Huquq-tartibot vakillari O‘zbekistonda eng keng tarqalgan qalloblik uslublari haqida ma’lumot berdi

Ichki ishlar vaziri o‘rinbosari Akromxon Boboxonovning tashabbusiga ko‘ra Toshkent shahrining Mirzo Ulug‘bek tumanida sudyalar va huquq-tartibot organlari vakillarining mahalla raislari va faol fuqarolari oldida chiqishi tashkil etildi. Tuman vakillariga ular qanday holatlarda qalloblik qurboniga aylanishi yoki jinoyat sherigiga aylanishi mumkinligi haqida gapirib berildi.

“Bugun shaharda qotillik, zo‘ravonlik singari og‘ir jinoyatlar soni qisqardi, ammo ‘qalloblik’ moddasi bo‘yicha ishlar soni ko‘paydi. Shu munosabat bilan biz fuqarolar yig‘inlari raislari bilan suhbatlar o‘tkazib, ularga qalloblarning qurboniga aylanmaslik yo‘llarini tushuntirmoqdamiz. Ular esa, o‘z navbatida, bu ma’lumotni uylar va mahallalar aholisiga yetkazishi lozim. Bundan tashqari, bizning xodimlarimiz uyma-uy yurib, aholi bilan tushuntirish ishlarini olib bormoqda”, — dedi tuman IIB tergov bo‘limi boshlig‘i Bahrom Begaliyev.

Huquq-tartibot organlari xodimlari taqdim etgan ma’lumotlar asosida “Novosti Uzbekistana” nashri eng keng tarqalgan qalloblik turlari ro‘yxatini tuzib chiqdi.

1. Qalloblar plastik kartadan katta miqdordagi pul mablag‘larini naqdlashtirishni taklif etadi, so‘ng plastik kartani ham, pulni ham olib, g‘oyib bo‘ladi.
2. Ayrim fuqarolar folbin va tabiblarga ishonadi. Bundan foydalangan turli folbin va ekstrasenslar qalloblik yo‘li bilan ularning pullarini o‘zlashtiri oladi.
3. Ko‘p hollarda qalloblar ish yoki o‘qishga kiritib qo‘yish taklifi bilan chiqadi. 1-avgust — OTMlarga kirish imtihonlari o‘tkazilish arafasida bu bilan bog‘liq qallobliklar yuzasidan bir qancha jinoyat ishlari qo‘zg‘atildi.
4. Qalloblar huquq-tartibot organlari — militsiya yoki prokuratura xodimlari sifatida o‘zini tanishtirib, turli masalalarni hal etib berish bahonasida tamagirlik qiladi. Pasport yoki haydovchilik guvohnomasi olib berish, chetga chiqish stikerini urdirib berish, propiska masalasida yordam berish, avtomobil uchun davlat raqami olib berish shular jumlasidandir.
5. Ayrim fuqarolarning chetga chiqishi cheklanishi munosabati bilan bu masalani pul bilan hal qilishga va’da beradigan qalloblar paydo bo‘ldi.
6. Kommunal xizmatlar sohasida ham qalloblik keng tarqalgan. Qalloblikka kommunal xizmatlarning haqiqiy xodimlari ham, soxta guvohnoma bilan yurganlar ham qo‘l urishi mumkin. Ular odatda turli bahonalar bilan pul undirish, qarzdorlikni yoki turli qoidabuzarliklarni ro‘kach qiladi.
7. Qora rieltorlar viloyatdan kelganlarni poytaxtdan ko‘chmas mulk sotib olish haqida va’dalar bilan aldaydi.
8. Fermer xo‘jaliklari hududida fermerlar xususiy uy qurish uchun yer uchastkasi ajratishni va’da qilishi bilan bog‘liq holatlar bir necha marotaba kuzatilgan. Ammo bu narsa qog‘ozda rasmiylashtirilmaydi. Natijada qurilgan uy fermer xo‘jaligi mulkiga aylanadi.
9. Qalbaki oltin bezaklar sotish bilan bog‘liq holatlar uchramoqda.
10. Odamlar biror barqaror daromad olish uchun pul tikishga qiziqadi. Bunday fuqarolarni aldash uchun ayrim moliyaviy piramidalar tuzadi. Buning yaqqol misoli — Ahmadboy.