Иброҳим Раисий 3 йил аввал Эрон президенти лавозимини эгаллаганида, айрим эронликлар буни юқори лавозим сари қадам деб ҳисоблаган. Улар Эрон олий раҳнамоси Али Хоманаий вафот этган тақдирда, Раисий, шубҳасиз, унинг лавозимини эгаллашини кутган. Аммо бу кутилмалар ўзини оқламади, дея ёзмоқда The Economist.
-4gVPSxQc.jpg)
Журналистларга кўра, Раисийнинг ўлими Эрон сиёсатини ларзага келтиради, бу қийин пайтда тезда янги президент топишга мажбур қилади, сабаби Эрон “минтақавий урушга жалб этилган”. Журналистлар президент ўлдирилгани эҳтимолини ҳам истисно этмаяпти.
“Эрон сиёсатида ҳеч нарса кўринганидек эмас, кўпчилик эронликлар фалокат борасида жирканч тахминлар ҳақида ўйлай бошлади. Раисий ички душманларнинг узун рўйхатига эга эди. Душманлари уни ўлдириш учун тил бириктиришдими, деб ҳайрон бўлиш бежиз эмас”, — дейилади хабарда.
Россия Давлат думаси халқаро ишлар қўмитаси раҳбари Леонид Слуцкий ҳам суиқасд эҳтимолини инкор этмади.
“Тергов Эрон президенти Раисий вертолётининг қулаши сабабларини ўрганади, бироқ версияларнинг бирортасини ҳам инкор этиб бўлмайди. Май воқеалари, жумладан, Саудия Арабистони валиаҳд шаҳзодасига ва Словакия бош вазирига суиқасдга уринишлар маълум бир “фожиали тасодифлар” занжирига тўғри келади”, — деган у.
Эрон президенти Иброҳим Раисининг вертолёт ҳалокатида ўлими Словакия бош вазири Роберт Фицога қилинган суиқасд, Сербия президенти Александр Вучичга бир қатор таҳдидлар ва Туркиядаги давлат тўнтаришига уриниш ортидан содир бўлди.
Сиёсатшунос, АҚШ армиясининг истеъфодаги подполковниги Эрл Расмуссен Эрондаги воқеаларга Исроил разведка хизматларининг алоқадор бўлиши мумкинлигини истисно этмади.
“Исроил унга Эрон ҳужум қилганида хотиржамлик билан муносабат билдиргани ҳаммани ҳайратда қолдирди. Шундай экан, Исроил шунга ўхшаш нарсани жуда яхши қила олади”, — дейди сиёсатчи.
У ташқи сиёсатда “худди шундай тасодифлар” жуда кам учрашини таъкидлади.
“Хусусан, Германия бош вазири ёки Франция президенти билан бирор нарса содир бўлганини кўрмагансиз. Шундай бўлдики, бу воқеаларнинг барчаси ҳозирда маълум томонлар билан муносабатларда бир оз кескинликни бошдан кечираётган мамлакатларда кузатилди”, — дея давом этди у.
Расмуссеннинг қўшимча қилишича, жамоатчилик ҳеч қачон ташқи аралашув бор-йўқлигини билмайди, бироқ вазият шунга ишора қилмоқда.
“Қулаган вертолёт бортида Эроннинг юқори лавозимли раҳбарлар бўлгани, шунингдек, жуда қисқа вақт ичида турли мамлакатларда бўлиб ўтаётган кўплаб воқеалар ғалати кўринади. Бунга бирор исбот топилса, мени ҳайратга солмаган бўлади”, — дея таъкидлади у.
Шунингдек, Расмуссен Эрон президенти вертолёти ҳалокатга учраган тоғларда қуюқ туман одатий ҳол бўлгани, ҳаво кортежидаги икки вертолёт хавфсиз қўнишни амалга оширганига эътибор қаратди.
“Шундай қилиб, учинчи учувчининг (Раисий вертолётини бошқарган) гуруҳдан ажралиб чиқиши жуда ғалати. Ишончим комилки, Раисий бўлган вертолётни энг тажрибали учувчилар бошқарган. Бу вертолётда нафақат президент, балки унинг ташқи ишлар вазири, шунингдек, вилоят губернатори ҳам бўлган. Самолётда жуда нуфузли одамлар бор эди. Ўйлайманки, жиддий тергов бўлади”, — деган у.
Барча сўнгги воқеалар бир-бирига боғлиқ бўлиши мумкин, аммо бу ҳақда ҳеч қандай далил йўқ, дея тасдиқлади эксперт.
“Кейин ҳар бир ҳолатни кўриб чиқиш керак бўлади — агар Туркияда давлат тўнтариши бўлса, кимга фойда? Агар Фицо ҳақиқатан ҳам ўлса, ким ютарди? Эрондаги олий мартабали сиёсатчиларнинг ҳаммаси, нафақат президент, балки бортдаги бошқа одамлар, айниқса Яқин Шарқда нуфузга эга ташқи ишлар вазири ўлган бўлса, кимга наф?”, — дея хулоса қилди Расмуссен.
Раисий вертолёти ҳалокатга учраши
Бортида Эрон президенти бўлган вертолёт 19 май куни Эрон-Озарбайжон чегараси яқинидаги Верзеган шаҳри тоғли ҳудудига “қаттиқ қўнган”ди. Қутқарувчилар 20 май куни вертолёт ҳалокатга учраган жойни аниқлаган. Вертолёт “қаттиқ қўниш” чоғида бутунлай ёниб кетган. Оқибатда бортдагиларнинг бари ҳалок бўлган. Улар қаторида Раисийдан ташқари Эрон ташқи ишлар вазири Амир Абдуллаҳён, Шарқий Озарбайжон губернатори Оятуллоҳ ал-Ҳошим ва Табриз имоми Муҳаммад Али ал-Ҳошим ҳам бор.
Иброҳим Раисий Озарбайжон раҳбари Илҳом Алиев билан учрашувдан қайтаётган бўлган. Давлат раҳбарлари Арас дарёсидаги тўғон очилиши маросимида иштирок этган.
Изоҳ (0)