Mushuk va itlardan insonlarga COVID-19 yuqishi mumkinligi to‘g‘risida hali aniq dalillar mavjud emas. Bu haqda Oliy iqtisodiyot maktabi Sog‘liqni saqlash iqtisodiyoti instituti direktori Larisa Popovich va virusologiya professori Aleksandr Chepurnov “RBK”ga ma’lum qildi. Mutaxassislar virusni hayvondan insonga yuqish imkoniyatlarini turlicha baholadi.
Larisa Popovichning so‘zlariga ko‘ra, hayvonlardagi koronavirus odamlarnikidan farq qiladi. “2019-yilning asosiy fojiasi — bu koronavirusning to‘satdan ko‘rshapalaklardan qandaydir oraliq bo‘g‘im orqali odamlar uchun yuqumli bo‘lib qolganidir. Ammo bunday hodisa tez-tez sodir bo‘lmaydi”, — deydi institut direktori.
Uning so‘zlariga ko‘ra, odamlarga xos virusning hayvonlarga yuqishi bo‘yicha barcha holatlarni jiddiy tekshirish kerak, virusning to‘g‘ridan to‘g‘ri odamga yuqishi to‘g‘risida aniq ilmiy dalillar mavjud emas.
Chepurnov it va mushuklardan odamga COVID-19 yuqishi bo‘yicha birorta holat qayd etilmagan degan fikrni maqullaydi. Biroq uning so‘zlariga ko‘ra, bunday transferni amalga oshirish mumkin deb taxmin qilish uchun yetarli sabablar mavjud. “Odam va mushuklarda ba’zi bir izolyatlar (virusli oqsillar) sekvensiyasini o‘tkazish kerak, shunda taxminlar aniq isbotini topadi. Ammo bu mushkul ish, ehtimol shuning uchun ham buni hech kim amalga oshirmagandir”, — deydi olim.
Uning so‘zlariga ko‘ra, mushuklarning koronavirus yuqtirishi allaqachon isbotlangan, ammo “ular qattiq kasal bo‘lmaydi”. Virus yuki ularning o‘pkasidan ko‘ra, miyasida yuqoriroq bo‘ladi, deydi Chepurnov. Shuningdek, itlar COVID-19’ning o‘ta faol tashuvchisi hisoblanmaydi. “Hozirgacha asosiy gumonlar sassiqko‘zan va qorako‘zanlar atrofida to‘plangan”, — deya xulosa qildi olim.
Popovichning fikriga ko‘ra, sassiqko‘zan va qorako‘zanlar haqida jiddiy tashvishlanishga hojat yo‘q. “Virusning qorako‘zanlardan yuqishi to‘g‘risida alohida xabarlar mavjud, ammo infeksiyaning asl manbasini aniqlash juda qiyin”, — deydi ekspert. Uning so‘zlariga ko‘ra, ushbu hayvonlarda uchraydigan yuqumli kasallik koronavirusning boshqa turi bo‘lishi mumkin.
“RIA Novosti” nashri avvalroq Don davlat texnika universiteti, Rostov davlat tibbiyot universiteti va Rossiya Fanlar akademiyasi olimlarining mushuk va itlar koronavirusni odamga yuqtira olmaydi, degan xulosaga kelgani haqida xabar bergandi. Bir guruh tadqiqotchilarning fikriga ko‘ra, mushuk faqat infeksiyalangan odamga qayta-qayta juda yaqin bo‘lganida koronavirus bilan kasallanishi mumkin. Ammo mushuklarda koronavirus tasdiqlansa ham, ular COVID-19 uchun boshi berk ko‘chaga aylanadi va virusni boshqa odamga yuqtira olmaydi.
Mushuklarning koronavirus bilan kasallanish holati ilgari Rossiyada ham, boshqa mamlakatlarda ham qayd etilgan. 2020-yilning aprel oyida Uxanda o‘ndan ortiq mushukda COVID-19’ga qarshi antitanacha topilgan edi. May oyida AQSh va Sankt-Peterburgda, iyulda Buyuk Britaniyada virusga chalingan mushuklar aniqlangan.
O‘tgan yilning may oyida Niderlandiyada koronavirusning qorako‘zandan odamga yuqishi bo‘yicha birinchi holat qayd etilgan edi. O‘shanda kasallik mazkur hayvonlarni mo‘ynasi uchun yetishtiradigan ferma xodimida aniqlangan. Noyabr oyida COVID-19 Daniyadagi qorako‘zanlarda ham qayd etilgan. Virus mutatsiyasini to‘xtatish uchun hukumat qishloq xo‘jalik hayvonlarini yo‘q qilishni buyurgan. Dekabr oyida mamlakat parlamenti virus yuqtirgan qorako‘zanlarning jasadini eksgumatsiya qilish va ularni yoqish to‘g‘risida qaror qabul qilgan.
Izoh (0)