Халқаро захиралар Ўзбекистоннинг 11,3 ойлик импортини қоплашга етади — Марказий банк 

2023 йил 1 июль ҳолатига кўра, Ўзбекистон халқаро захиралари ҳажми мамлакатнинг 11,3 ойлик импортини қоплашга етади. Бу минимал талаб этиладиган кўрсаткичдан қарийб 4 баробарга юқори дегани. 

Марказий банк ижтимоий тармоқларда Ўзбекистон халқаро захираларига доир тарқалаётган хабарлар юзасидан муносабат билдирди. Маълум қилинишича, Ўзбекистон халқаро захиралари таркибида Марказий банк маблағларидан ташқари, Тикланиш ва тараққиёт жамғармаси ҳамда Иқтисодиёт ва молия вазирлиги маблағлари ҳам мавжуд. Халқаро стандартларга кўра, улардан фойдаланиш ҳуқуқи ушбу ташкилотлар ихтиёрида бўлади ва Марказий банк томонидан оператив бошқарилади.

“Халқаро захиралар ҳажми 2017 йил билан солиштирилганда 9,3 миллиард доллар ёки 35,3 фоизга ошган бўлиб, бу ҳолат 2017—2022 йиллар мобайнида халқаро захиралар таркибидаги монетар олтин ҳажмининг 67 тоннага ортгани ҳамда олтин нархининг 2017 йил бошидаги 1 159,1 доллардан 2022 йил якунига 1 812,4 долларгача кўтарилиши билан изоҳланади. Бунда халқаро захиралар ҳажмига олтин нархи ўзгаришининг таъсири 6,9 миллиард долларни ташкил қилди. Натижада халқаро захираларнинг таркибида монетар олтиннинг улуши 2017 йилга нисбатан 46 фоиздан 2023 йил 1 январь ҳолатига 64 фоизгача ошди ва мос равишда валюта маблағлари улуши 53 фоиздан 36 фоизга камайди”, — дейилади манба ахборотида.

Марказий банкка кўра, Ўзбекистон халқаро захиралари ҳажми халқаро амалиётда захираларнинг етарлилигини баҳолашда қўлланиладиган кўрсаткичларнинг минимал талабларига тўлиқ жавоб беради.

“Жумладан, халқаро захираларнинг кенг маънодаги пул массасига нисбати 2023 йил 1 июль ҳолатига 204 фоизни ташкил қилган бўлиб, 20 фоизлик минимал талабдан 10 баробар кўпдир”.

Республикага импорт ҳажми 2017 йилда 14 миллиард долларни ташкил қилган бўлса, 2022 йилга келиб бу кўрсаткич 30 миллиард долларга етган, яъни ўсиш 2,1 баробарни ташкил қилган. 2021-2022 йилларда ЯИМ номинал ҳажмида 20-22 фоизлик ўсиш кузатилган бўлса, импорт ҳажмида ҳам шунга мос равишда 20-21 фоизлик ўсиш суръатлари қайд этилган.

“Импорт ҳажмининг юқори суръатларда ошиб бориши шароитида халқаро захираларнинг уларга бўлган нисбатининг пасайиши, 2023 йил 1 июль ҳолатига халқаро захираларни 11,3 ойлик импортни қоплашга етадиган даражада шакллантирувчи омиллар бўлган. Бу эса минимал талаб этиладиган кўрсаткичдан қарийб 4 баробарга юқоридир”, — дейилади регулятор ахбортида.

Муносабатда шунингдек, мавжуд халқаро захиралар Ўзбекистоннинг 2023 йил давомида сўндирилиши кутилаётган қисқа муддатли ташқи қарзларини тўлиқ қоплайди.

Ташқи савдо бўйича асосий ҳамкор мамлакатлар кўрсаткичлари билан солиштирганда Ўзбекистон халқаро захираларининг ЯИМдаги улуши нисбатан юқори даражада шаклланган. Жумладан, Ўзбекистонда халқаро захираларнинг ЯИМга нисбати 44 фоизни ташкил қилади.

Аввалроқ Марказий банк Ўзбекистон халқаро олтин-валюта захиралари 2023 йил бошидан 1 июлгача 2 миллиард долларга камайиб, 33,7 миллард долларни ташкил этаётганини маълум қилган.