Butun dunyoda raqamli texnologiyalar barcha soha va odamlar hayotiga jadal kirib bormoqda. Bu yo‘nalishga o‘z vaqtida kirishgan davlatlar rivojlanib, aksincha, eskicha ishlaganlar taraqqiyotdan orqada qolyapti.
Joriy yil mamlakatimizda “Ilm, ma’rifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili” deb e’lon qilinib, bu borada katta ishlar boshlandi. Xususan, kadastr sohasida ham so‘ngi vaqtda katta o‘zgarishlar bo‘lmoqda.
Bugungi maqolamizda Toshkent shahri misolida kadastr sohasida raqamlashtirish bo‘yicha olib borilayotgan ishlar to‘g‘risida ma’lumot berib o‘tmoqchimiz.
Integratsiya (lot. integratio — tiklash, to‘ldirish, integer — butun so‘zidan) — sistemaning ayrim qismlari va funksiyalarini o‘zaro bog‘liqlik holatini hamda shunday holatga olib boruvchi jarayonni ifodalaydigan tushunchadir.
Integratsiya bu Axborot tizimlarini o‘zaro ma’lum bir maqsad uchun bog‘lash jarayondir.
Kadastr axborot tizimi bugungi kunda 9 dan oshiq manfaatdor vazirlik va idoralar axborot tizimlari bilan integratsiya qilingan.
Birinchi integratsiya — O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi
Integratsiyadan maqsad, ko‘chmas mulk obyektlari bo‘yicha yer va mol-mulk soliqlarni hisoblab chiqarish uchun, soliq bazasi sifatida ko‘chmas mulk obyekti hisoblanadi. Ko‘chmas mulk obyekti haqida ma’lumotlarni soliq axborot tizimiga taqdim etishdan iborat.
Joriy yilning 9 oyi davomida 173 mingdan ortiq obyekt bo‘yicha axborot taqdim etilgan (mulkdorlari o‘zgargani, kadastr qiymati, maydonlari o‘zgarganligi kabi ma’lumotlardir).
Eslatib o‘tamiz, kadastr axborot tizimi bilan soliq axborot tizimi integratsiyasi ilk bor 2008-yilda joriy etilgan. Bu esa, kadastrda axborot tizimining 1-integratsiyasi hisoblanadi.
Ikkinchi integratsiya — notarial idoralar
Integratsiyadan maqsad, barchamizga ma’lum ko‘chmas mulk obyektlari bo‘yicha biron bir notarial bitimlarni amalga oshirishda ko‘chmas mulk obyektlarining ma’lumotnomalar, davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan ko‘chirmasi, taqiq va cheklov hamda mulkdorlari va hujjatlari haqidagi axborotlarni elektron shaklda taqdim etishdan iborat.
Joriy yilning 9 oy davomida notarial idora bilan ko‘chmas mulk obyektlari bo‘yicha 280 mingta axborotlar almashinuvi amalga oshirildi.
Uchinchi integratsiya — Majburiy ijro byurosi
Integratsiyadan maqsad, elektron tarzda jismoniy va yuridik shaxslarning nomidagi ko‘chmas mulk obyektlarning aniqlash, zarur hollarda ko‘chmas mulk obyektlariga taqiq qo‘yish va taqiqlarni yechishni amalga oshirishdan iborat.
2020-yilning 9 oyi davomida Majburiy ijro byurosi bilan elektron axborotlar almashinuvi bo‘yicha raqamlarga e’tiborimizni qaratsak, jami 3 mln. 12 ming ta axborot almashinuvi amalga oshirilgan. Shundan,
- 3 mln. 4157 tasi jismoniy va yuridik shaxslarni nomida ko‘chmas mulk obyekt mavjudligi yoki mavjud emasligi bo‘yicha so‘rovnomalar kelib tushgan hamda javoblar avtomatik tarzda taqdim etilgan;
- 5 ming tasi esa, ko‘chmas mulk obyektiga taqiq qo‘yish;
- 2 843 tasi ko‘chmas mulk obyektiga qo‘yilgan taqiqni yechishdan iborat.
To‘rtinchi integratsiya – Ichki ishlar vazirligi
Integratsiyadan maqsad, fuqarolarni elektron ko‘rinishda vaqtincha va doimiy ro‘yxatga olishda va ro‘yxatdan chiqarishdan iborat (xalq tilida propiskaga qo‘yish deyiladi).
Bu yo‘nalishda 2020-yil 9 oy davomida 667 mingta axborotlar almashinuvi amalga oshirilib, vaqtincha va doimiy ro‘yxatga olish, ro‘yxatdan chiqarish uchun ko‘chmas mulk obyektlari haqidagi so‘rovnomalarga onlayn tarzda javob yuborilgan.
Beshinchi integratsiya – Davlat xizmatlar agentligi hamda Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali (YaIDXP)
Integratsiyadan maqsad, ko‘chmas mulk egalari avvalgi tartibda, idorama-idora sarson bo‘lib, hujjatlarni hokimiyat organlaridan, qurilish tashkilotlari, notariat hamda kadastr idoralari o‘rtasida sarson bo‘lib yurgan bo‘lsa, yangi tartib bo‘yicha hamma ishlar Davlat xizmatlari agentligida mujassamlashtirishdan iborat.
Shuningdek, Yagona interaktiv davlat xizmatlari portalga yangi foydalanuvchi ro‘yxatdan o‘tish jarayonida (avtorizatsiya) fuqaroning shaxsiy ma’lumotlari asosida tizim ko‘chmas mulk axborot tizimidan avtomatik ravishda, ushbu foydalanuvchining nomidagi ko‘chmas mulk obyektlarini foydalanuvchining shaxsiy kabinetida ko‘rish imkoniyatini yaratadi.
Ushbu portal imkoniyatlari natijasida, foydalanuvchi bevosita mulkida bo‘lgan ko‘chmas mulk obyekti bo‘yicha kommunal tashkilotlar bilan integratsiyalangan tizimlar yordamida issiq suv, elektr, gaz ta’minoti kabi boshqa ma’lumotlarni ko‘rish imkoniyatlari mavjudligi alohida ahamiyatga egadir.
Mazkur integratsiyalar natijasida, 2020-yilnng 9 oyi davomida 400 000 ta axborotlar almashinuviga erishdi.
Endi yuqorida sanab o‘tilgan portal bilan integratsiya jarayonida kommunal tashkilotlar ham sanab o‘tildi. Bugungi kunda ko‘chmas mulk axborot tizimining oltinchi va yettinchi o‘rinlarida kommunal tashkilotlar turyapti. Ya’ni, O‘zbekenergo AJ hamda Toshissiqquvati DUKlar.
Ushbu tizimlarning integratsiyasidan maqsad, ko‘chmas mulklar bilan bog‘liq bitimlar yoki ko‘chmas mulk to‘g‘risidagi ma’lumotlar o‘zgargan taqdirda, ya’ni, ularning mulkdorlari, ko‘chmas mulk obyektlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar o‘zgarganda, tizimlar integratsiyasi natijasida kommunal tashkilotlar uchun aktual ma’lumotlarga ega bo‘lishini ko‘rsatib o‘tish mumkin.
Tizimlar integratsiya natijasida 9 oy davomida kommunal tashkilotlarga ko‘chmas mulklar tarkibida o‘zgarish bo‘lgan 173 mingdan ortiq obyektlar to‘g‘risida ma’lumotlar taqdim etilgan.
Sakkizinchi integratsiya — COVID shtabi
Integratsiyadan maqsad: Hammamizga ma’lumki, bu yil butun dunyoga koronavirus pandemiyasi xavf solyapti. Pandemiya tarqalishini oldini olish maqsadida COVID’ga qarshi kurashish shtabi tashkil etilgan bo‘lib, ushbu shtabga korxonaning ma’lumotlar bazasidan so‘rov orqali obyektlarning geofazoviy ma’lumotlari va manzillari to‘g‘risidagi ma’lumotlar taqdim etilishi yo‘lga qo‘yilgan.
To‘qqizinchi integratsiya — Davreyestr axborot tizimi
Integratsiyadan maqsad, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 29-dekabrdagi “Ko‘chmas mulk obyektlariga bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”ga 1060-sonli qaroriga asosan, ko‘chmas mulk obyektlariga bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va kadastr pasportlarini shakllantirish hisoblanadi.
Ushbu tizim orqali hozirda 350 mingdan ortiq axborotlar almashinuvi amalga oshirilgan.
Ko‘chmas mulk axborot tizimini yuqorida sanab o‘tilgan 9 ta axborot tizimlari bilan integratsiya qilish sababli, joriy yilning 9 oy davomida jami bo‘lib, 6 000 000 dan ortiq axborot almashinuvi amalga oshirilganligi ta’kidlab o‘tish lozim
Toshkent shahar Yer resurslari va davlat kadastri boshqarmasi Matbuot xizmati
Reklama huquqi asosida
Izoh (0)