Yaponiyalik 70 yillik tajribaga ega psixoterapevt Suneko Nakamura uyg‘unlik va muvozanat retseptlari bilan o‘rtoqlashdi. Uning maslahatlari qiyin davrlarni yengishga va har bir kundan maʼno topishga yordam beradi.
Yapon hayot falsafasi hayratlanarli darajada dono va odatiy narsalarga yangicha qarashga majbur qiladigan g‘oyalar bilan to‘ldirilgan. Eng chiroyli konsepsiyalardan biri bu vabi-sabi, u dunyoning o‘zgaruvchanligi va kamchiliklari ichida go‘zallikni topishga o‘rgatadi. Hayotni boricha, kichik kamchiliklari va lahzalik quvonchlari bilan, bu dunyodagi hamma narsa o‘zgaruvchan va mukammal emasligini tan olib sevishni o‘rgatadi.
Yana bir yapon hayot tamoyili — ikigai, yaʼni hayotni maʼnoli qiladigan narsani qidirish. Bu ish, sevimli mashg‘ulotlar yoki yaqinlaringiz bilan munosabatlar, baʼzan tashqi dunyo uchun ahamiyatsiz, ammo siz uchun muhim va to‘laqonli hayot tuyg‘usini beradigan narsa bo‘lishi mumkin. Masalan, kechqurun kuchuk bilan sayr qilish yoki nabiralar bilan o‘ynash kabilar shular sirasiga kiradi. Bunday mashg‘ulotlar har bir kundan quvonch topishga, hayotda o‘z o‘rningizni topganingizni his qilishga va yaponlar kabi, faol uzoq umr ko‘rishni taʼminlashga yordam beradi.
Yaqinda 95 yoshli yapon psixoterapevti Suneko Nakamura tomonidan yozilgan “Xotirjam qalb” kitobi chop etildi. Muallif kitobdagi g‘oyalarni o‘zidan kelib chiqib yozgan. U urushni boshidan kechirgan, farzandlar tarbiyalagan, qariyb 70 yil davomida kasbi bilan shug‘ullangan va hozirda murakkab davrlarda ham ruhiy xotirjamlik hamda muvozanatni qaytarish usuli haqida butun dunyoga maʼlum qilmoqda.
-aF1VEu-P.avif)
Suneko Nakamuraning hayotga bo‘lgan qarashlarini “quchuvchi donolik” deb atashadi. U bizni kichik quvonchlar va muhim saboqlar qanday qilib hayratlanarli darajada to‘liq va go‘zal hayotga aylanishini kuzatishga undaydi. Hayot har kuni qabul qiladigan kichik tanlovlarimiz bilan belgilanadi, baxt esa buyuk maqsadlarni doimiy ravishda taʼqib qilish emas, balki bor narsamizni qadrlash va oldinga siljish qobiliyatidir. Quyida uning kitobidan asosiy fikrlar keltiriladi.
Yashash uchun ishlang
Yashash uchun mehnat qilish mutlaqo normal holat. Agar siz nima uchun ishlayapman, deb o‘ylasangiz, ishni qiziqarli deb hisoblamasangiz, o‘zingizga shunday deng: “Men o‘zimni taʼminlash va munosib hayot kechirish uchun ishlayapman”. Shaxsiy o‘sish va hayot maqsadlari haqida o‘ylash keyinroq bo‘lishi mumkin. Hozirgi ishingizni kamchiliklarini hisobga olgan holda qabul qiling — bu sizni oldinga siljishga undaydi va kerak bo‘lsa, yangi narsani topish osonroq bo‘ladi. Shoshilishning hojati yo‘q: hayot — bu sprint emas, balki marafon.
Siz baxtli bo‘lishingiz shart emas, lekin baxtli bo‘lishingiz mumkin
“Baxtli — baxtsiz” mavzusida cheksiz mulohaza yuritishning maʼnosi yo‘q, deb hisoblaydi Nakamura. Ayniqsa, o‘zimizni boshqalar bilan solishtirishni boshlaganimizda umuman boshqacha insonga aylanamiz. Hammasi qanday bo‘lishi va qanday bo‘lmasligi kerakligi haqidagi tasavvurlarimizdan xalos bo‘lish hayotni sezilarli darajada yengillashtirishi mumkin. Keraksiz taqqoslash va kutishni tark etib, o‘z hayotimizni boshqalarning hayotidan ajratib qo‘ysak, stress va keraksiz tashvishlardan xalos bo‘lamiz.
Agar muvaffaqiyatni kutmasangiz, u sizni o‘zi topishi ehtimoli katta.
“Agar umid qilmasangiz va xohlamasangiz, yangi imkoniyatlar va to‘g‘ri yo‘l paydo bo‘ladi”, deb ishontiradi muallif. Bunday yondashuv ishda ham, shaxsiy munosabatlarda ham yengil muhit yaratishga yordam beradi. Ko‘pincha eng qulay imkoniyatlar biz ularni eng kam kutganimizda paydo bo‘ladi. Atrofimizdagi vaziyat va odamlar esa bizni kerakli qarorlar qabul qilishga undaydi.
Bunda odamlarga e’tiborli munosabatda bo‘lish, hatto ularning mayda muammolariga hamdardlik bildirish va kamchiliklarini o‘zgartirishga urinmasdan qabul qilish muhimdir. Bu mehribonlik bizga qaytib keladi.
Sekin-asta harakat qilish.
Qiyin davrlar boshlanganda, harakat qilishni davom ettirish muhimdir. To‘xtash va o‘z qobig‘iga o‘ralib olish, chekinish, yolg‘izlik vaziyatni yanada og‘irlashtirishi mumkin. “Hech narsa chiqmayapti!” kabi fikrlar vaqtni televizor ko‘rish yoki kompyuter o‘yinlari kabi passiv befoyda mashg‘ulotlarga sarflashga olib kelishi mumkin. “Nima qilsam ham, hamma narsa behuda!” deb o‘ylaydiganlar esa spirtli ichimliklar va haddan tashqari ko‘p ovqatlanishdan tasalli qidirishi mumkin, bu esa ularning sog‘lig‘ini buzadi. Bularning barchasini Nakamura “to‘xtash” deb ataydi, undan keyin hayot mexanizmi ancha yomon ishlaydi.
“G‘am-g‘ussada qotib qolmaslik, xotirjam va vazmin yashashga harakat qilish, odamlar bilan aloqani uzmaslik — bu murakkab davrda eng muhimi, deya taʼkidlaydi Nakamura.
Sekin-asta harakat qiling. O‘zingizga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘ling. Qiyin davrlarda kuchingizning faqat 60 foizini sarflashga harakat qiling: agar o‘zingizni juda ko‘p charchatsangiz, vaziyat yanada yomonlashadi. O‘zingizning ritmingizda harakat qiling, uddalay oladigan ishingizni qiling hamda vaziyatni qabul qilishga harakat qiling. Hayot sizni og‘ir maktabdan o‘tishga majbur qiladi, lekin bir kun kelib qiyin damlar ortda qolganini bilib olasiz. Orqaga qaraganingizda, sinovlar sizga bebaho tajriba berganini anglaysiz.
Eʼtiboringizni hozirgi kunga qarating
Qancha tashvishlansak ham, kelajakni bashorat qilish mumkin emas. Shuning uchun muallif hozir sodir bo‘layotgan narsalarga barcha eʼtiboringizni qaratishni maslahat beradi. Shu bilan birga, ishdan tashqari vaqtda ish haqida o‘ylamaslik, uni shaxsiy hayotdan ajrata bilish muhimdir, bu esa ko‘pchilik uchun qiyinchilik tug‘diradi va ortiqcha stressni keltirib chiqaradi.
Uyda oilaviy an’analaringizni yarating
“Uyga qaytganingizdan to uxlaguningizcha o‘zingiz uchun uy marosimlarini yarating”, deydi u. Kechqurun charchagan ongni ortiqcha o‘y-xayollar bilan band qilmaslik kerak — ertalab yangi yechimlarni topishga sifatli uyqu yordam beradi. Agar kechqurun o‘zingizda zo‘riqishni his qilsangiz, Nakamura shunchaki o‘zingizga “To‘xta” deb aytishni va dam olishga yordam beradigan biror narsa bilan shug‘ullanishni, masalan, sevimli tinchlantiruvchi dasturlarni yoki filmlarni tomosha qilishni tavsiya qiladi.
Izoh (0)