“Брюссел диалоги” мухолифат форумида 26 нафар россиялик ҳуқуқшунос ва ҳуқуқ фаолларидан иборат гуруҳ Россиянинг Украинага қарши агрессив жиноятини тергов қилиш учун махсус халқаро трибунал яратиш ҳақида декларация тақдим этди. Ҳужжат матни Meduza ва “Новая газета Европа” нашрларида чоп этилди.
Украина президенти Владимир Зеленский Россиянинг ҳарбий жиноятларини тергов қилиш учун халқаро трибунал тузиш таклифини бир неча берган. Уни Европа комиссияси ва АҚШ қўллаб-қувватламоқда. Эндиликда Украина ташаббусини россиялик ҳуқуқшунослар ҳам ёқлаб чиқди. Декларация рус, украин ва инглиз тилларида ёзилган. Бу Россия демократик ҳамжамиятининг мамлакат раҳбарларини суд қилиш учун халқаро трибунал мавзусидаги биринчи баёнотидир.
“Брюссел декларацияси”
Россия режимининг Украинага қарши бошлаган агрессив уруши Европадаги халқаро тинчлик ва хавфсизликка, инсон ҳуқуқлари ва халқаро қонунлар ҳурматига путур етказди. Биз Кремль бошлаган жиноий урушни кескин қоралаймиз. У Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг икки асосий органи — Бош Ассамблея ва Халқаро Суд қарорларига зид равишда давом этмоқда. Бундан ташқари, биз Украина бўйича Халқаро мустақил тергов комиссиясининг Россия томонидан ушбу қуролли можаро давомида ҳарбий жиноятлар ва инсониятга қарши жиноятлар содир этгани ҳақидаги хулосаларини эътиборга оламиз.
Барқарор тинчликнинг ажралмас шарти бўлган адолатни қарор топтиришни бу мудҳиш жиноятлар қурбонлари олдидаги маънавий бурчимиз, деб биламиз. Ушбу жиноятларнинг айбдорлари, жумладан, тегишли халқаро механизмлар орқали жавобгарликка тортилиши керак. Шу муносабат билан биз Халқаро жиноят суди прокурорининг Украинадаги вазият бўйича терговини қўллаб-қувватлаймиз. Биз Россия расмийларининг Халқаро жиноий суд прокурори ва судьяларига қарши таҳдидларини рад этамиз.
Биз бошқа халқаро жиноятларнинг кенг миқёсда содир этилишига имкон яратган босқинчилик жиноятининг марказий ролини тан оламиз. Агрессив урушни режалаштирган, тайёрлаган ва давом эттираётган сиёсий ва ҳарбий раҳбарларни, шунингдек, уларнинг шерикларини жиноий жавобгарликка тортиш кўп сонли қурбонлар учун адолатни таъминлаш учун зарурдир.
Эслатиб ўтамиз, босқинчилик урушини режалаштириш, тайёрлаш, бошлаш ва олиб бориш умумий халқаро ҳуқуқ, шунингдек, Украина ва Россия қонунчилигига мувофиқ жиноят ҳисобланади.
Босқинчилик жинояти, таърифга кўра, давлатнинг сиёсий ва ҳарбий раҳбарлари томонидан содир этилиши мумкинлиги, шунингдек, Украинадаги вазиятда ХЖС ушбу жиноятлар устидан юрисдикцияни амалга оширишга қодир эмаслигини ҳисобга олиб, биз Украинанинг бошқа давлатлар ва халқаро ташкилотлар иштирокида босқинчилик жинояти учун махсус халқаро трибунал тузиш ҳақидаги ташаббусини қўллаб-қувватлаймиз.
Бу ташаббус халқаро ҳуқуққа ва Россиянинг Украинага бостириб кириши БМТга аъзо давлатларнинг мутлақ кўпчилиги томонидан агрессия ҳаракати сифатида таърифланишига асосланади. Бундай трибунал судланувчиларнинг расмий мавқеи, шунингдек, халқаро ва миллий қонунчиликка мувофиқ фойдалана оладиган иммунитетидан қатъи назар юрисдикцияни амалга ошириши мумкин.
Бу уруш ўтмишда Россия раҳбарияти ва ҳарбийлари томонидан ўз заминида ва чет элда содир этилган оғир жиноятларнинг жазосиз қолиши туфайли юз берди. Жиноятларнинг такрорланишига олиб келадиган жазосизлик занжири узилиши керак. Биз жиноятчиларни жавобгарликка тортиш ва жабрланганларга зарар қопланишига ёрдам беришга тайёрмиз.
Путинни ҳибсга олишга ордер берилган
2023 йил март ойи ўрталарида Гаагадаги Халқаро жиноий суд Путинни ҳибсга олишга ордер берганди: у Украинанинг босиб олинган ҳудудларидан болаларни Россияга ноқонуний равишда депортация қилишда гумон этилмоқда. Бироқ, ХЖС Москва ратификация қилмаган Рим статути асосида ишлайди ва шунга кўра, Россия унинг юрисдикциясини тан олмайди.
Изоҳ (0)