Тошкентлик Шаҳобиддин Йўлдошев ота ҳунари – косиблик ортидан рафиқаси билан тўрт фарзандни вояга етказди. Бир ўғлини ўзи орзу қилганидек Тошкент тиббиёт академиясида ўқитди. Уч ўғли устахона очиб ота касбини давом эттиряпти. “Дарё” мухбири билан суҳбатда қаҳрамонимиз механикликни ташлаб ҳунарни танлагани сабаби, қандай мижозлардан ранжиши ва косибларнинг пул топиш сирлари ҳақида гапирди.
Асл касби механик бўлган Шаҳобиддин Йўлдошев ўттиз йилдан бери косиблик қилади. Танловининг сабабларини у қуйидагича изоҳлайди.
— Армиядан қайтгач ўзимнинг йўналишим бўйича ҳам бир оз ишлаб кўрдим. Бош механиклик даражасига ҳам чиққанман. Менга тўғри келмайдиган, дилимни хира қиладиган айрим вазиятлар бўлди. Кейин косибга шогирд тушиб, шу ишни этагидан тутдим. Бу касбда бош оғриқ кам, қанча пул топишингиз ўзингизга боғлиқ. Косиб бир жойда – дўконида ўтирса яхши ишлайди, ҳали уёққа ҳали буёққа кетаверса пул тополмайди. Косибнинг энг катта кучи сабрида. Сабр қилса нимагадир эриша олади.
Аслида отам ҳам массидўзлик билан шуғулланган. Кейинчалик рўзғор тебратиш учун бошқа ишга ўтишига тўғри келган. Ота касбини давом эттириш мени чекимга тушган экан. Косиблик ортидан ризқ топаяпмиз. Ундан ташқари ямоқчилик ҳам қиламиз.
Чорсу бозорининг ҳунармандлар қаторида косибнинг тайёр маҳсулотлар ва хом ашё сотадиган дўкони, уйида эса косиблик устахонаси бор.
— Биз буюртмага қараб мижозларга оёқ кийимлар тикиб берамиз. Бир кунда икки-уч жуфт пойабзал тайёрлаймиз. Чунки чарм, таг қисми ва ипларини харид қилиб, маҳсулотни нолдан йиғамиз. Баъзи кунлари умуман буюртма бўлмайди, шундай пайтларда ямоқчилик билан шуғулланамиз. Чорсудаги дўконимизда буюртмаларни қабул қилиб, ўлчамларини оламиз ва уйга – устахонага хабар берамиз. У ерда ишни бошлашади. Икки киши дўконда ишлаймиз, икки киши устахонада. Кечга дўконни ёпиб уйга қайтганимиздан кейин ҳаммамиз бирга ишлаймиз.
Оёғи ясси болалар учун махсус оёқ кийимлар ҳам тикамиз. Агар уларнинг ўзларини ёқтирган пойабзал лари бўлса унга мослаб патак-стелки тайёрлаб берамиз.
Шаҳобиддин аканинг айтишича ёз фаслида косибларга деярли буюртма тушмайди. Бу касбда “омон қолиш”нинг бирдан бир йўли кўп қиррали бўлиш дейди қаҳрамонимиз.
— Ёз қийин мавсум, буюртмалар кам тушади. Шундай пайтларда уй бекаларига енгил “тўқима” оёқ кийимлар учун хом ашё етказиб берамиз, уларга тўқишни ва пойабзал нинг таг қисмига қандай қотиришни ўргатамиз. Куз фаслида эса ямоқчилик ишлари кўпаяди. Кунлар совуши билан одамлар косиблар меҳнатига кўпроқ эҳтиёж туяди, буюртмалар сезиларли ошади. Катта ўлчамли оёқ кийим киядиганлар ҳам бозорларда ўзига лойиқ оёқ кийим тополмагач бизнинг хизматимиздан фойдаланишади.
Косиб фарзандларига ҳам ўз ҳунарини ўргатган, улар бугун отаси билан бирга ишлашади. Бундан ташқари ўнга яқин шогирдлари ҳам бор.
—Катта ўғлим - Шамсиддин, асосан, ясси оёқли болалар учун махсус пойабзал лар тикиш бўйича мутахассис. У бошқа косибга ҳам шогирд тушиб тажриба оширдган. Иккинчи ўғлим - Фаҳриддин Тошкент тиббиёт академиясида ўқиди. Яқинда малака оширишни ҳам тугатади. Хусусий тиббиёт клиникалардан бирида лаборант бўлиб иш бошлади. Ишдан бўш вақтларида бизга қарашади. Учинчи ўғлим – Фазлиддин бизга янги маҳсулотларнинг моделларини чизиб беради. Кўп ишимиз унга боғлиқ. Кичкинам Зуҳриддин тикиш устаси. Бир-биримизни тўлдириб ишлаймиз.
Косибчилик ва ямоқчилик бўйича ҳам шогирдларимиз бор. Лекин кўпчилик бу ишни хоҳламайди. Чунки замон тезлашиб кетди, ёшлар тезроқ ва кўпроқ пул топишни исташади. Косибликда эса пул бирданига тез келмайди, сабр қилиш керак. Ҳаммасига секин-секин эришилади. Агар ичида қизиқиши ва қунти бўлса уч ойда бемалол бу ҳунарни ўзлаштиради. Келган болаларни кузатиб улардан косиб чиқадими-йўқми билиш мумкин. Баъзилари айтган нарсангизни қилади, ўзи яратмайди. Айрим болалар эса ўрганган сари янгиликлар қилгиси келади.
Косибчиликда одамларни алдаб бўлмайди дейди қаҳрамонимиз. Тиккан сифатсиз маҳсулотидан энг катта зарарни косибнинг ўзи кўради, - дейди у.
— Агар сифатсиз иш қилсангиз, мижоз сизга таъмирлатган ёки тиктирган оёқ кийимини олдингизга кўтариб келади. Ёлғон билан иш кўрсангиз мижоз йўқотасиз. Бу ишда сиз учун мижоз мижозни топади. Кимдир ишингиздан барака топган бўлса ундан эшитиб бошқалар келади. Косиблар асосан доимий мижозларга таяниб ишлайди. Туристлар ҳам буюртма бериб туришиди. Бир куни Жон исмли америкаликка чармли пойабзал тикиб бердим, унга жуда ёққанди. Мижозга тиккан пойабзал ингиз ёқса - маза қилиб кийиб юрибман,- деса хизмат ҳақини олганингиздан ҳам кўра кўпроқ қувонч беради.
Баъзида ишимиздан қониқмаган одамлар ҳам бўлади. Терини фарқлай олмай хуноб бўлишади, сиз тоза чарм ишлатмадингиз дейишади. Шундай ўжар, инжиқ мижозларимиз билан Фазлиддин ўғлим кўпроқ ишлайди. Чунки у доим кулиб туради, босиқлик билан тушунтиради, мижознинг кўнглини олади. Мен баъзида асабийлашиб кетаман, чунки умуман ишимда сохта чармдан фойдаланмайман, фақат мол терисини ишлатаман.
Шаҳобиддин Йўлдошев касбидан фаҳрланади. Ҳунарим билан бировдан кам бўлмадим, бизнинг олдимизга турли касб эгалари - бой ҳам, камбағал ҳам келади, - дейди косиб.
— Одамларнинг оёқ кийимига қараб уларнинг қайси касбда ишлашини ҳам аниқласа бўлади. Масалан, қассобларнинг оёқ кийимларининг таг қисми ва ёнлари едирилиб кетади. Сабаби улар доим қон босади, қон эса емириш хусусиятига эга. Ҳайдовчилар эса кўпроқ газ педалини босгани учун оёқ кийимлари ўнг томонга қийшайиб кетади. Ташкилотлар, банк ва офисларда ишлайдиганларнинг пойабзал лари унчалик кўп зарарланмайди.
Баъзида пойабзал ларнинг пошнаси ёки ишдан чиққан “замоги”ни тўғирлашда биргина ҳаракатни ўзи етарли бўлади. Мижознинг олдида керакли михни танлаб болғача билан битта урсам жойига тушса, - шу битта урганингиз учун пул оласизми, - дейишади. Лекин мен қўлимни шунга мослаштиргунимча йиллар давомида қанча машқ қилганимни ўйлаб ҳам кўришмайди. Бу ҳам маҳорат, мен ана шу маҳоратим учун пул оламан.
Шаҳобиддин аканинг ўғиллари учинчи авлод косиблар. Ота фарзандлари унинг касбини охиригача давом эттиришидан умидвор.
Кўрсатувни тўлиқ юқоридаги видео орқали томоша қилишингиз мумкин.
Мақсуда Абдуқаюмова суҳбатлашди.
Изоҳ (0)