Toshkent shahrida 17-may kuni tushdan keyin chang bo‘roni kuzatildi. Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati Baxtiyor Po‘latov shahar aholisini bezovta qilgan bu tabiiy hodisa bo‘yicha mutaxassis fikri asosida tushuntirish berdi.
Atrof-muhit va tabiatni muhofaza qilish texnologiyalari ilmiy-tadqiqot instituti doktoranti Batir Xalmuratovning fikriga ko‘ra, Toshkentda chang bo‘ronining yuzaga kelishiga bir nechta omillar sabab bo‘lgan. Eng asosiy sabab — salqin shimoliy havo oqimi va janubdan kirib kelayotgan issiq havo massasining to‘qnashuvi, bosimning noodatiy ortishi va keskin shamol kuchayishidir. Bu havo massalari o‘rtasidagi keskin harorat farqi kuchli shamolni keltirib chiqargan.
Kuchli shamol o‘z navbatida qurigan tuproqdan va ochiq yer maydonlaridan chang zarrachalarini ko‘tarib, havo muhitiga tarqatdi. Natijada shaharning turli nuqtalarida ko‘rish masofasi qisqarib, nafas olish qiyinlashgan. Ob-havo sharoitini o‘rganuvchi ekspertlar bu holatni “frontal to‘qnashuv” deb ataydi. Ya’ni sovuq va issiq havo massalari bir joyda to‘qnashganida atmosfera beqarorlashib, kuchli shamol va chang ko‘tarilishi ehtimoli keskin ortadi. Aynan shu jarayon Toshkentda bulutli osmon, chaqmoq va qisqa muddatli yog‘ingarchilik bilan birga kechdi.
Toshkentda chang bo‘roni paytida Nukus shahrida havo nisbatan barqaror edi. U yerda faqat salqinlik va yengil shamol kuzatilgan. Mutaxassislarning qayd etishicha, Nukusda chang bo‘roni kuzatilmaganiga sabab shamol tezligining yetarlicha kuchli emasligi, tuproqning namligi yoki changga boy bo‘lmagan hududlar ustidan shamol harakatlangani bo‘lishi mumkin.
Toshkentda chang bo‘roni paytida nimalar bo‘ldi?
Toshkent shahri havoning ifloslanish darajasi bo‘yicha dunyoning yirik shaharlari orasida birinchi o‘ringa chiqdi. SSV bu vaziyatda imkon qadar ochiq havoda yurmaslikka chaqirdi. Zarurat sezganda “103” xizmatiga qo‘ng‘iroq qilib, tibbiy yordam olishlari mumkinligini bildirdi. Sanepidqo‘mita Toshkent shahar boshqarmasi ham chang payti tashqariga chiqmaslikni, ko‘chaga chiqqanda tibbiy yoki respirator taqishni so‘radi. Uyda havo namlagichlardan foydalanish yoki xonaga ho‘l sochiq ilib qo‘yish, ko‘proq suv ichish tavsiya etildi.
Noqulay ob-havo natijasida Toshkent shahri va Toshkent viloyatining bir nechta hududlarida hayot maromiga taʼsir etmaydigan ko‘ngilsiz holatlar kuzatildi. Daraxtlarning qulab tushishi, yirik shoxlarning sinishi, shuningdek, ko‘cha va yo‘laklarning ifloslanishi holatlari qayd etildi.
Shu kuni poytaxtning barcha hududlarida kuzatilgan noqulay ob-havo va kuchli shamol tufayli, mintaqalardagi favqulodda brigadalari to‘liq shay holatga keltirildi. Toshkent shahri va viloyatidagi ayrim elektr tarmoqlari xavfsizlikni ta’minlash maqsadida qo‘lda o‘chirildi. Buning natijasida Toshkent shahrida 8 500 ta va Toshkent viloyatida 10 300 ta iste’molchi elektr ta’minotidan vaqtincha uzildi.
Izoh (0)