“Мен каби ўлим топманг”. Жуда эрта машҳурликка эришган ва ўзини нобуд қилган Жорж Бест ҳақида

“Манчестер Юнайтед” сафидаги ўйинлари билан машҳурликка эришган Жорж Бестнинг журналистларга айтган сўнгги сўзлари шундай бўлган: “Мен каби ўлманг”. Ирландиянинг шимолида туғилган футболчи чап қанот ярим ҳимоясида ўйнаган ва 28 ёшида фаолиятини якунлаган. Қуйида истеъдод бўйича Пеле ва Марадонадан ўтиб кетиши кутилган иқтидор эгаси қандай қилиб ўз фаолиятини барбод қилгани ва операция ҳам унинг ҳаётини сақлаб қолмагани ҳақида сўз боради.

Жорж Бест ХХ асрнинг энг яхши футболчиларидан бири, шунингдек, Шимолий Ирландия ва “Манчестер Юнайтед”нинг ХХ асрдаги энг зўр ўйинчиси бўлган. У ҳақида “Maradona GOOD, Pele BETTER, George BEST” (Марадона яхши, Пеле яхшироқ, Жорж энг яхши) деган жумлалар ўйлаб топилганди. Ҳаётининг қоронғи томони эса майдондан ташқарида бўлган. Тунги клублар, қизлар, алкогол, маст ҳолда жанжал қилиш ва полиция билан можаролар. Ва буларнинг барчаси футболчи 22 ёшлигида юз берган.

Бест 1946 йилнинг 22 май санасида Шимолий Ирландиянинг Крегаг шаҳрида туғилган. Онаси ва дўстларининг сўзларига кўра, у футболга бўлган муҳаббат билан улғайган. Бест “Крегаг Бойз” ёшлар жамоасида ўйнаётган вақтда скаутлар эътиборига тушган ва кўрик учун “Манчестер Юнайтед”га таклиф қилинган. Жорж кучли стресс ва уй соғинчи туфайли 2 кундан кейин Шимолий Ирландияга қайтиб келади. Лекин “қизил иблислар” унга иккинчи имкониятни тақдим этади ва Жорж ундан унумли фойдаланади.

Футболчи 17 ёшида “Манчестер Юнайтед” билан шартнома имзолади. Унинг жамоадаги дастлабки даври “Манчестер Юнайтед”нинг инқирозли даврига тўғри келди, чунки аввалроқ “қизил иблислар”нинг кўплаб футболчилари ҳалок бўлган ва 19 нафари оғир жароҳат олган авиаҳалокат юз берганди. Аммо Жорж йўқолиб қолмади ва биринчи мавсумида 26 та ўйинда олтита гол киритди. 17 ёшли қанот ярим ҳимоячиси учун бу мўжиза ҳисобланарди. Кейинги мавсумларда ҳам ривожланишдан тўхтамади, Британиядаги энг машҳур одам ва ҳақиқий брендга айланди.

Бест ўзининг бутиклари, барлари, тунги клубларини очди ва реклама роликларида суратга тушди. Ва буларнинг барчасини 19 ёшида амалга оширди. Жорж 1960 йилларнинг Бекҳэми эди, футболчи кейинги мавсумларда ҳам ўсиб борди. Унинг энг яхши ўйини 1967/68 йилги мавсум Чемпионлар Кубоги финалидан ўрин олган “Бенфика”га қарши баҳсга тўғри келди. Ушбу ўйинда “Манчестер Юнайтед” “Бенфика”ни 4:1 ҳисобида мағлуб этди, Бест битта гол урди. “Қизил иблислар” Европа Чемпионлар Кубогида ғалаба қозонган биринчи инглиз клубига айланди.

Мавсум якунига кўра, 53 та ўйинда 32 та гол урган Жорж Бест “Олтин тўп” соҳибига айланди. Футболчи “Манчестер Юнайтед” мухлисларининг меҳрини қозонди.

Шундан сўнг Бест барларга бориш, жанжаллашиш, ўғрилик қилиш ва маст ҳолда автомобиль бошқаришни бошлади. Жорж кейинги тўрт мавсумда буларнинг барчасини футбол билан ёнма-ён бажаришга муваффақ бўлди, лекин жанжаллар борган сари кўпайиб борди. Бир сафар футболчи йўқолиб қолди ва бир ҳафта давомида топилмади. Бест қайтиб келгандан кейин кечирим сўради, лекин клуб директорига бу ёқмади. Кейинчалик Бест янада кўпроқ жанжалларга аралашишни бошлади ва клубдан ҳайдалди. Шундан сўнг кўп ичишни бошлади, хотини билан жанжаллашди, Австралия, Ҳиндистон, Америка клубларини ва пастки лиганинг аутсайдер жамоаларини айланиб чиқди.

Фаолиятини тиклаш учун сўнгги умид унинг “Фулҳэм”даги икки мавсуми бўлди. Футболчи 48 та ўйин ўтказди, 11 та гол урди ва кўплаб голли узатмаларни амалга оширди. Аммо бу икки мавсум унинг учун “Фулҳэм” таркибидаги сўнгиси бўлди.

Фаолияти якунланганидан кейин ҳам Бест жанжалларга аралашишдан тўхтамади. Хотини Жорж томонидан калтаклангани учун ажрашишга ариза берди ва уни ташлаб кетди. Собиқ футболчи буни ўзи очган барда ичиш учун яна бир сабаб деб ҳисоблади.

2002 йилга келиб у ўз обрўси билан бирга жигарини ҳам ўлдирди. Жорж шошилинч ва деярли бепул жигар кўчириб ўтказиш операциясини бошидан ўтказди. Бест тирик қолди, бироқ унга алкогол тақиқланди. Жорж буни қабул қилди ва аҳволини яхшилаш учун психологга борди. Операциядан кейинги биринчи йилда тинч ва яхши ҳаёт кечирди, аммо кейинги икки йил даҳшатли ўтди. У қилаётган иши ёмон эканини ва даҳшатли тугашини тушунди, лекин ичишда ва жанжал чиқаришда давом этди. Оқибатда 2005 йилда касалхонага ётқизилди. Унинг жигари яна ишламай қолганди. Докторлар Бестни сақлаб қолишнинг имкони йўқлигини айтди ва собиқ футболчи буни қабул қилди. У тахминан бир ҳафта яшади ва кундан-кунга аҳволи ёмонлашди.

Ҳаётининг сўнгги кунида унинг олдига журналистлар келди. Кўпчилик ОАВ вакилларини ҳайдаб юборган бўларди, лекин Жорж ундай қилмади. Мухбирларни кўриб чин дилдан хурсанд бўлди ва барча саволларга жавоб берди. Газетага берган интервьюси охирида “Мен каби ўлим топманг” деган жумлани айтди.

Эртаси куни Жорж Бест газета биринчи саҳифасида чиқди, лекин унинг ўзи буни кўра олмади. Чунки собиқ футболчи эрта тонгда Лондонда вафот этганди. У эндигина 59 ёшга кирганди.

Ташқаридан қараганда у бахтли ҳаёт кечирганга ўхшайди, бироқ Бестнинг ўзи бундай ҳисобламайди. Ўша интервьюда у мунтазам тунги клубларга борганидан, хотинини алдаганидан, “Манчестер Юнайтед”га қарши чиққанидан афсусда эканини айтди ва уни профессионал футболга олиб келган скаутдан тортиб, хотини ва боласигача ҳаммадан кечирим сўраганди. Ҳақиқий Бест ҳаётнинг сўнгги кунида намоён бўлганди.