Хитой ўзининг юк ташиш йўлакларини ҳимоя қилиш ва АҚШ ҳамда унинг иттифоқчиларининг санкцияларига қарши туриш қобилиятини кучайтириш учун бир қанча давлатда денгиз базаларини қуради. Американинг AidData тадқиқот институти бу ҳақда ҳисобот берди.
Келгуси икки-беш йил ичида Хитой ҳарбий-денгиз базасини қуриш эҳтимоли бўлган учта жой:
- Шри-Ланка (Ҳамбантот шаҳри);
- Экваториал Гвинея (Бата шаҳри);
- Покистон (Гвадар шаҳри).
Буни Хитой ушбу шаҳарлардаги порт лойиҳалари учун ажратаётган маблағлар миқдори, мавжуд инфратузилманинг стратегик аҳамияти ва мезбон ҳукуматлар билан мустаҳкам алоқалар таҳлили кўрсатади.
АҚШдан фарқли ўлароқ, Хитой халқаро мудофаа альянсларининг аъзоси эмас — унинг ягона расмий мудофаа шартномаси Шимолий Корея билан тузилган.
“Бу Хитой учун хориждаги ҳарбий-денгиз базаларини ривожлантиришни ҳарбий тараққиётининг устувор йўналишига айлантиради”, — дейди AidData тадқиқотчилари.
Хитой яқин келажакда қуришни режалаштираётган саккизта базадан тўрттаси Африкада бўлиши кутилмоқда. Пекин Хитой материкидаги базалари орқали Жанубий Хитой денгизи ва Тайван бўғозидаги манфаатларини таъминлай олади.
Шри-Ланкадаги Ҳамбантота порти яқин келажакда базанинг жойлашиши мумкин бўлган жой ҳисобланади. 2010 йилда очилган порт Хитойнинг давлат тараққиёт банки бўлган China Exim Bank’нинг 306,7 миллион долларлик кредити ҳисобидан молиялаштирилган. AidData Пекин “объектни тўғридан-тўғри назорат қилади” дейди.
Айни пайтда қурилаётган ва Хитой ҳарбийлари томонидан ишлатилиши мумкин бўлган яна бир ҳарбий-денгиз базаси Камбоджанинг Реам шаҳрида жойлашган. Мудофаа таҳлилчиларининг айтишича, ҳарбий база Хитойга катта стратегик устунликлар, жумладан, Таиланд кўрфазига чиқиш имкониятини беради.
Хитой учун дунёнинг асосий юк ташиш йўллари ўтадиган Африканинг шарқий қисмидаги стратегик жойлашувдаги Жибутида қурилаётган база ҳам муҳим аҳамиятга эга бўлади.
Изоҳ (0)