Биринчи синф ўқувчиларига психологик ёрдам — бу ота-оналар қилиши керак бўлган энг муҳим ишлардан биридир. Фарзандингиз мактаб жамоасига мослашиш даврида дуч келадиган тўртта асосий муаммо ҳақида сўз юритамиз.
Мулоқотдаги қийинчиликлар
Дастлаб ҳар бир ўқувчи икки ёқлама босимни бошдан кечиради: ҳаётига янги қоидаларини киритган ўқитувчисидан ва синфдошларидан. Болалар жамоасида ўта кескин қоидалар борлигини унутманг. Биринчи синфда болалар бир-бири билан норасмий муносабат ўрнатади — улар ўзларининг янги “ўйини”да ким қандай рол ўйнашини билиб оладилар. Боғчадаги бола учун бу унчалик қийин эмас — у жамоадаги ўрнини аллақачон билади. Доимо ота-онаси билан бўлган бола оиланинг диққат марказида бўлишга одатланган. Аммо мактабда бу, афсуски, мумкин эмас.
Ота-оналарга маслаҳатлар:
- Мактабдан ташқари ҳам иложи борича кўпроқ мулоқот қилинг!
- Фарзандингиз тенгдошлари билан ҳар қандай дўстликни ҳурмат қилинг. У ёлғизланиб қолмаслиги жуда муҳим, натижада у ўзига дўст топа олади.
- Уни бошқа болалар билан солиштирманг. Ундан кўра кеча ва бугунги ютуқларини солиштирган маъқул
- Фарзандингизни зўр натижаларга тайёрламанг. Одатда биринчи синфда кўпчилик буни уддалай олмайди. Бола ўзини айбдор ҳис қилмаслиги ва ота-онасининг умидсизлигини кўрмаслиги керак.
Ҳар қандай ҳолатда ҳам болани уришманг. Яхшиси, қилган ишлари учун мақтанг.
Идрок ва диққат қилишдаги қийинчиликлар
Баъзан биринчи синф ўқувчиси учун диққатни жамлаш жуда қийин бўлади. Аммо дарс доимий эътиборни талаб қилади. Агар ота-она болага маълумотни идрок этишни ўргатмаган бўлса, у билан кам гаплашса ва фарзандининг муаммоларига жиддий қарамаса, бу муаммолардан қочиб бўлмайди. Ҳозирги болаларнинг кўпчилиги дўстона мулоқотга муҳтож. Ота-оналар фарзанди тарбиясини болаларнинг “энг яқин дўсти” — телевизор ва телефонга кўпроқ ишонишади. Бу эса яхшиликка олиб келмайди.
Ота-оналарга маслаҳатлар:
- Фарзандингиз билан ҳар куни мактаб ҳақида гаплашинг. Бугун нимани ўрганганини сўрашдан бошланг.
- Агар бола мактабга боришни хоҳламаса, эътиборли бўлинг. Ўқитувчиси билан гаплашинг, биргаликда сабабини осонроқ топасиз.
- Диққатни жамлаш қобилиятини ривожлантириш мумкин. Бунинг учун махсус бўяш китоблари, ўйинлар мавжуд. Ўқитувчиси билан боланинг танлови ҳақида маслаҳатлашинг.
- Кичкина бошга иложи борича кўпроқ маълумот киритишга уринманг. Бу ёшда бошқаларни тинглашни ва ўз фикрларингизни билдиришни ўрганиш, асосий ва иккиламчи нарсаларни ажратиш, тиришқоқлик ва аниқликни ривожлантириш муҳимроқдир.
Ташкилий ишлардаги қийинчиликлар
Биринчи синф ўқувчиси ўзига ғамхўрлик қила олиши, масалан, кийимини алмаштира олиши керак. Унга ўз ишини қандай ташкил қилишни ўргатиш, столга нарсаларни тартибга солиш жуда муҳимдир. Ўқув қуролларини биргаликда танлаган маъқул. Албатта, бу ота-онага майда-чуйда гапдек туюлиши мумкин, лекин бола учун эмас. Мактабнинг биринчи кунларида у кучли ҳаяжонга тушиб қолади, шунинг учун ҳар бир майда-чуйда нарса уни осонлик билан асабийлаштириши мумкин.
Ота-оналарга маслаҳатлар:
- Фарзандингизга мактабдан ташқари машғулотлар ва тадбирларни ташкил этишга ёрдам беринг.
- Дарс қилишни кечгача чўзманг, ҳамма нарсани вақтида қилган яхши.
- Уйга вазифани бир соатдан ортиқ бажарманг.
- Агар болангиз кундузи дам олишни хоҳласа, хавотир олманг — ухлаш унга фақат фойда келтиради.
Жисмоний саломатлик билан боғлиқ қийинчиликлар
Қўл мушаклари яхши ривожланмаганлиги, эшитиш ёки кўриш қобилиятининг пасайиши, чарчаш, нутқдаги муаммолар ва бошқалар — ўқув жараёнида қийинчиликлар туғдиради.
Ота-оналарга маслаҳатлар:
- Болангиз билан бирга рақсга тушишга ҳаракат қилинг ва ҳарф элементларини қўлларингиз билан ҳавода ёзинг. Бунда бола қўлини эркин тутишни ўрганади ва бу ҳуснихат учун жуда фойдали.
- Энг кўп учрайдиган хатолардан бири — болани уй вазифасини аввал қораламага бажаришга мажбурлаш, сўнгра уни тоза дафтарга қайта ёздириш. Сизга қўшимча иш нимага керак?
- Агар бола қинғир-қийшиқ ёза бошлаганини кўрсангиз, бир оз тўхтаб, дам олгани маъқул. Ҳуснихат у учун жазо бўлмаслиги керак.
- Муаммо ҳақида маслаҳатлашиш учун мутахассис-шифокорга мурожаат қилинг.
Изоҳ (0)