O‘zbekistonda aholiga tarqatish uchun ajratilgan 1,7 mlrd so‘m imtiyozli kredit mablag‘lari mansabdorlar tomonidan talon-toroj qilingani ma’lum qilindi

O‘zbekiston bosh prokurori Nig‘matilla Yo‘ldoshev raisligida korrupsiya holatlari kuzatilayotgan sohalar hamda vazirlik va idoralarda buning sabab va shart-sharoitlariga bag‘ishlangan idoralararo yig‘ilish bo‘lib o‘tdi, deya xabar bermoqda “Daryo” muxbiri.

Yig‘ilishda aholining iqtisodiy faolligini qo‘llab-quvvatlash uchun turli ijtimoiy loyihalarga budjet mablag‘lari muhtojlarga yetib bormasdan, ayrim bank mansabdor shaxslari tomonidan talon-toroj qilinayotganligi ko‘rsatib o‘tildi.

Qayd etilishicha, “Har bir oila – tadbirkor” dasturi doirasida so‘nggi ikki yilda aholiga tarqatilishi lozim bo‘lgan 1,7 milliard so‘m imtiyozli kredit mablag‘lari bank mansabdor shaxslari tomonidan talon — toroj qilingan.

Masalan, “Milliy bank”ning Shahrixon filiali rahbari Rahmatullayev va kassa mudiri Jumaboyeva 19 nafar fuqaro nomiga qalbaki hujjatlar tayyorlab, imtiyozli kredit mablag‘laridan 378 million so‘mni shaxsiy manfaatlari uchun o‘zlashtirib yuborgan. 85 milliard so‘m mablag‘ bank xodimlarining bevosita o‘zi tomonidan talon-toroj qilingan.

Kredit ajratish va uning sarflanishini monitoring qilish borasidagi suiiste’molchilik va ko‘zbo‘yamachiliklar 42 milliard so‘m kreditning maqsadsiz ishlatilishiga olib kelgan.

Banklar faoliyatiga turli aralashuvlarni cheklash maqsadida ularni tekshirish amaliyoti keskin qisqartirilgan, ma’lumot almashishda ham “Bank siri to‘g‘risida”gi qonun talablariga to‘liq rioya qilinayotganligi aytildi. Biroq yaratilgan bunday qulayliklar ham banklardagi korrupsiya holatlarini kamaytira olmayotgani ta’kidlandi.

Nig‘matilla Yo‘ldashev Markaziy bank va uning hududiy boshqarmalari aniqlangan huquqbuzarliklarga “o‘ta beparvo va mas’uliyatsiz” munosabatda ekanini ta’kidladi. Xususan, ikki yil mobaynida banklarning 360 ta filialini tekshirish natijasida huquqni muhofaza qiluvchi organlarga hech qanday material yuborilmagan. Huquqni muhofaza qilish organlari ushbu davr mobaynida bank mansabdor shaxslari tomonidan sodir etilgan 100 dan ortiq jinoyatni aniqlagan.

“Markaziy bank va uning quyi tashkilotlari banklardagi o‘yinlar va noqonuniy sxemalardan xabardor emasmi? Yoki ular buni aniqlash uchun yetarli tajriba va malakaga ega emasmi? Yoki boshqa sabablar bormi?”— deydi Bosh prokuror.

Yo‘ldoshevning fikriga ko‘ra, bank rahbarlarining o‘zlari “sxemalarni ishlab chiqishadi, quyi bo‘g‘inlardagi ijrochilar ularni amalga oshiradi.