Yengilmas chempionlar. Futbol tarixida bir mavsum davomida umuman mag‘lubiyatga uchramagan chempion jamoalar haqida

Angliyaning “Preston Nort End” klubi 1888/89-yilgi mavsumda bir yilgi chempionatni mag‘lubiyatsiz o‘tkazib, g‘oliblikni tantana qilgandi. O‘shandan keyin millionlar o‘yini sezilarli darajada o‘zgardi, ammo futbolda har doim ham mukammal jamoalar bo‘lavermagan, bu kabi natijalar esa juda kamdan kam qayd etilgan. Demak, quyida milliy chempionat doirasida birorta ham o‘yinda mag‘lubiyatga uchramasdan g‘oliblikni tantana qilgan jamoalar haqida fikr yuritiladi.

“Arsenal” — 2003/04-yilgi mavsum

“Kanonirlar” hanuzgacha Premyer Liganing butun mavsumini birorta ham mag‘lubiyatsiz o‘tkazishga muvaffaq bo‘lgan yagona jamoa bo‘lib turibdi. Chempionat boshlanishidan oldin ingliz matbuotining asosiy mavzusi “Chelsi”ning rossiyalik tadbirkor Roman Abramovich tomonidan sotib olingani bo‘lgandi. Jurnalistlar faqat Londonning “ko‘k” qismi haqida gapirayotgan bir paytda afsonaviy murabbiy Arsen Venger tarixdan joy olishga tayyorlanayotgan edi. E’tiborlisi, o‘shanda “Arsenal”ning tarkibi haqiqatan ham mavsum boshida optimal darajada edi. Klub faqat “Borussiya D”dan Yens Lemannni sotib oldi va yosh Sesk Fabregasni “Barselona”ni tark etishga ko‘ndirdi.

“Arsenal” va “Chelsi” musobaqaning asosiy favoritlari qatorida edi. Jamoalar imkoniyati mavsumning birinchi yarmida teng darajada edi, ammo keyinchalik Venger shogirdlari ketma-ket beshta o‘yinda g‘alaba qozonadi. Ularga yetib olish esa allaqachon imkonsiz ishga aylangandi. “To‘pchilar” asosiy raqiblari bilan bahslarda ham juda ishonchli o‘yin ko‘rsatadi: “Chelsi”(2:1, 2:1) va “Liverpul” (2:1, 4:2) ustidan ikki martadan g‘alaba, “Manchester Yunayted” bilan esa shuncha durang (0:0; 1:1). “Arsenal” umumiy hisobda 90 ochkoni qo‘lga kiritadi va 38 uchrashuvning 26 tasida g‘alaba qozonadi. Ushbu yutuq uchun klub Premyer Liga kubogining maxsus oltin nusxasini olgan.

“Milan” — 1991/92-yilgi mavsum

Mashhur Arrigo Sakki ishdan bo‘shatilgandan so‘ng “Milan”ni bungacha klub ma’muriy shtabida ishlab kelgan hech kimga noma’lum Fabio Kapello o‘z qo‘liga oldi. Muxlislar va aksariyat o‘yinchilar Kapelloni xushlamaygina kutib oladi. Katta tajribaga ega bo‘lmagan mutaxassis yulduzlar jamoasiga tushib qoladi. Matbuot va hatto ba’zi muxlislarining shubhalariga qaramay, Fabio dastlabki o‘yinlardanoq shunday o‘yin ko‘rsata boshladiki, “Milan”ni mag‘lub etish deyarli imkonsiz vazifaga aylanadi. Milanliklar A Seriyada g‘alaba qozonish bilan birga chempionatning 34 ta o‘yinida atigi 21 ta gol o‘tkazib yuboradi. “Qizil-qoralar” ayniqsa asosiy raqobatchilari bilan o‘yinlarda ijobiy natijalar qayd etadi: “Yuventus” — 1:1; 1:1, “Torino” — 2:0; 2:2, “Napoli” — 5:0; 1:1.

Tarkibida Alessandro Kostakurta, Paolo Maldini va Filippo Galli bo‘lgan milanliklarning himoyasiga faqat havas qilish mumkin edi. Klubning Italiya chempionatidagi mag‘lubiyatsiz seriyasi esa 58 uchrashuvga yetadi. Shunday ekan, “Milan”ning yana ikki mavsum chempion bo‘lganligi ham hech kimni ajablantirmasa kerak. Shuningdek, 25 ta gol bilan 1991/1992- yilgi mavsumning eng yaxshi to‘purariga aylangan va jamoaning A Seriyadagi g‘alabali yurishini bezab bergan Marko van Bastenni ham eslatib o‘tish joizdir.

“Ayaks” — 1994/95-yilgi mavsum

O‘tgan asrning 90-yillarda Amsterdam klubining porlashi bevosita Lui van Gal nomi bilan bog‘liq edi. Hali ko‘pchilikka noma’lum bo‘lgan murabbiy “Ayaks” bilan barcha sovrinlarga ega chiqadi. 1991—1995-yillarda “Ayaks” Niderlandiya chempionati, mamlakat Kubogi va Superkubogi, UEFA Kubogi hamda Superkubogi, qit’alararo Kubok va, albatta, Chempionlar Ligasida g‘alaba qozonadi.

Jamoa uchun 1994/95-yilgi mavsum ayniqsa, muvaffaqiyatli o‘tadi. O‘sha yili van Gal ajoyib futbolchilar to‘plamini birlashtira olgandi: Edvin van der Sar, Frank Raykard, aka-uka Burlar, Klarens Zeyedorf, Edgar Davids, Patrik Klyuyvert va boshqa bir qator yulduzlar. Jamoa juda tezkor va hujumkor futbol o‘yin ko‘rsatardi. Van Galning qo‘l ostida “Ayaks”ning qanchalik yaxshi o‘ynaganini to‘plar nisbati ham isbotlab turibdi — 106:28. Gollarning uchdan bir qismi Patrik Klyuyvert va Yari Litmanenning hissasiga to‘g‘ri kelgandi — 35 ta. O‘sha yili hatto eng yaqin ta’qibchilar ham “Ayaks”ga yaqin kela olmaydi: PSV (4:1; 1:0) va “Feyenoord (4:1; 5:0). Faqatgina “Roda” (1:1; 1:1) mag‘lubiyatdan qutulib qoladi.

“Yuventus” — 2011/12-yilgi mavsum

2006-yilda Turin klubi kelishilgan o‘yinlarda ishtirok etgani uchun ikkinchi divizionga badarg‘a qilinadi. Ikkita chempionlik unvoni esa qaytarib olinadi va “Inter”ga topshiriladi. B Seriyaga tushirib yuborilganidan so‘ng “Yuventus” yana besh mavsum davomida chempionlikni kutishga majbur bo‘ldi. Klub quyi ligaga tushib ketganidan keyingi oltin medalini 2011-yilda Antonio Konte boshchiligida qo‘lga kiritiladi.

Garchi jamoaning o‘yini mukammal bo‘lmasa ham “Yuve” chempionatning birorta ham o‘yinida mag‘lubiyatga uchramaydi. Himoyada hammasi joyida bo‘lsa (20 ta o‘tkazib yuborilgan gol), hujumdagilarning ishi unchalik yurishmaydi. Mavsum yakunida jamoaning birorta ham futbolchisi mavsumning eng yaxshi to‘purarlari ro‘yxatida kuchli o‘nlikka ham kira olmaydi. Shunga qaramay Konte shogirdlari 38 uchrashuvning 23 tasida g‘alaba qozonadi, yana 15 ta o‘yin esa durang bilan yakunlanadi. Taqqoslash uchun ikkinchi o‘rinni egallagan “Milan” 24 g‘alaba va 8 durang qayd etadi. Ammo 6 ta mag‘lubiyat chempionlik uchun kurashda asosiy rolni o‘ynaydi.

Hujumdagi kamchiliklarga qaramay “Yuve” 2011/12-yilgi mavsumda asosiy raqiblariga qarshi juda yaxshi harakat qiladi: “Milan” 2:0; 1:1, “Udineze” 0:0; 2:1 va “Latsio” 1:0; 2:1. Konte ishdan bo‘shatilishidan oldin ham ketma-ket yana ikki marta chempionlikni qo‘lga kiritadi. “Yuventus” A Seriyada 2012-yildan beri yetakchilikni boy bermayapti.

“Portu” — 2010/11-yilgi mavsum

“Ajdarlar” XXI asr boshlarida Joze Mourinyo qo‘l ostida o‘z tarixidagi eng yaxshi natijani namoyish etgandi. Ammo Andre Villash-Boash ham Portugaliya grandi tarixida o‘zining o‘chmas izini qoldira olgan va chempionat tarixida birorta ham o‘yinni yutqazmasdan chempionlikni qo‘lga kiritgan birinchi murabbiyga aylangan. “Portu” haqiqatan ham 2010/11-yilgi mavsumda o‘z tarixidagi eng yaxshi natijalardan birini ko‘rsatadi. Jamoa o‘tkazilgan 30 o‘yinning 27 tasida g‘alaba qozonib, ishonchli tarzda chempionlikni qo‘lga kiritadi. Asosiy raqiblar “Benfika” (5:0; 2:1) va “Sporting” (1:1; 3:2) ham ortiqcha qarshilik ko‘rsata olmaydi.

Lotin Amerikasi vakillari Xalk va Falkaodan iborat bo‘lgan tandem ushbu chempionlikni qo‘lga kiritishda muhim rol o‘ynagan. 23 ta gol bilan braziliyalik musobaqaning yaxshi to‘purariga aylangan bo‘lsa, kolumbiyalik 16 ta gol bilan ikkinchi o‘rinni egallaydi.

Portugaliya chempionati Yevropaning eng kuchli ligasi hisoblanmasligini aytgan holda yana shuni qo‘shimcha qilish mumkinki, Boash shogirdlari o‘z muvaffaqiyatli yurishini Portugaliya Kubogi, mamlakat Superkubogi va Yevropa Ligasida ham davom ettirgan.

Villash-Boash ketgandan keyin uning o‘rnini Vitor Pereyra egallaydi. Ushbu mutaxassis ham jamoaning darajasini ushlab qoladi va ketma-ket ikki marta chempionlikni tantana qiladi. Ammo 2012/13-yilgi mavsum “Portu” uchun chinakamiga yorqin kechdi, jamoa o‘z tarixida ikkinchi bor mavsum davomida biror marta ham mag‘lubiyatga uchramaydi. To‘plar nisbati ham shunga monand bo‘ladi – 30 uchrashuvda 70 ga 14. Baoshning muvaffaqiyatli mavsumida esa bu ko‘rsatkich 73 ga 16 ni tashkil qilgandi.

“Dinamo” va “Shaxtyor”

Ukraina chempionatida “Dinamo” va “Shaxtyor” klublari mag‘lubiyatga uchramagan holda oltin medallarni qo‘lga kiritgan. Kiyevliklar uch marta shu tarzda chempionlikni tantana qilgan – 1999/00, 2006/07, 2014/15-yilgi mavsumlarda. Birinchi marta ushbu yutuq Valeriy Lobanovskiy davrida qo‘lga kiritilgan bo‘lsa, keyinchalik Anatoliy Demyanenko va Sergey Rebrov shunday natijaga erishgan.

“Shaxtyor” esa faqat bir marta, 2001/02-yilgi mavsumda “quruq” chempionlikni nishonlagan. O‘shanda “konchilar” italiyalik mutaxassis Nevio Skala boshchiligida ideal mavsumni o‘tkazgandi.

Nisbatan kuchsizroq chempionatlarda ham shunga o‘xshash hodisalar yuz bergan:

• Xorvatiya – “Dinamo Zagreb” 2014/15-yilgi mavsum;
• Chexiya – “Sparta” 2009/10-yilgi mavsum;
• Serbiya – “Partizan” 2004/05 va 2009/10-yilgi mavsumlar; “Srvena Zvezda” 2007/08-yilgi mavsum;
• Gretsiya – PAOK 2018/19-yilgi mavsum;
• Armaniston – “Pyunik” 2003-yilgi mavsum;
• Bolgariya SSKA Sofiya 2007/08-yilgi mavsum;
• Kipr – “Apollon Limassol” 2005/06-yilgi mavsum; “Anortosis” 2007/08-yilgi mavsum;
• Vengriya – “Debretsen” 2011/12-yilgi mavsum.

Portugaliya va Serbiya jamoalari ham mukammal darajadagi mavsumlarni o‘tkazadi, ammo ularga g‘oliblikni qo‘lga kiritish nasib etmaydi. “Benfika” mavsum davomida 21 g‘alaba, 9 ta durang qayd etib, o‘z darvozasidan 11 ta gol o‘tkazib yuboradi. Biroq “Portu” chempionat o‘yinlarida mag‘lubiyatga uchragan bo‘lsa ham duranglar ko‘pligi uchun chempionlikni ilib ketadi.

Shunga o‘xshash holat “Srvena Zvezda” bilan sodir bo‘ladi. “Qizil-oqlar” 21 o‘yinda muvaffaqiyat qozonadi, yana 12 ta bahsda esa durang qayd etadi. Ammo 75 ochko ham chempion bo‘lish uchun yetarli bo‘lmaydi. “Partizan” azaliy raqibini 5 ochkoga ortda qoldirib, chempionlikni tantana qiladi.