топишим мумкин. Гоҳида умуман ишлаб тополмайман. Онам темирчилик бозорининг орқасида жойлашган савдо мажмуасида фаррошлик қилади. Эрталаб кетиб кечга яқин қайтади. Бола бўлсам ҳам онам бизни деб бошидан қийинчиликларни ўтказаётганини ҳис қиламан. Тўғрисини айтаман, онам борлиги учун мен ўзимни бой ҳисоблайман. Отасиз бўлсак-да, бировдан кам жойимиз йўқ. Дадам тирик бўлса ҳам биздан умуман хабар олмайди. Ҳаттоки, алимент ҳам тўламайди. Аслида бизга унинг пули ҳам, бошқа нарсаси ҳам керак эмас, оталик меҳрини берса бўлгани эди. Афсуски, эслаб ҳам қўймайди. Гоҳида шуларни ўйлаб, ўзимни кераксиз одамдек ҳис қиламан.
Энг севимли фаним математика. Уни яхши кўраман-у, лекин билмайман, кўпроқ ўрганишим учун эса имкониятим йўқ. Ўқий десам бу ёқда онам қийналяпти. Шунинг учун ишлашга мажбурман. Иш пайтида кўп одамларга дуч келаман. Машина ичида чиройли кийиниб, дадаси билан бирга кетаётган болаларни кўриб уларга ҳавас қиламан. Ҳамма қатори менинг ҳам олам-олам орзуларим бор. Мен ҳам ўқишим керак, дейман. Лекин қачонлигини билмайман. Мактабни, институтни аъло баҳоларга тамомлаб, жамиятга фойдам тегадиган инсон бўлишни истайман. Аммо шароитимиз бунга имкон бермайди. Айтингчи, биз шу аҳволда қандай қилиб орзуларимизга эришамиз? Бизнинг ҳаётимиз ҳам ёруғ кунлардан иборат бўлармикин?» — дейди Беҳруз Аҳмаджонов.
Эндигина 10 ёшни қаршилаган Отабекнинг айтишича, отаси ҳар куни уйга ичиб келиб жанжал кўтаради, онасини уради. Яқинда дадасини даволаш учун шифохонага ётқизишган. Тузалиши учун катта пул сарфлангани учун оиласи қарз бўлиб қолган. Қарзни узиш эса унинг зиммасида.
«Нега мен ҳам бошқа болалар каби бахтли эмасман? Саволим сизни ўйлантиришни бошлади-а? Ишонинг ўзимни боладек ҳис қилмайман. Бошқалар каби ўйнаб кулишни, мактабга чиройли кийиниб боришни, кўпроқ китоб ўқишни, бирорта касбни эгаллашни истайман. Лекин булар фақат орзу бўлиб қоладиганга ўхшайди. Нега дейсизми? Ёмонлаш эмас-у, дадам ҳар куни уйга ичиб келиб, жанжал кўтаради. Ойимни бизнинг кўз ўнгимизда уради. Бизнинг келажагимиз унга қизиқмасдек туюлади. Бўлмаса топганини ичармиди? Яқинда дадамни даволаш учун «болница»га ётқиздик. Шифокорлар ёзиб берган дорилар қиммат экан. Шу сабабли анча пул сарфладик. Натижада ҳаммадан қарз бўлиб кетдик. Аниқроғи мен қарз бўлдим. Бизга дадам ичишни ташласа бўлгани. Қолгани бир гап бўлар. Айни пайтда оилада пул топаётган фақат менман. Ҳар куни шу ерга чиқиб, машина ғилдиракларини тозалайман. Ишлаш хавфли бўлса-да, шунга мажбурман. Чунки кунимга 30-40 минг сўмгача пул тушиши мумкин. Бу биз учун катта пул. Онам аввал ишларди, охирги пайтларда негадир ишга бормай қўйди. Сабабларини эса айтмади», — дейди Отабек Одилов.
8-синф ўқувчиси Рўзимуҳаммаднинг ҳолати ҳам Отабек ва Беҳрузникидан кам эмас. Унинг айтишича, «баллон» қорайтириш орқали бир кунда 100 минг сўмгача пул топиши мумкин. Бироқ айрим ички ишлар ходимлари болалар ишлаб топган пулларни олиб қўйишади.
«Сойдаги трикотажни орқасида турамиз. Эрталабдан бери 10 минг сўм ишлаб топдим. Бу кетишда кечга қадар тахминан 100 минг ишлашим мумкин. Агар ‘милиция’дагилар келиб қолмаса. Бўлмаса ҳаммаси барбод бўлади. Улар бизни ушлаб олиб, ҳаттоки ‘сенларни қувлаб бензинимиз кетди’, деб топган пулимизни ҳам тортиб олади. Лекин мен калтак есам ҳам пулимни бермайман. Нега пешона тери билан топган пулимни уларга беришим керак? Биз тиланчилик қилиб юрганимиз йўқ, ҳалол меҳнат қилиб топяпмиз. Ёш болаларнинг пулига кўз олайтирмасдан, ана бақувват бўлса-да, тиланчилик қилиб юрган катталардан олсин. Ололмайди, қўрқишади. Бизни эса бола деб менсишмайди. Ёрдам ҳам беришмайди.
Ишонасизми, энди 15 га кирган бўлсам ҳам тўққиз йилдан бери қора меҳнатдаман. Шу вақтгача қилмаган ишим қолмади, десам ёлғон бўлмас. Косиб, сартарошга шогирд тушдим. Аммо усталаримнинг ва бошқа тенгдошларимнинг гаплари дилимни вайрон қилгани учун у ерларга ҳам бормай қўйдим. Мен билан бировнинг иши йўқ. Чунки, ота-онам уч ёшимда ажрашиб кетган экан. Шунинг учун отамни эслолмайман. Онам ҳозир Туркияда, шукур ҳеч бўлмаса кийимларим, яшашим учун пул жўнатиб турибди. Лекин менга унинг оналик меҳри керак», — дея йиғлайди Рўзимуҳаммад.
14 ёшли Ойбекнинг айтишича, паспорт олиши билан Россияга кетмоқчи. Боиси, оилавий шароит ҳамда ўқитувчиларининг унга бўлган муносабати унинг кўнглини чўктиради.
«Оилада пенсионер бувим, онам, акам ва мен яшаймиз. Асосан бувимнинг пенсиясига кун кечирамиз. Онам касал, уйда ўтиради, ишлашга имконияти йўқ. Акам шаҳардаги ‘мойка’ларнинг бирида ишлайди. Мен эса кўчада бир амаллаб, пул топиб уйга нарса олиб кираман. Рус тилини яхши кўраман, бироқ билмайман. Ўрганишим учун эса пул керак. Паспорт олишим билан Россияга кетиб, ишлаб келиш ниятим бор. Балки ўша ерда ўрганиб оларман.
Ҳозир ёз кунларида у ер, бу ерлардан иш чиқяпти. Ўшаларни қилиб, пул топяпман. Ишонасизми, мактабга қачон борганимни эслолмайман. Янги ўқув йилида ҳам бормасам керак. Негаки ўқитувчиларим мени бездириб қўйган. Улар менга нисбатан яхши муносабатда бўлмайди. Ҳаттоки ўтган йили пулини бермаганим учун китоб ҳам бермади. Айтингчи, бошқалардан нима камим, нуқсоним бор? Шундай пайтларда катталарни ёмон кўриб кетаман», — дейди 14 ёшли Ойбек.
Изоҳ (0)