Тошкент шаҳрида 17 май куни тушдан кейин чанг бўрони кузатилди. Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати Бахтиёр Пўлатов шаҳар аҳолисини безовта қилган бу табиий ҳодиса бўйича мутахассис фикри асосида тушунтириш берди.
Атроф-муҳит ва табиатни муҳофаза қилиш технологиялари илмий-тадқиқот институти докторанти Батир Халмуратовнинг фикрига кўра, Тошкентда чанг бўронининг юзага келишига бир нечта омиллар сабаб бўлган. Энг асосий сабаб — салқин шимолий ҳаво оқими ва жанубдан кириб келаётган иссиқ ҳаво массасининг тўқнашуви, босимнинг ноодатий ортиши ва кескин шамол кучайишидир. Бу ҳаво массалари ўртасидаги кескин ҳарорат фарқи кучли шамолни келтириб чиқарган.
Кучли шамол ўз навбатида қуриган тупроқдан ва очиқ ер майдонларидан чанг заррачаларини кўтариб, ҳаво муҳитига тарқатди. Натижада шаҳарнинг турли нуқталарида кўриш масофаси қисқариб, нафас олиш қийинлашган. Об-ҳаво шароитини ўрганувчи экспертлар бу ҳолатни “фронтал тўқнашув” деб атайди. Яъни совуқ ва иссиқ ҳаво массалари бир жойда тўқнашганида атмосфера беқарорлашиб, кучли шамол ва чанг кўтарилиши эҳтимоли кескин ортади. Айнан шу жараён Тошкентда булутли осмон, чақмоқ ва қисқа муддатли ёғингарчилик билан бирга кечди.
Тошкентда чанг бўрони пайтида Нукус шаҳрида ҳаво нисбатан барқарор эди. У ерда фақат салқинлик ва енгил шамол кузатилган. Мутахассисларнинг қайд этишича, Нукусда чанг бўрони кузатилмаганига сабаб шамол тезлигининг етарлича кучли эмаслиги, тупроқнинг намлиги ёки чангга бой бўлмаган ҳудудлар устидан шамол ҳаракатлангани бўлиши мумкин.
Тошкентда чанг бўрони пайтида нималар бўлди?
Тошкент шаҳри ҳавонинг ифлосланиш даражаси бўйича дунёнинг йирик шаҳарлари орасида биринчи ўринга чиқди. ССВ бу вазиятда имкон қадар очиқ ҳавода юрмасликка чақирди. Зарурат сезганда “103” хизматига қўнғироқ қилиб, тиббий ёрдам олишлари мумкинлигини билдирди. Санепидқўмита Тошкент шаҳар бошқармаси ҳам чанг пайти ташқарига чиқмасликни, кўчага чиққанда тиббий ёки респиратор тақишни сўради. Уйда ҳаво намлагичлардан фойдаланиш ёки хонага ҳўл сочиқ илиб қўйиш, кўпроқ сув ичиш тавсия этилди.
Ноқулай об-ҳаво натижасида Тошкент шаҳри ва Тошкент вилоятининг бир нечта ҳудудларида ҳаёт маромига таъсир этмайдиган кўнгилсиз ҳолатлар кузатилди. Дарахтларнинг қулаб тушиши, йирик шохларнинг синиши, шунингдек, кўча ва йўлакларнинг ифлосланиши ҳолатлари қайд этилди.
Шу куни пойтахтнинг барча ҳудудларида кузатилган ноқулай об-ҳаво ва кучли шамол туфайли, минтақалардаги фавқулодда бригадалари тўлиқ шай ҳолатга келтирилди. Тошкент шаҳри ва вилоятидаги айрим электр тармоқлари хавфсизликни таъминлаш мақсадида қўлда ўчирилди. Бунинг натижасида Тошкент шаҳрида 8 500 та ва Тошкент вилоятида 10 300 та истеъмолчи электр таъминотидан вақтинча узилди.
Изоҳ (0)