So‘nggi paytlarda peshqadam blogerlarning turli ommaviy axborot vositalari bilan raqobati yaqqol ko‘zga tashlanmoqda. Jurnalist Sanjarbek Hamidovning “Davletov.uz” kanali ma’muri, bloger va jurnalist Qobil Xidirov bilan suhbati blogerlar va blogerlik atrofida kechdi.

— Mamlakatda amaldorlar qatlami, xususan, hokimlar boshqaruv va ijro jarayonida tez-tez xatoga yo‘l qo‘yishayotganining sababi nimada? Qaysidir hokimning vazifasidan ozod etilishi yoki jamoatchilikdan uzr so‘rashi nima uchun boshqalarga saboq bo‘lmayapti?

— Ochig‘i, men amaldorlar tez-tez xato qilishayapti, deyishdan yiroqman. Chunki bugun har kuni OAVda e’lon qilinayotgan qotillik jinoyatlari, ayniqsa, qarindoshlar o‘rtasidagi shunday holatlar haqida o‘qib, go‘yoki mamlakatda jinoyatchilik ommalashib borayotgandek, ma’naviy muhit buzilib ketgandek tuyuladi. Aslida esa ilgari davrlarga qaraganda jinoyat soni ancha kamaygan. Harqalay, rasmiy statistika shunaqa deydi. Bu yerda masala shundaki, oxirgi ikki-uch yildagi ochiqlik siyosati natijasida mana shunday jinoyatlar, qotilliklar haqida xabar topa boshladik. Eng qizig‘i, bunday xabarlar aynan rasmiy idoralar tomonidan e’lon qilina boshlandi.

Mansabdor shaxslar tomonidan sodir etilayotgan xatolar haqida ham shunday deyish mumkin. Ilgarilari ham amaldorlar xato qilgan, so‘kkan, zo‘ravonlik qilgan. Lekin bugungidek juda tez ommalashmagan, ijtimoiy tarmoqlarga yetib kelmagan. Demoqchi bo‘lganim, biz bugun ko‘rib, eshitib, yoqamizni ushlayapmiz, xolos. Bu ochiqlik siyosatining amaliy natijasi bo‘lsa kerak.

Endi sabablariga keladigan bo‘lsak, nazarimizda, davlat boshqaruvi tizimida ikkita jiddiy muammo ko‘ndalang turibdi: birinchisi, avvalo, davlat xizmatiga kadrlarni saralash va jalb qilish tizimi yo‘q, ya’ni quyidan yuqorigacha aniq, shaffof ishlaydigan tizim shakllanmagan. Agar bunday tizim bo‘lganida, zo‘ravon, xalq va jamoatchilik bilan oddiygina muloqot qilishni bilmaydigan, ichida odam bo‘lgan uyning ustiga texnika haydaydigan kadrlar hokimiyat idoralariga kelmagan bo‘lar edi. Rahbarlarning kayfiyati yoki tushunchasiga qarab emas, balki kuchli psixologik, kasbiy tayyorgarlik va raqobatdosh saralashni nazarda tutadigan tizimni yaratish kerak.

Umid qilamizki, “Davlat xizmati to‘g‘risida”gi qonun qabul qilinishi bilan ushbu masalaga amaliy yechim topiladi. Yo‘qsa, barcha sa’y-harakatlarimiz noinsof, kalta o‘ylaydigan amaldorlarning xurmacha qiliqlari bilan bir tiyinga aylanadi. Ikkinchisi — albatta, o‘zaro tiyib turish va jamoatchilik nazorati kerak.

Quyidagi rahbarlar faqat yuqoridagi rahbardan qo‘rqadi — u haqda tepaga salbiy axborot bormasa bo‘ldi. O‘ziga xon, o‘ziga bek. Shuning uchun ham mahalliy deputatlarga kengroq vakolat berish, mahalliy kengashlarni professionallashtirish, imkoniyatlarini o‘ylab ko‘rishning vaqti keldi. Deputat kunda-kunora mahalliy rahbarlarni tergab, nazorat qilib tursa, jamoatchilikda ham rahbarlarga ta’sir ko‘rsatish mexanizmlari bo‘lsa, bir martalik emas, uzoq va barqaror tizimni shakllantirgan bo‘lar edik. Ikkita amaldorni qamagan yoki omma oldida urishgan bilan muammoga tizimli yechim topib bo‘lmaydi. Albatta, bu muammoga kompleks yondashish kerak, yuqoridagi masalalar esa ushbu keng jarayonning bir qismi, xolos.

— Bloger hokimlar bilan bog‘liq mojarolarni yoritish bilan cheklanishi kerakmidi yoki shu mojarolar ildizlari bilan ham qiziqishi lozimmi?

— Bloger 99 foiz holatda bir kishidan iborat bo‘ladi. U nechog‘li muammoning ildiziga yetib boradi — murakkab masala. Bir muammoning tagiga yetish uchun 4-5 ekspert bilan gaplashish, davlat idoralarining pozitsiyalarini o‘rganish, amaldagi qonun hujjatlarini titkilash, xorijda qanaqa degan savolga ham javob izlash kerak bo‘ladi. Hech qaysi bloger bunaqa hajmdagi ishni qilmaydi.

Shuning uchun ham aksariyat holatlarda ko‘zga tushib qolgan muammolarni tilga oladi, unga aqli yetganicha munosabat bildiradi. Shuning uchun ham blogerlarning zimmasiga katta mas’uliyat yuklamagan yoki ulardan kattaroq narsa kutmagan bo‘lar edim. Shuning uchun ham har qanday mavzuda yozadigan emas, balki bitta tor yo‘nalishda yoki sohada post qoldiradigan blogerlarning fikrlari o‘rinli, asosli va adekvat bo‘ladi.