“Биз синяпмиз!” — Иқтисодиёт ассамблеяси раиси кичик ва ўрта бизнесдаги тадбиркорларни қўллаб-қувватлашни сўрамоқда

Ўзбекистон Иқтисодиёт ассамблеяси раиси Мухтор Умаров Ўзбекистон Жаҳон савдо ташкилоти (ЖСТ)га қўшилишидан олдин маҳаллий тадбиркорларнинг имкониятларини хорижлик тадбиркор билан тенглаштириш ҳамда кичик ва ўрта бизнесдаги тадбиркорларни қўллаб-қувватлаш керак, деб ҳисоблайди. У бу ҳақдаги мулоҳазаларини ўзининг Telegram каналида билдирди.

Мухтор Умаров маҳаллий тадбиркорларнинг имкониятларини кенгайтириш борасида мисол сифатида Россия Федерациясини келтириб, Росексимбанк маҳаллий тадбиркорларнинг маҳсулотини экспорт қилишга ёрдам беришини таъкидлади.

“Давлатлар ўз тадбиркорларини ички бозорда ҳимоя қилиш учун турли воситалардан фойдаланади. Бу бизни монопол ташкилотларга бериладиган имкониятлар эмас. Биз бундай имкониятларни сўрамаяпмиз ва бунга мутлақо қаршимиз! Биз айтмоқчи бўлаётганимиз — чет эллик тадбиркорлар билан бизнинг тадбиркорларнинг шароитлари бир хил бўлсин. Уларда молия жуда ҳам арзон, бизда эса қиммат. Мана шуни ўзида биздаги маҳаллий тадбиркорларнинг рақобат бардошлилиги паст. Бундан ташқари, денгизга чиқиш масаласи ҳам бор.

Мисол учун Россия Федерациясини олсак, бутун бошли “Росэксимбанк” маҳаллий маҳсулотини экспорт қилиш учун тадбиркорларни қўллаб-қувватлайди. Ва тадбиркорларни чет элда ҳимоя қилиш учун “ЭКСАР” компанияси бор. Бундан ташқари, чет элда рус тадбиркорларини қўллаб-қувватлайдиган Россия экспорт маркази мавжуд. Мана шу ташкилотлар россиялик тадбиркорлар ўз маҳсулотларини хорижий мамлакатларга олиб чиқадиган бўлса, ва бирор бир муаммо чиқса, суғурта компанияси 100 фоиз зарарларини қоплаб беради.

Мисол учун Россия экспорт маркази рус тадбиркорларининг кўргазмаларини, бозорга кириш вақтида реклама ва оммабоп харажатларини қоплаб беради. Мен бу гапларим билан Россияни мақтамоқчи эмасман. Кўп мамлакатларда мана шундай инструментлар мавжуд”, дейди Мухтор Умаров.

Ўзбекистон Иқтисодиёт ассамблеяси раиси ўз сўзида давом этиб, ўзбек тадбиркорлари Россиядан келаётган турли маҳсулотларга рақобат қила олмасдан, қийин аҳволга тушиб қолганини қўшимча қилди.

“Айни дамда Россия маҳсулотлари жуда арзон нархларда кириб келмоқда. Ҳозир кўплаб маҳаллий тадбиркорлар ишлаб чиқараётган маҳсулотлар Россиядан келаётган маҳсулот билан рақобат қила олмаяпти. Улар қийин аҳволда. Шунинг учун Ўзбекистон ЖСТга қўшилишдан олдин, маҳаллий тадбиркорларга енгиллик бериши керак. Протексионизм сиёсатидан воз кечиб, дунёга очилдикми, рақобат ўйин қоидалари тенг бўлиши зарур. Ана шунда биз хорижлик тадбиркорлар билан рақобатлаша оламиз”.

Шунингдек, Мухтор Умаров мутасаддиларга мурожаат қилиб, энг катта муаммо молияда эканлигини, давлат кичик ва ўрта бизнесдаги тадбиркорларни қўллаб-қувватлаши кераклигини сўраган.

“Ўзи шундоқ ҳам солиқдаги юкламалар кичик ва ўрта бизнесдаги тадбиркорларни анча қийин аҳволга тушириб қўйган. Улар шу ҳолатда чет эллик тадбиркорлар билан курашмоқда. Давлат шундай вазиятда қўллаб-қувватловни амалга ошириши керак. Мисол учун, Хитой моделини олайлик. Хитойда мана шундай қийин ҳолатларда давлат тадбиркорга ёрдам бериш эвазига унинг даромадига улушдор сифатида киради. Яна давлат тадбиркорларга доим маслаҳатлар бериб боради. Яъни давлат билан хусусий сектор ажойиб ҳамкорликни йўлга қўя олгани учун Хитой тадбиркорлари жуда тез ривожланмоқда,

Биз солиқдан имтиёзлар ва субсидиялар ҳақида гапирмаяпмиз! Биз оддийгина молия масаласини гапирмоқдамиз. Чунки хорижлик тадбиркор билан рақобат қилаётганимизда, ҳеч бўлмаганда, бизда молиявий имкониятлар бўлсин. Ҳозир тадбиркорлар бино, айланма маблағ, ускуналар ва сотувда бўладиган реализациялар учун пул тикади. Бизда молия масаласи энг катта муаммо.

Шу ўринда мутасаддиларга мурожаатимиз шу бўладики, айни дамда тадбиркорларимиз ўта даражада ҳимояга муҳтож. Агар ЖСТга қўшилсак, кичик ва ўрта бизнесга қўллаб-қувватловни ошириш керак. Марказий банк банклар орқали кўплаб хизматларни тадбиркорларга бермаяпти. Яъни банклар тадбиркорлар учун етарлича маблағларни етказиб бераётгани йўқ. Ва бу бизнинг дунё бозорида рақобатбардош бўлишимизни кескин тушириб юбормоқда.

Биз синмоқдамиз. Кўплаб тадбиркорлар молиявий етишмовчилик, солиқ юки ошиб кетгани, электр энергиясининг нархи ўсгани учун тадбиркорларимизда катта ютқазишлар бўлмоқда, деди Ўзбекистон Иқтисодиёт ассамблеяси раиси.

Маълумот ўрнида, Вазирлар Маҳкамасининг қарори билан “Тадбиркорлик субъектларининг барқарорлик рейтингини аниқлаш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида”ги қарорга ўзгартириш ва қўшимчалар киритилмоқда.